Муниципальнэ образованиеу «Адыгэкъалэ» ипащэу хадзыгъэ Хьачмамыкъо Азэмат тыгъуасэ иIэнатIэ Iухьагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат хэлажьэзэ а Iофтхьабзэр рекIокIыгъ.
Мыщ хэлэжьагъэх федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м и Апшъэрэ хьыкум и Тхьаматэу Шумэн Байзэт, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатхэр, муниципальнэ образованиехэм, федеральнэ ыкIи республикэ ведомствэхэм япащэхэр, бизнес-сообществэм, общественнэ организациехэм ялIыкIохэр ыкIи къалэм иIофышIэхэм ащыщхэр.
Зэхэсыгъор къызэIуихыгъ ыкIи зэрищагъ народнэ депутатхэм я Совет итхьаматэу ТIэшъу Аскэр. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, народнэ депутатхэм якъэлэ Совет ия VII-рэ сессие муниципальнэ образованиеу «Адыгэкъалэ» ипащэ ихэдзынхэр щыкIуагъэх. Адыгэкъалэ ипэщэ IэнатIэкIэ комиссием кандидатитIу къыгъэнэфэгъагъ. Шъэф мэкъэтыным икIэуххэм нафэ къызэрашIыгъэмкIэ, зыкIыныгъэ ахэлъэу Хьачмамыкъо Азэмат амакъэ фатыгъ.
Къалэм ипэщакIэ гущыIэ къытыгъ гуетыныгъэ ыкIи шъыпкъагъэ хэлъэу ипшъэрылъхэр зэригъэцэкIэщтхэмкIэ, Адыгэкъалэ щыпсэухэрэм ящыIакIэ нахьышIу хъуным ыкIуачIи, иамалхэри зэрэфигъэIорышIэщтхэмкIэ. Пащэу хадзыгъэм республикэм иIэшъхьэтетхэмрэ ихэдзакIохэмрэ цыхьэ къызэрэфашIыгъэм пае зэрафэразэр къыхигъэщыгъ.
«ЗэхъокIыныгъэу къыддэхъугъэхэм джыри нахь зэрахэдгъэхъощтым тынаIэ тедгъэтыщт, къалэм, унагъо пэпчъ, Адыгэкъалэ щыпсэурэ пэпчъ ящыIэныгъэ зыфэдэщтыр зэлъытыгъэ Iофыгъохэм язэшIохын тыдэлэжьэщт», — къыIуагъ Хьачмамыкъо Азэмат.
АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм ыцIэкIэ къэгущыIагъ ыкIи шIуфэс къарихыгъ, пэщакIэм къыфэгушIуагъ Адыгэкъалэ ыцIэкIэ республикэ парламентым идепутатэу Мыгу Адам. Къалэм щыпсэухэрэм ацIэкIэ къэгущыIагъэх ветеранхэм якъэлэ Совет итхьаматэу Хъодэ Адам, гъэсэныгъэ тедзэ зыщарагъэгъотырэ Гупчэу «ЮТА» зыфиIорэм ипащэу Чэтыжъ Маринэ, лъэпкъ культурэмкIэ Гупчэм ибалетмейстерэу ЖэнэлI Асыет, нэмыкIхэри. Ахэм анэфэшъхьафэу ыпэкIэ къалэм ипэщэгъэ ЛIыхэсэ Махьмуд, нэмыкI IофшIапIэ зэрэIухьэрэм къыхэкIэу Адыгэкъалэ ипэщэ IэнатIэ къэзыбгынагъэр, пэщакIэм гъэхъагъэхэр ышIынхэу къыфэлъэIуагъ ыкIи ублэпIэ пстэуми япхыгъэ Iофыгъохэм язэшIохынкIэ Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрадеIагъэм пае зэрэфэразэр къыхигъэщыгъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ЛIыхэсэ Махьмудэ ипащэу къалэм хэхъоныгъэу ышIыгъэхэр къыхигъэщыгъэх, ащ дэлэжьэгъэ пстэуми шIуагъэ къытэу Iоф зэрашIагъэм, зэдегъэштэныгъэ азыфагу зэрилъыгъэм, республикэ ведомствэхэмрэ гъэIорышIапIэхэмрэ дэгъоу зэрадэлэжьагъэхэм апае зэрафэразэр къыIуагъ. КъумпIыл Мурат анахьэу къыхигъэщыгъэр республикэр кIэщакIо зыфэхъурэ IофтхьэбзэшIу пстэуми УФ-м и Президентэу Владимир Путинымрэ хабзэм ифедеральнэ къулыкъухэмрэ къызэрадырагъаштэрэр ары.
Ащ нэужым АР-м и ЛIышъхьэ иIэнатIэ зэрэIухьагъэм пае Хьачмамыкъо Азэмат къыфэгушIуагъ, Теуцожь районым ипэщэ IэнатIэ зыIотым гъэхъагъэу ышIыгъэхэр, пшъэрылъхэм язэшIохын иIахьэу хишIыхьагъэр, Урысыем и Президентэу Владимир Путиным шъолъырхэм апашъхьэ къыщигъэуцугъэ Iофыгъохэм язэшIохын зэрэдэлэжьагъэр къыхигъэщыгъэх.
ГущыIэм пае, мы аужырэ илъэсхэм Теуцожь районым кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ, культурэм иунитIу, фельдшер-мамыку IэзэпIи 10, псауныгъэм икъэухъумэн епхыгъэ комплекс ыкIи спорт джэгупIэ, физкультурэмрэ псауныгъэм игъэпытэнрэ атегъэпсыхьэгъэ парк цIыкIуитIу, футбол зыщешIэщтхэ чIыпIи 4 щашIыгъ. ИгъэкIотыгъэу агъэцэкIэжьыгъэх зы поликлиникэ, паркитIу, культурэм иуни 6. НепэкIэ IэзэпIэ амбулаторие ашIы, парк шъолъырхэр зэтырагъэпсыхьэх.
Адыгеим и ЛIышъхьэ Хьачмамыкъо Азэмат ыпэкIэ опытэу иIэ хъугъэр муниципальнэ образованиеу «Адыгэкъалэ» щыпсэухэрэм яфедэ зыхэлъ IофшIэнымкIэ дэгъоу къызэрэзфигъэфедэщтым ицыхьэ зэрэтелъыр къыхигъэщыгъ.
АР-м и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, мы аужырэ лъэхъаным Адыгэкъалэ итеплъэ зэхъокIыныгъэшIухэр фэхъугъэх: общественнэ чIыпIэхэр ыкIи щагухэр нахь дахэ хъугъэх, унэ-коммунальнэ хъызмэтым хэхъоныгъэ ешIы, гъогухэр кIэу агъэпсых ыкIи агъэцэкIэжьых, псыуцупIи 4 зэтырагъэпсыхьагъ, IофшIэнхэр лъэкIуатэх. Къэлэ цIыкIухэм я Урысые зэнэкъокъоу щыIа-гъэм гъогогъуитIо Адыгэкъалэ текIоныгъэр къыщыдихыгъ, ащ ишIуагъэкIэ Мемориальнэ комплексэу «ТекIоныгъэмрэ» В. И. Лениным ыцIэкIэ щыт пчэгум игъэпсэфыпIэ паркрэ нахь зэтырагъэпсыхьанхэ алъэкIыгъ.
Къэлэ бюджетым ихахъохэр нахьыбэ шIыгъэнхэмкIэ мы аужырэ илъэсхэм Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр зэрахьэх. Республикэм муниципалитетым IэпыIэгъу етыгъэным къыдилъытэрэ амалэу къыхигъэкIыхэрэми нахь зарегъэушъомбгъу. 2017-рэ илъэсым къыщыублагъэу федеральнэ ыкIи республикэ бюджетхэм къарыкIэу къэлэ бюджетым ихьэрэ ахъщэр фэдитIум ехъукIэ нахьыбэ ашIыгъ, 2019-рэ илъэсым къыщыублагъэу сомэ миллиардныкъом илъэс къэс ар къыщыкIэрэп. 2017-рэ илъэсым къыщыублагъэу 2022-рэ илъэсым нэс Адыгэкъалэ ихэхъоныгъэ сомэ миллиарди 2,7-рэ пэIуагъэхьагъ. Социальнэ инфраструктурэри нахьышIу мэхъу. Нэбгырэ 240-м тегъэпсыхьэгъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ Адыгэкъалэ щашIыгъ, амбулаторнэ онкологие IэпыIэгъумкIэ гупчэ зэхащагъ, Адыгэкъалэ дэт сымэджэщым иунэхэр агъэцэкIэжьыгъэх, еджапIэхэр зэкIэ джырэ уахътэм диштэрэ Iэмэ- псымэхэмкIэ зэтырагъэпсыхьагъэх. Лъэпкъ культурэм и Гупчэ агъэцэкIэжьыгъ, псауныгъэм игъэпытэн фытегъэпсыхьэгъэ комплексхэр Адыгэкъалэ, къуаджэхэу Псэкъупсэ ыкIи Хьалъэкъуае ащашIыгъэх.
Бизнесым IэпыIэгъу етыгъэнымкIэ гъэхъагъэу ашIыгъэхэми АР-м и ЛIышъхьэ къащыуцугъ: илъэси 5-м къыкIоцI унэе предпринимательхэу Адыгэкъалэ дэсхэм япчъагъэ фэди 1,5-м ехъукIэ нахьыбэ хъугъэ (2018-рэ илъэсым зэрэхъущтыгъэр 506-рэ, 2022-рэ илъэсым ар 905-м нэсыгъ). Ащ тетэу лъыкIотэным пае республикэм и ЛIышъхьэ игъо афилъэгъугъ гупчэу «Мой бизнес» зыфиIоу Мыекъуапэ дэтым дыряIэ зэдэлэжьэныгъэм джыри нахь зырагъэушъомбгъунэу.
КъумпIыл Мурат къызэриIуагъэмкIэ, республикэм иятIонэрэ къалэ хэхъоныгъэ егъэшIыгъэныр стратегическэ мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъоу щыт ыкIи муниципалитетым анахьэу ынаIэ зытыригъэтын фэе лъэныкъо заулэ къыгъэнэфагъ. Ахэр зыфэгъэхьыгъэхэр инвестициехэр нахьыбэу къызфэгъэфедэгъэнхэр, предпринимательствэм IэпыIэгъу етыгъэныр, социальнэ ыкIи коммунальнэ инфраструктурэм хэхъоныгъэ егъэшIыгъэныр, IофшIэпIэ чIыпIакIэхэр зэхэщэгъэнхэр ары. А пшъэрылъхэр зэшIохыгъэ хъунхэм пае къалэр лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ нахь чанэу ахэлэжьэн фае. Экономикэм джыри нахь хэхъоныгъэ ышIынымкIэ лъэпсэшIоу щытых инвестиционнэ проектышхохэу республикэм щаублагъэхэр. Ахэм ащыщэу тIур Адыгэкъалэ дэжь щыI — промышленнэ шъолъыр зэхэщэгъэныр ыкIи интернет-тучанэу OZON-м исклад шIыгъэныр ары.
«Сицыхьэ телъ муниципалитетым щыпсэухэрэм а проектитIури зэрашIогъэшIэгъоныщтым, промышленнэ шъолъырхэм яшIынкIи ащ мэхьэнэ гъэнэфагъэ иIэщт. Джыри зэ къэсэIожьы: мы чIыпIэм амал инхэр къетых. Инвесторхэм анаIи ащ къытырадзагъ. Нахьыбэу инвесторхэр гъэфедэгъэнхэм епхыгъэ IофшIэныр жъугъэлъэш», — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, хэбзэ къулыкъухэм яIофшIэнкIэ цIыфхэм яеплъыкIэхэр икъоу къыдалъытэнхэм мэхьанэшхо иIэу щыт. Ахэм ялъэIу тхылъхэм къызэраушыхьатырэмкIэ, Адыгэкъалэ ипащэхэм анахьэу анаIэ зытырагъэтын фэе Iофыгъохэм ащыщых социальнэ инфраструктурэм тапэкIи хэхъоныгъэ егъэшIыгъэныр, чIыпIэхэр зэтегъэпсыхьэгъэнхэр, электричествэм, псым, фабэм якъэкIуапIэхэр нахьышIу шIыгъэнхэр, чIыпIэ мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогухэр гъэцэкIэжьыгъэнхэр.
Адыгеим и ЛIышъхьэ джащ фэдэу пшъэрылъ афишIыгъ дзэ къулыкъушIэхэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм яунагъохэм лъэшэу анаIэ атырагъэтынэу. Урысые Федерацием и Президент къыгъэуцугъэ пшъэрылъыр икъоу зэшIохыгъэ хъун фае. КъумпIыл Мурат хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм муниципальнэ образованием щыпсэухэрэр зэрадеIэхэрэм, Херсон хэкум къикIыжьхи егъэзыгъэ IофкIэ къэкощыжьыгъэхэм яшIуагъэ зэрарагъэкIырэм апае зэрафэразэр къыIуагъ.
«Ренэу цIыфхэм зэпхыныгъэ адышъуиIэным мэхьанэшхо иI. Зэдезыгъэштэрэ цIыфхэу гъэIорышIэн Iофхэм афэгъэзэгъагъэхэм яшIуагъэкIэ Адыгэкъалэ непэ бэ къыдэхъун ылъэкIыгъэр. Пшъэрылъэу щытхэр зэшIохыгъэ хъунхэм пае зишIуагъэ къэзыгъэкIорэ пстэуми сафэраз. Тызэгъусэу, ткIуачIэ зэхэлъэу тызэдеIэжьмэ къалэри республикэри уащыпсэунымкIэ джырэ уахътэм диштэрэ зэтегъэпсыхьэгъэ, гуIэтыпIэ чIыпIэхэу тшIынхэ тлъэкIыщт», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу.