ШэкIогъум и 18-м АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ шIэжь зэхахьэу «Без срока давности» зыфаIуагъэр щыкIуагъ.
Iофтхьабзэр Лъэпкъ тхылъеджапIэмрэ Хэгъэгур къаухъумэзэ фэхыгъэхэм яшIэжь гъэпытэгъэнымкIэ Урысые общественнэ организациеу «Урысыем илъыхъокIо движение» («Поисковое движение России») зыфиIорэмрэ зэдагъэхьазырыгъ. Нацист къумалхэм Нюрнбергскэ, Токийскэ ыкIи Хабаровскэ трибуналхэр зэрадэзекIуагъэхэм афэгъэхьыгъагъ.
ШIэжь зэхахьэм пшъэрылъэу иIагъэр Хэгъэгу зэошхом итарихъ шъыпкъагъэ ухъумэгъэныр, къыткIэхъухьэрэ ныбжьыкIэхэм яхэгъэгу итарихъ ягъэшIэгъэныр, тицIыфхэр фашизмэм зэрэтекIуагъэхэмкIэ гушхоныгъэ ахэлъхьэгъэныр ары. Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Урысые общественнэ организациеу «Урысыем илъыхъокIо движение» и Шъолъыр къутамэ исовет итхьаматэу И. Н. Портноир, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ илIыкIоу Теуцожь Нуриет, ныбжьыкIэ патриотическэ купхэм ахэтхэр, Адыгэ кIэлэегъэджэ колледжэу Андырхъое Хъусен ыцIэ зыхьырэм щеджэхэрэр, тхылъеджапIэм иIофышIэхэр ыкIи СМИ-хэм ялIыкIохэр.
И. Н. Портноим игущыIэ анахьэу зыфэгъэхьыгъагъэр «Урысыем илъыхъокIо движение» зыфиIорэм Хэгъэгу зэошхом хэкIодагъэхэм яшIэжь гъэпытэгъэнымкIэ Iофэу ышIэрэр ары. Анахь къыхигъэщыгъэр Токийскэ трибуналым Iофэу зэшIуихыгъэр, икъоу бэмэ амышIэрэр игъэкIотыгъэу къигъэлъэгъукIыгъэн зэрэфаер, ащ елъытыгъэмэ, Нюрнбергскэ хъугъэ-шIагъэм цIыфхэр нахь зэрэфэнэIуасэхэр ары.
Зэхахьэм хэлажьэхэрэр виртуальнэ къэгъэлъэгъонхэм яархив документ гъэшIэгъонхэу «Без срока давности. Суды истории» зыфиIохэрэм арагъэплъыгъэх, ахэр шыхьат фэхъух нацист Германиер Советскэ Союзым къызытебанэм гухэлъ бзаджэхэр зэрэзыдиIыгъыгъэм: хэгъэгур лъэпсэич шIыгъэныр, ицIыфхэр зепхъогъэнхэр, гъэры шIыгъэнхэр ыкIи тикъэралыгъо ибаиныгъэхэр зыIэкIэубытэгъэнхэр.
ШIэжь зэхахьэм къекIолIагъэхэр мы Iофым фэгъэхьыгъэ тхылъ къэгъэлъэгъонэу Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ тхылъеджапIэ ифонд къыхэхыгъэхэ тхылъ зэфэшъхьафыбэ зыхэлъым рагъэплъыгъэх, ахэм фашистхэм къумалыгъэу зэрахьагъэр, Нюрнбергскэ, Токийскэ, Хабаровскэ трибуналхэм нацист-фашистхэм яхьакIэ-къокIагъэ зынэсыщтыгъэр къащыIотагъ. Проектэу «Без срока давности» зыфиIорэм ипрограммэ къызэрэщыдэлъытагъэу, хьакIэхэр фильмэу Нюрнбергскэ процессым фэгъэхьыгъэм рагъэплъыгъэх.
Iофтхьабзэм къыщыгущыIагъ Урысыем и Либеральнэ-демократическэ партие АдыгеимкIэ ишъолъыр къутамэ хэтэу Р. А. Несмеяновыр. Ащ Украинэм мы уахътэм щыхъурэ-щышIэхэрэр Германием Гитлер тетыгъор зыщиштэгъэгъэ нэуж зыфэдэ хъугъагъэр угу къагъэкIэу ылъытагъ. Фашизмэм имурад бзаджэхэм лъэпкъхэр хьадэгъум зэрэфащэхэрэр, нэмыцхэр нэмыкI цIыф лъэпкъ пстэумэ ежьхэр алъыкIэ (ядэгъугъэкIэ) анахь ашъхьащыщхэу зыкъызщыхъужьхэу зэрэщытыгъэхэр къыIуагъ, къончэгъэ-цIыфыгъэнчъагъэм нахь напэ ямыIэми. А зэкIэми я III-рэ рейхым иIэшъхьэтетыгъэхэр хьыкум пхъэнтIэкIум къызэрэфищагъэхэр, Нюрнбергскэ процессым зэриумысыгъэхэр кIигъэтхъыгъ.
ШIэжь зэхахьэм ыкIэм ащ хэлэжьагъэхэм, Лъэпкъ тхылъеджапIэу мыщ фэдэ IофшIэнышхор зэхэзыщагъэу, дахэу зыгъэзекIуагъэм, тхылъ къэгъэлъэгъон инэу «Без срока давности» къэзыгъэхьазырыгъэхэм яIэдэб, яIофшIакIэ паекIэ «Тхьашъуегъэпсэу!» араIуагъ.
Мамырыкъо Нуриет.
Сурэтхэр зэхахьэм щытырахыгъэх.