Джырэ хьисапыр

Непэ Урысыем дунэе мэхьанэ иIэу хьисап гупчи 4-мэ ыкIи шъолъыр гупчэ 11-мэ Iоф щашIэ. Ахэм ахэхьэ Адыгэ къэралыгъо уни­верситетым и Кавказ хьисап гупчэ.

Урысыем и Хьисап гупчэхэм афэгъэхьыгъэ ятIонэрэ конференциеу мы мафэхэм щыIагъэм Адыгеим илIыкIохэр хэлэжьа­гъэх. Ахэр Кавказ хьисап гуп­чэм ипащэу, прикладной хьиса­пымкIэ ыкIи информатикэмкIэ физтех-еджапIэм ипащэу Андрей Райгородскэр, Адыгэ къэралыгъо университетым иректорэу Мамый Даут, хьисапымкIэ ыкIи компьютер шIэныгъэхэмкIэ факультетым идеканэу СтIашъу Айдэмыр, прикладной хьисапымкIэ, информационнэ технологиехэмкIэ ыкIи информационнэ щынэгъончъэнымкIэ кафедрэм идоцентэу Всеволод Вороновыр.

Конференциер Москва къэралыгъо университетым ыкIи В. А Стекловым ыцIэ зыхьырэ Хьисап институтым ащыкIуагъ. Мэфитфым нэбгырэ 14-мэ докладхэр къашIыгъэх. Джырэ хьисапым фэгъэхьыгъэ секцие 13-мэ Iоф ашIагъ.

ЗэкIэмкIи шIэныгъэлэжь 500 фэдиз Iоф­тхьабзэм хэлэжьагъ. 2022-рэ илъэсым хьисапымкIэ ыкIи шIэ­ныгъэ зэфэшъхьафхэм алъэныкъокIэ анахь мэхьанэ зиIэхэм ащыщ ар хъугъэ.

Шъугу къэдгъэкIыжьын, Кавказ хьисап гупчэр 2018-рэ илъэ­сым къызэIуахыгъ. Урысыем, Къыблэ шъолъырым ыкIи Адыгэ Республикэм хьисап шIэныгъэхэм ащахэгъэхъогъэным, защягъэушъомбгъугъэным ыкIи ушэтыныкIэхэр ащашIынхэм фэщэгъэнхэм фэшI Iофтхьа­бзэр зыкIызэхащэгъагъэр. Москва физикэ-техническэ институтым, В. А. Стекловым ыцIэ зыхьырэ Хьисап институтым, Гъэсэныгъэ гупчэу «Сириус» зыфиIорэм, Фондэу «Траектория» зыфиIорэм, Республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм ыкIи сэнаущыгъэ зыхэлъ ныбжьыкIэхэм якъыхэгъэщын фэлажьэрэ Шъолъыр гупчэу «Полярис-Адыгея» зыфиIорэм Кавказ хьисап гупчэр адэлажьэ ыкIи проектхэр щыIэныгъэм щыпхыращых.

2021-рэ илъэсым Кавказ хьи­сап гупчэм шIэныгъэ-гъэсэныгъэ Iофтхьэбзэ 26-рэ щызэхащагъ. Ахэм Урысыем ыкIи IэкIыбым ащыщ шIэныгъэлэжьи 150-рэ, кIэ­лэеджэкIо, студент, магист­рант ыкIи аспирант мини 4-м ехъу ахэлэжьагъ. Гъэсэныгъэ курс ыкIи модуль 25-рэ щыIэны­гъэм щыпхыращыгъ. УшэтэкIо, хьиса­пымкIэ ыкIи информати­кэмкIэ кIэлэегъэджэ 40-мэ яшIэ­ныгъэ­хэм ахагъэхъуагъ. Гупчэм щызэхащэрэ Iофтхьабзэ­хэм ахэ­лэ­жьэгъэ кIэлэеджэкIо 73-мэ хьисапымкIэ ыкIи инфор­мати­кэмкIэ Урысые олимпиадэ­хэм текIоныгъэ е хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр къащадахыгъ.