Музейхэм я Дунэе мафэ ехъулIэу жъоныгъуакIэм и 19 — 20-м Адыгеим урысые Iофтхьабзэу «Музейхэм ячэщ» зыфиIорэр щыкIуагъ.
Мы мафэр Урысыем щыхагъэунэфыкI зэхъум егъэджэкIо-гъэсакIом и Илъэс телъытэгъэ Iофхьабзэхэри зэхащагъэх.
ЖъоныгъуакIэм и 19-м Адыгэ Республикэм и Сурэт къэгъэлъэгъуапIэ мастер-класс зэфэшъхьафхэр щыкIуагъэх. Сурэт къэгъэлъэгъуапIэм ихьакIэхэм Iэпэщысэ зэфэшъхьафхэм ягъэхьазырынкIэ, дышъэидэмкIэ амалэу яIэхэр зэрагъэшIагъ. Мастер-классхэр зэхэзыщагъэхэр Адыгэ Республикэм иIэпэIасэхэр, Адыгеим культурэмкIэ ыкIи искусствэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхохэр ары.
Мы мафэм Красногвардейскэ тарихъ-краеведческэ музеим иIофышIэхэм Iэлэегъэджэ-фронтовикхэм афэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэу «Славим мы величие учителя!» зыфиIорэр зэхащагъ. Хэгъэгу зэошхом хэлэжьэгъэ кIэлэегъаджэхэм ясурэтхэмрэ ядокументхэмрэ экспозициехэм къащагъэлъэгъуагъэх. Адыгэкъалэ дэт краеведческэ музеим егъэджэкIо-гъэсакIом и Илъэс фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэу «Педагоги — ветераны войны» зыфиIорэр щыкIуагъ.
КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутами «Музейхэм ячэщ» гъэшIэгъонэу щыкIуагъ. ХьакIэхэм амал яIагъ экспозициехэу «Народное и декоративно-прикладное искусство Северного Кавказа», «От ремесла к искусству», «Современное изобразительное искусство Северного Кавказа», «Путешествие на Восток», «Юрий Сташ. Диалог культур в образах и костюмах», «Лариса Блохина. Пейзаж. Реконструкция» зыфиIохэрэм нэIуасэ зафашIынэу.
ХьакIэхэр Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Даур Людмилэрэ дизайнерэу Пэрэныкъо Рузаннэрэ мы музеим щаIукIагъэх.
Советскэ Союзым и ЛIыхъужъэу Хъ. Б. Андырхъуаем ыцIэкIэ щыт Шэуджэн район мемориальнэ музеим адыгэхэм чэщдэсыр зэрэрагъэкIокIыщтыгъэ шIыкIэр къыщагъэлъэгъуагъ. КIэлэцIыкIу ансамблэу «Тыгъэбзый», зыфиIорэр лъэпкъ культурэмкIэ район Гупчэмрэ Шэуджэн районым имузейхэмрэ яIофышIэхэр а Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх. Сэмэркъэу зыхэлъ лъэпкъ джэгукIэхэр мы Iофтхьабзэм зэхащагъэх. Лъэпкъ культурэмкIэ район Гупчэм иIофышIэхэр ижъыкIэ адыгэхэм шэн-хабзэу зэрахьэщтыгъэхэм къатегущыIагъэх.
Мыекъопэ районым икраеведческэ музееу зэшъхьэгъусэ Жерноклевхэм ацIэкIэ щытым музейхэм ячэщ гъэшIэгъонэу щызэхащагъ. Ащ къекIолIагъэхэм къэгъэлъэгъонэу «Музеир зэхэзыщагъэхэр Хэгъэгу зэошхом хэлэжьагъэх» зыфиIорэм нэIуасэ зыфашIыгъэх. Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм Хэгъэгу зэошхом илъэхъан Мыекъопэ районыр нэмыцхэм зэраубытыгъагъэр, 1942-рэ илъэсым ишышъхьэIурэ иIоныгъорэ Кавказ къушъхьэ зэпырыкIыпIэхэм зэо пхъашэхэр зэращыкIуагъэхэр къафаIотагъ, а чIыпIэхэм къащагъотыжьыгъэ пкъыгъохэм нэIуасэ афашIыгъэх.
Теуцожь Цыгъо имемориальнэ унэ-музей гурыт еджапIэм щагъэкIогъэ илъэсхэм афэгъэхьыгъэ концертэу егъэджэкIо-гъэсакIом и Илъэс къыдыхэлъытагъэр къыщатыгъ. Музейхэм я Дунэе мафэ фэгъэхьыгъэ концертым хэлэжьагъэх псэупIэхэу Къунчыкъохьаблэрэ Красносельскэмрэ культурэмкIэ яунэхэм ясамодеятельнэ коллективхэр, Гъобэкъуае искусствэхэмкIэ иеджапIэ икIэлэегъаджэхэм яорэдыIо ансамбль, Гъобэкъуае культурэм и Унэ ифольклорнэ ансамблэу «Лащын» зыфиIорэр.
«Музейхэм ячэщ» зыфиIорэ Iофтхьабзэм иофициальнэ нэкIубгъокIэ экскурсиехэу, къэгъэлъэгъонхэу, лекциехэу, мастерклассхэу урысые музейхэм ащыкIуагъэхэм занкIэу яплъынхэу фэе пстэуми амал яIагъ. Iофтхьабзэр зэхэзыщагъэхэр Урысые Федерацием культурэмкIэ и Министерствэрэ Урысыем культурэ кIэнымкIэ ыкIи лъэпкъ хабзэхэмкIэ ипорталэу «Культура РФ» зыфиIорэмрэ ары.
Александра Балабась.
Сурэтхэр авторым ий.