Гъэзетэу егъэжьапIэ зиIэ хъугъэм иIофыгъошхохэр зэшIозыхын ыкIи лъызыгъэкIотэн зылъэкIыщт цIыфхэр лъэпкъым мымакIэу къыхэкIыгъэх.
Мафэм мафэр къыкIэлъыкIоу тигъэзет Адыгэ хэкум ыкIи ащ щыпсэурэ лэжьэкIо цIыфхэм, хэкум ищыIэкIэ-псэукIэ ылъапсэ нахь зэрэпытэрэр, гъэсэныгъэ-шIэныгъэм, медицинэм, культурэм, IофшIэкIэшIум зызэраштэрэр къыриIотыкIы ыкIи аригъашIэ мэхъу.
Хэку пащэхэм мы уахътэм лъэшэу анаIэ тырагъэтыгъ ар зие лъэпкъым иунагъо пэпчъ иIэнашъхьэ телъ хъуным, лъэпкъым ищыIакIэ гопчынэу зэрэщымытыр зэхягъэшIыкIыгъэным, шэпхъэшIу егъэгъотыгъэным. ЫцIэ зэблахъоу ыужкIэ къыхэкIыгъэми, ипшъэрылъ шъхьаIэ фэшъыпкъэу игъогу пхырищыгъ.
1926-рэ илъэсым мэзаем и 3-м гъэзетэу къыдэкIыгъэм «Адыгейская жизнь» — «Адыгэ псэукI» ыIоу тетыгъ. Ари нэкIубгъуиплI хъущтыгъ, апэрэ ыкIи ятIонэрэ нэкIубгъохэм урысыбзэкIэ, ящэнэрэ ыкIи яплIэнэрэ нэкIубгъохэм адыгабзэкIэ тхыгъэхэр арытыгъэх. «Адыгэ псэукIэм» иапэрэ номер къихьэгъэ пэрыт статьям кIэтхэжьыгъагъ ВКП(б)-м и Адыгэ хэку комитет исекретарэу Л. Глазовыр. Мы статьям гъэзетым ыпашъхьэ пшъэрылъэу къыригъэуцохэрэм ащыщыгъ къуаджэхэмрэ къутырхэмрэ гъэзетеджэхэр нахьыбэ ащышIыгъэнхэр ыкIи цIыф къызэрыкIохэм ящыIакIэ епхыгъэ къэбархэр нахьыбэ шIыгъэнхэр. Мы уахътэм «Адыгэ псэукIэм» иредакторыгъэр Хьаткъо Ахьмэд.
1929-рэ илъэсым лъэпкъ гъэзетым ыцIэ джыри зэблихъугъ. ШэкIогъум и 7-м къыдэкIыгъэ номерым «Гъупчъэ-уат» ыIоу тетыгъ. Ар нэкIубгъуиплI хъоу тхьамафэм щэ къыдэкIыщтыгъ. ПшъэдэкIыжь зыхьырэ редакторэу иIагъэр Барцо Хьарун арыгъэ. Ащ ыуж 1931-рэ илъэсым гъэтхапэм и 1-м «Колхоз быракъкIэ» зэджагъэхэр къыдэкIы мэхъу. Ащ итираж 7880-м нэсыгъагъ.
Барцо Хьарун
(1901 — 1974)
Тэхъутэмыкъое районым ит къуаджэу Бжыхьэкъоежъым 1901-рэ илъэсым къыщыхъугъ, Ростов-на-Дону дэтыгъэ комвузым щеджагъ. 1924 — 1927-рэ илъэсхэм Адыгэ тхылъ тедзапIэм Iоф щишIагъ. 1932 — 1937-рэ илъэсхэм адыгэ лъэпкъ гъэзетэу «Колхоз быракъым» иредакторэу Iоф ышIагъ. Сэкъатныгъэ зэриIэм къыхэкIэу заом Iухьанэу хъугъэп. Ыужым Тэхъутэмыкъое район гъэзетэу «За сталинский урожай» зыфиIощтыгъэм иредакторыгъ. 1974-рэ илъэсым идунай ыхъожьыгъ.
Уахътэр кIощтыгъэ… Аузэ, непи бэмэ къашIэжьырэ цIэу «Социалистическэ Адыгей» зыфиIощтыгъэм лъэпкъ гъэзетыр къыфэкIуагъ. Ар 1938-рэ илъэсым, мэлылъфэгъу мазэм къыщегъэжьагъэу илъэс 63-рэ фэдизым къыдэкIыгъ. Мы охътэ кIыхьэм къыкIоцI гъэзетым игъэхьазырын-къыдэгъэкIын цIыфыбэ дэлэжьагъ. АхэмкIэ апэрэхэм ащыщыгъ джы зыцIэ къесIощтыр.
Шэртэнэ Хьамед
(1915 — 1995)
Теуцожь районымкIэ къуаджэу Хьалъэкъуае къыщыхъугъ, мыщ ублэпIэ еджапIэр къыщиухыгъ. 1930 — 1932-рэ илъэсхэм кооперативнэ еджапIэм чIэсыгъ. Ащ пыдзагъэу Краснодар мэкъумэщ институтым щеджагъ.
1935 — 1937-рэ илъэсхэм Хьамедэ Адыгэ хэку гъэзетым иредакцие литературнэ IофышIэу щылэжьагъ. Дзэ къулыкъур къызеух нэуж хэку гъэзетым (1939 — 1941) къыгъэзэжьи, отделым ипащэу Iоф ышIагъ.
Шэртэнэ Хьамедэ Хэгъэгу зэошхом чанэу хэлэжьагъ, 1943-рэ илъэсым уIэгъэ хьылъэхэр телъэу дзэм къыхэкIыжьыгъ. 1943-рэ илъэсым бэдзэогъум и 18-м къыщегъэжьагъэу 1945-рэ илъэсым шышъхьэIум и 1-м нэс хэку гъэзетэу «Социалистическэ Адыгеим» иредакцие пшъэдэкIыжь зыхьырэ секретарэу Iоф щишIагъ. 1951-рэ илъэсым шышъхьэIум и 1-м къыщегъэжьагъэу гъэтхапэм и 6-м нэс хэку гъэзетэу «Социалистическэ Адыгеим» редакторэу иIагъ. Научнэ-ушэтэкIо институтым, хэку радиокомитетым Iоф ащишIагъ.
Мамырыкъо Нуриет.