КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим икъутамэу Мыекъуапэ дэтым мэфэкI зэхахьэ щыкIуагъ.
Ар музеим ифонд экспонат гъэшIэгъонхэр — IэрышI алырэгъу инышхуитIу ыкIи Гурыт Азием къыщашIыгъэ хъулъфыгъэ халат кIэракIэр къызэраратыгъэхэм фэгъэхьыгъагъ.
Iофтхьабзэм лъэпкъ искусствэр зикIасэхэр ыкIи ежь музеим иIофышIэхэр, Москва щыпсэоу, щылажьэу, шIухьафтын лъапIэу — алырэгъу инитIу дахэр къафэзгъэшъошагъэу, бзылъфыгъэ ныбжьыкIэ Iушэу Батышэ Тэйбат Мыхьамодэ ыпхъур хэлэжьагъэх. Зигъо Iофтхьабзэр къызэIуихыгъ музеим икъутамэу Мыекъуапэ дэтым ипащэу ШъэуапцIэкъо Аминэт. Лъэпкъ культурэ кIэным уасэ зиIэ Iэпэщысэ гъэшIэгъонхэр — алырэгъу инитIу къызэрэхэхъуагъэр зэрягуапэр ащ къыIуагъ. Ахэм тарихъ къэбар лъапсэу яIэр кIэкIэу къыриIотыкIыгъ.
Щыгъуазэ тызэрэхъугъэмкIэ, алырэгъуитIум языр къэгъэгъэ мэIоу, адрэр украинэ лъэпкъ тхыпхъэхэмкIэ пкIагъэ, зышIыгъэр Батышэ Шейна Абрам ыпхъур ары (ипшъэшъэ лъэкъуацIэр — Бейгельман). Ар мэлылъфэгъум и 29-м, 1922-рэ илъэсым Украинэм ит селоу Верхняя Каменка къыщыхъугъ (илъэпкъкIэ — джурт). Илъэс 16 ыныбжьэу, ятэ-янэхэр, ышыпхъоу Розэ ыкIи ышнахьыкIэу Лазарь (ыужым зэлъашIэрэ музыкант-домбрист ыкIи педагог хъугъэ) Москва къэкощыжьыгъэх. Ежь Шейнэ Хэгъэгу зэошхор къежьэным ыпэкIэ кIэлэегъэджэ институтым чIэхьагъ. Ау заор къызежьэм иеджэн зэпыугъ, фронтым кIомэ шIоигъуагъ, ау аштагъэп. ЕтIанэ агъэкощыхи, Узбекистан щыIагъэх. Иеджэн ащ щыпидзэжьыгъ ыкIи зэрэшIоигъуагъэу, жъоныгъуакIэм, 1942-рэ илъэсым фронтым кIуагъэ, идзэ пшъэрылъ дэгъу дэдэу сыдигъуи ыгъэцэкIагъ, къэралыгъо тынхэр бэу къыратыгъэх. Шейнэ я 2-рэ Ивановскэ апшъэрэ офицер еджапIэм курсантхэр щыригъаджэщтыгъэх. Зэо лъэхъаными, ащ ыужми, бзылъфыгъэ хьалэмэтым гупсэфи, уцуи тIыси иIагъэп, литературнэ сборникхэр, дзэ тхьапэхэр ыкIи гъэзетхэр къыдигъэкIыщтыгъэх, творческэ зэIукIэгъухэр чIыпIэ зэфэшъхьафхэм ащызэхищэщтыгъэх. Зэо ужым Шейнэ геологэу Iоф ышIагъ, 1948-рэ илъэсым Бурятием щыIэу Батышэ Родион нэIуасэ фэхъугъ, къэзэрэщагъэх, апэрэ пшъашъэу Мирэ кIыгъоу Москва къыгъэзэжьыгъ. Целинам щыIагъ, ащ 1955-рэ илъэсым къикIыжьыгъ, ятIонэ-
рэ пхъур — Татьянэ къыфэхъугъ.
Шейнэ алырэгъу шъэным зыфежьагъэр я 80-рэ илъэсхэм якъежьапIэр ары, зэкIэ эскизхэр ыкIи схемэхэр ышIыщтыгъэх, иIэпэщысэхэр цIыфхэм, гъунэгъухэм, Iахьылхэм аритыщтыгъ.
Мы алырэгъуитIоу Адыгеим къэкIожьыгъэхэр, къэгъэлъэгъон зэфэшъхьафхэм Москва щахэлэжьагъэх, осэшIу сыдигъуи къаратыгъ. Шейнэ илъэс 94-м итэу идунай ыхъожьыгъ. Батышэ Тэйбатрэ Шейнэ ыпхъу нахьыкIэу Татьянэрэ Москва нэIуасэ щызэфэхъугъэх, лъэкъуацIэу Батышэм зэрипхыгъэх. Татьянэ янэ иIэшIэгъэ хьалэмэтхэу алырэгъуи 4-м щыщэу тIур Батышэ Тэйбат къыритыгъэх нэпэеплъ шIухьафтынэу, уахътэ тешIагъэу бзылъфыгъэ Iушыр егупшыси, алырэгъухэр Адыгеим щыIэ музеим икъутамэ къыритыгъэх, къыфигъэшъошагъэх.
НэмыкI экспонат шIагъоу, узбек хъулъфыгъэ халатэу дышъэидэ тхыпхъэкIэ гъэдэхагъэр, Адыгеим культурнэ кIэныр къэухъумэгъэнымкIэ ыкIи гъэфедэгъэнымкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу
ЦIыпIынэ Рустем музеим тын къыфишIыгъ.
Мамырыкъо Нуриет.
Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.