Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пэщэныгъэ дызэрихьэзэ кIогъэ зэхэсыгъом Комиссием хэтхэр зыщатегущыIагъэхэр хабзэм икъулыкъухэм къолъхьэ тын-Iыхыным пэшIуекIорэ IофшIэнэу агъэцакIэрэм епхыгъэ Iофыгъохэр ары.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м и Апшъэрэ хьыкум, ипрокуратурэ, и МВД, ФСБ-м и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм япащэхэр, федеральнэ ыкIи республикэ къулыкъухэм, ведомствэхэм ялIыкIохэр, хабзэм имуниципальнэ къулыкъухэм япащэхэр.
Илъэсэу икIыгъэм Iофэу ашIагъэм икIэуххэр къызэфихьысыжьыгъэх
Адыгэ Республикэм къолъхьэ тын-Iыхыным пэшIуекIорэ IофтхьабзэхэмкIэ ыкIи нэмыкI хэбзэукъоныгъэхэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу Алексей Селезневым. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, республикэ шэпхъэ-правовой актхэр федеральнэ хэбзэгъэуцугъэм диштэу шIыгъэнхэмкIэ ведомствэм проект 20 къыгъэхьазырыгъ. Ахэм ащыщэу проект 11-р аштэгъах. Адыгеим и ЛIышъхьэ пшъэрылъ зэрафишIыгъэм тетэу хабзэм иреспубликэ ыкIи имуниципальнэ къулыкъухэм къолъхьэ тын-Iыхыным пэшIуекIорэ хэбзэгъэуцугъэр пхырыщыгъэным иIофыгъохэм афэгъэзагъэхэм зэIукIэхэр адашIыгъэх.
2022-рэ илъэсым хэдзын кампанием хэлэжьагъэхэм яхахъохэм афэгъэхьыгъэ къэбарыр аугъоигъагъ. Ащ нэмыкIэу къэралыгъо, муниципальнэ къулыкъушIэхэм япхыгъэу уплъэкIун Iофтхьэбзэ заулэ зэрахьагъ, ахэр зыфэгъэхьыгъагъэхэр хъарджхэмкIэ къэбар икъу къэугъоигъэныр ары. Хахъохэмрэ хъарджхэмрэ язэтекIукIыныгъэ елъытыгъэу АР-м ипрокуратурэ тхылъ гъэнэфагъэхэр IэкIагъэхьагъэх. Муниципальнэ образованиехэм пэщэныгъэ адызезыхьэрэ нэбгырэ 60-мэ яхахъохэм яхьылIэгъэ къэбарыр шъхьафэу зэхафыгъ. Ахэм якIэуххэм ялъытыгъэу къолъхьэ тын-Iыхыным епхыгъэ уплъэкIун 20-м ехъу хэушъхьафыкIыгъэу зэхащэнэу рахъухьагъ.
ГъэцэкIэкIо хабзэм икъулыкъу 11-мэ ыкIи учреждениехэмрэ организациехэмрэ япэщи 153-мэ къолъхьэ тын-Iыхыным фэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэм игъэцэкIэн анаIэ зэратырагъэтырэр ауплъэкIугъ. Урысые Федерацием и Правительствэ къэралыгъо къулыкъумкIэ ыкIи кадрэхэмкIэ и Департамент хэбзэукъоныгъэ зезыхьэгъэ нэбгыри 9-мэ афэгъэхьыгъэу тхылъхэр IэкIагъэхьагъэх.
Республикэм и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ къолъхьэ тын-Iыхыным фэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэр амыукъоным пае IофшIэнэу агъэцакIэрэр лъыгъэкIотэгъэным мэхьанэшхо зэриIэр.
«Мы лъэныкъомкIэ республикэм и ГъэIорышIапIэ пшъэрылъэу иIэхэр иных. Къолъхьэ тын-Iыхыным зэпыу имыIэу тыпэмыуцумэ, пшъэрылъхэр зэшIотхынхэ тлъэкIыщтэп. Хабзэр зыукъохэрэм ягъогу пхъашэу пыбзыкIыгъэн ыкIи къатефэрэ пщыныжьыр ахьын фае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Зэхэсыгъом къыщыгущыIагъ Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр. Ащ къыIотагъ мы лъэныкъомкIэ республикэм социологическэ ушэтынхэу щыкIуагъэхэм афэгъэхьыгъэу.
Ушэтыныр зэхэзыщагъэр КIэрэщэ Тембот ыцIэкIэ щыт гуманитар ушэтынхэмкIэ институтым социологиемкIэ иотдел ары. Урысые Федерацием и Правительствэ ыухэсыгъэ методикэм диштэу ар кIуагъэ. КъызэрэхагъэщыгъэмкIэ, «бытовой» зыфаIорэм епхыгъэ къолъхьэ тын-Iыхыныр процент 15-у, «деловойкIэ» заджэхэрэм фэдэр процент 0,53-у агъэунэфыгъ.
Республикэм и ЛIышъхьэ хабзэм икъулыкъухэм къолъхьэ тын-Iыхыным епхыгъэ IофшIэнэу агъэцакIэрэр къэбарлъыгъэIэс амалхэм тэрэзэу, икъоу къагъэлъагъозэ ашIынэу пшъэрылъ афишIыгъ.
«Къолъхьэ тын-Iыхыным епхыгъэ унэшъо гъэнэфагъэу ашIыгъэм тетэу агъэмысагъэмкIэ къэбар жъугъэм иамалхэм макъэ цIыфхэм арагъэIузэ ашIын фае. Социальнэ видеороликхэр, къэбарлъыгъэIэс амалхэм ыкIи социальнэ хъытыухэм къарыхьэхэрэр — а зэкIэми яшIуагъэ къэкIон фае къолъхьэ тын-Iыхыным пэшIуекIогъэным пае IофшIэнэу агъэцакIэрэм нахь шIуагъэ къегъэтыгъэнымкIэ. Мыщ дэжьым социологие ушэтынхэу ашIыхэрэм якIэуххэм атегъэпсыхьагъэу къолъхьэ тын-Iыхыным къыкIегъэчыгъэнымкIэ, ащ фэдэ хэбзэукъоныгъэхэр амышIынхэмкIэ игъоу алъэгъухэрэр къыраIотыкIынхэ фае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
ЧIыпIэ зыгъэIорышIэжьыным икъулыкъухэм а лъэныкъомкIэ Iофэу ашIэрэм фэгъэхьыгъэу къаIотагъ къалэу Мыекъуапэ ипащэу Геннадий Митрофановымрэ Адыгэкъалэ ипащэу Хьачмамыкъо Азэматрэ.
Зэхэсыгъом икIэухым Адыгеим и ЛIышъхьэ анахьэу анаIэ зытыраригъэдзагъэр япшъэрылъхэр агъэцакIэхэ зыхъукIэ хабзэм икъулыкъухэм мы лъэныкъомкIэ мыхъо-мышIагъэхэр къахэмыфэнхэр, Iофхэм язытет шъыпкъагъэ хэлъэу къэгъэлъэгъогъэныр ары.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу