Дунэе Адыгэ Хасэм и Хэсашъхьэ изэхэсыгъо щылэ мазэм и 20 — 21-м Налщык щыкIуагъ. Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, хы ШIуцIэ Iушъом щыпсэурэ шапсыгъэхэм, Ставрополь краим, Пшызэ шъолъыр, Германием къарыкIыгъэ лIыкIо купхэр ащ хэлэжьагъэх.
ДАХ-м инахьыжъхэм я Совет итхьаматэу, лъэпкъым итхэкIо цIэрыIоу МэщбэшIэ Исхьакъ, общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан, АР-м лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр, Хэсашъхьэм хэтхэр Адыгеим икIыгъэ лIыкIо купым хэтыгъэх.
Зэхэсыгъор зэрэкIуагъэм фэгъэхьыгъэу гущыIэгъу зыдэтшIыгъэр республикэ Адыгэ Хасэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан:
— ДАХ –м и Хэсашъхьэ изэхэсыгъо джыдэдэм лъэпкъхэр нахь зыгъэгумэкIырэ Iофыгъохэу зэгурыIоныгъэм, зэкъошныгъэм тазэрадэлэжьэщтым фэгъэхьыгъагъ. Урысыем щыпсэурэ лъэпкъхэм азыфагу илъ зэфыщытыкIэхэр зыми ыукъо хъущтэп. Джыдэдэм ащ нахь гъэлъэшыгъэу тынаIэ тетын фае. Ащ мэхьанэшхо зэрэратырэм ишыхьат УФ-м лъэпкъ IофыгъохэмкIэ иагентствэ илIыкIо ДАХ-м и Хэсашъхьэ иигъэкIотыгъэ зэхэсыгъо зэрэхэлэжьагъэр. ДАХ-м инахьыжъхэм я Совет итхьаматэу МэщбэшIэ Исхьакъ зэхэсыгъом къыщыгущыIагъ. Ироманэу «Айщэт» техыгъэ фильмэу «Графиня Аиссе» зыфиIорэм Налщык къыщызэфэсыгъэхэр рагъэплъыгъэх. Дунаим изытет, къэралыгъохэм язэфыщытыкIэхэр къыдэплъытэзэ, тихэгъэгу илъ зыпкъитыныгъэм икъэухъумэн тыдэлэжьэн фае. ЗэкIэ къэгущыIагъэхэм а гупшысэр пхыращыгъ.
— Хэхэс тилъэпкъэгъухэм ялIыкIохэр къэкIонхэ алъэкIыгъа?
— Европэм щызэхэщэгъэ Адыгэ Хасэхэм я Федерацие ипащэу Сэмнэз Зэти Германием къикIыгъ. IэкIыбым щыIэ тилъэпкъэгъухэм тазэрэдэлажьэрэм фэгъэхьыгъэ Iофыгъохэри зэхэсыгъом къыщаIэтыгъагъэх. Ащ фэгъэхьыгъэу сыкъэгущыIэнэу хъугъэ. IэкIыбым къикIыхэзэ тилъэпкъэгъухэр Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым къакIохэ къэс лъэпкъым итарихъ, икультурэ къэухъумэгъэным афэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэм язэхэщэн къытефэхэу къыхэкIыщтыгъ, ащ тизэпхыныгъэхэр агъэпытэ. ГущыIэм пае, ДАХ-м и Хэсашъхьэ изэхэсыгъомэ ащыщ 2018-рэ илъэсым Тыркуем щыкIогъагъ. Адыгэ миллиони 6 — 7 зыщыпсэурэ Тыркуем лъэпкъ зэфэшъхьафэу исхэм япчъагъэкIэ адыгэхэр ящэнэрэ чIыпIэм щыIэх. Тырку Республикэр зыгъэпсыгъэу Мустафа Кемаль Ататюрк имавзолееу къэралыгъо мэфэкI мафэхэм цIыфхэр зычIагъахьэхэрэм, тилъэпкъэгъумэ уасэу къафашIырэм ихьатыркIэ, ДАХ-м изэхэсыгъо мафэхэм атефэу ипчъэхэр къытфызэIуахи, тычIащэнэу хъугъэ. Джащ фэдэу Урысыем илIыкIо гъэIорышIапIэу Тыркуем щыIэм тащэгъагъ. Мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм къэралыгъохэр нахь зэпэблагъэ ашIых.
2019-рэ илъэсым Къэбэртэе- Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Адыгеим къарыкIыгъэ сабыйхэр Израиль, Тыркуем защагъэпсэфынэу ащэгъагъэх. ЧIыпIэ хьалэмэтэу къэралыгъохэм яIэхэм, ахэм ащыпсэурэ адыгэхэм якультурэ, яшэн-хабзэхэр къызэраухъумагъэхэр нэрылъэгъу афэхъугъ. ТапэкIэ тилъэпкъэгъухэм тазэрэдэлэжьэщтым тегупшысэн фае. Фестивальхэм, конференциехэм, къэгъэлъэгъонхэм язэхэщэн ДАХ-р хэлажьэу, якIэщакIоу бэрэ къыхэкIыгъ. А IофшIэныр тапэкIэ зэрэлъыдгъэкIотэн тлъэкIыщтым тегупшысэщт.
— Республикэ Адыгэ Хасэм къыфэдгъэзэжьмэ, хэдзынхэр зыщыкIощт зэфэсыр къэблагъэ. Ащ шъуфэхьазыра?
— Мэзаем и 11-м республикэ Адыгэ Хасэм иIофшIэн изэфэхьысыжьхэмрэ Хасэм итхьаматэ ихэдзынхэмрэ зыщыкIощт зэфэсыр зэхэтщэщт. Ащ ипэгъокIэу Адыгеим ирайонхэм зэIукIэхэр ащызэхэтэщэх. Кощхьэблэ, Красногвардейскэ, Теуцожь ыкIи Шэуджэн районхэм тащыIагъ. Дгъэнэфэгъэ уахътэм елъытыгъэу къэнэгъэ районхэми тарыхьащт.
Тэу Замир.