Къалэу Шъачэ хэхьэрэ поселкэу Шэхапэ щыщ Къэбж Щамилэ илъэс 40-м ехъурэ иIофшIэгъу мафэхэр зэфэдэхэу, хабзэу зыфигъэуцужьыгъэм тетэу кIуагъэх.
Мы псэупIэм дэт амбулаторием ар иучастковэ терапевтыгъ. Арышъ, «ираспорядкэ» зэщимыгъакъоу, ыгукIи ыпсэкIи фэхьазырэу иIофшIэн ригъэжьэныр ежьыркIэ шIокI зимыIэ Iофыгъ. Непэ ар врач ныбжьыкIэхэм ушэтыпIэ къин къащэхъу, зыныбжь хэкIотэгъэ врачэу, щыIэныгъэм «иуниверситетыбэ» къызэпызычыгъэм аущтэу щытын фаеу бэшIагъэу ылъытэщтыгъ.
Къэбж Щамилэ Шэхапэ къыщыхъугъ, щапIугъ. Колхозэу «Заря коммунизма» зыфиIорэм икIэлэгъум иIофшIэн щыригъэжьагъ, ау ащ ыуж Мыекъопэ медицинэ училищыр, етIанэ институтэу Краснодар дэтыр къызэринэкIыгъэх. Исэнэхьат цIыкIу-цIыкIоу къызIэкIигъахьэзэ, игухэлъхэм теубытагъэ хэлъэу ар якIолIагъ, зэкIэри зыIэ къыхьыщт специалист дэгъу хъуным сыдигъуи кIэхъопсыщтыгъ.
1959-рэ илъэсым апшъэрэ гъэсэныгъэ зэриIэр къэзыушыхьатырэ тхылъыр къызыратыжьым, ащыгъум щыIэми ащыгъупшэжьыгъэгъэ селоу «Солох-аул» зыфиIорэм Iоф щишIэнэу агъэкIогъагъ. ПсэупIэр адрэхэм лъэшэу зэрапэIудзыгъэми специалист ныбжьыкIэр къыгъащтэщтыгъэп.
— СиIофшIэн зыщезгъэжьэгъэ апэрэ илъэсыр сыгу къызыкIыжькIэ, ащ фэдиз зэрэсфэлъэкIыщтыгъэр сэгъэшIагъо. Мы чIыпIэм сэ зыр ары медикэу исыгъэр. IофшIэгъэ илъэс гори симыIэу медицинэ IэпыIэгъу зэфэшъхьафыбэ сIэ къыхьын фаеу хъущтыгъ. Цэхэм сяIазэу хъугъэ, къупшъхьэхэр зыпкъ изгъэуцожьхэу, уIэгъэ куухэр сыдыжьхэу къыхэкIыгъ, сабый сIэгу къихъухьагъэуи къэсэшIэжьы. СищыкIагъэхэр сIэкIэмылъэу, сшIэщтым сегупшысэнэуи уахътэ симыIэу, къалэм IэпыIэгъур къекIыфэкIэ елбэтэу цIыфыр операцие сшIын фаеуи къыхэкIыщтыгъ, — къыIогъагъ ащ.
Ащ фэдэу зэкIэри зыIэ къыхьэу, пшъэдэкIыжьым ымыгъащтэу щыIэр макIэ.
ИлъэсипшIырэ Солох-аул Iоф щишIагъэу икъоджэ гупсэ къыгъэзэжьи, ащ дэт амбулаторием терапевтэу иIофшIэн щыпидзэжьыгъ. Ащ илъэс 40 фэдизрэ Iутыгъ.
Къэбж Щамилэ истаж зырегъэкъум, «Iоф зэрэсшIагъэр икъущт, зызгъэпсэфымэ, сшъхьэ пае сыпсэумэ зи фэIуагъэп» ыIуи пенсием кIуагъэ, ау охътабэ темышIэзэ ащ фэдэ «шъхьафитныгъэр» къызэремыкIущтыр къыгурыIуагъ. КъыгъэшIагъэм инахьыбэм Iоф зышIэгъэ цIыф лъэшыр зэкIэкIожьынышъ, рэхьатэу, сыхьат пчъагъэм зэпымыоу сымаджэхэм ямыплъэу, яунэ кIозэ ямыIазэу щыIэн ылъэкIына, фэгъэхъугъэп ар Щамилэ. Къыгъэзэжьи, сымаджэхэм анахь зыщящыкIагъэм къахэхьажьыгъ.
Къыпэблагъэ хъугъэ иIофшIапIэ ыгъэлъапIэщтыгъ, зэкIэри инэIосагъ, ишIуагъэ цIыфхэм аригъэкIын амал иIагъ, нэбгырэ пэпчъ ыцIэ ышIэщтыгъ, ары пакIошъ, чыжьэкIэ зэкIэIабэзэ, лIакъоу къызхэкIыгъэр къыIон ылъэкIыщтыгъ. Поселкэми, ащ къыпэблэгъэ псэупIэхэми адэсхэм лъэшэу цыхьэ фашIыщтыгъ. «ХаджиретовичкIэ» еджэщтыгъэх. Участкэм къызыкIохэкIэ, ащ нэмыкI яуз фаIотэнэу, къызэрагъэплъынэу фаещтыгъэхэп. Ядоктор кIасэ мычыжьэу зэрэщыIэм ыгъэрэхьатыщтыгъэх, егъашIэм аущтэу щытын фаеу, ящыIэныгъэ ар хэпчын умылъэкIынэу алъытэщтыгъ.
Къэбж Щамилэ иунагъо исым инахьыбэм ящыIэныгъэ медицинэм рапхыгъ. Ащ ишъхьэгъусэу Шамиля илъэсипшI пчъагъэрэ ежь Iоф дишIагъ. Ахэм ягъогу техьагъэх япшъашъэу Бибэрэ япхъорэлъфэу Иринэрэ, янысэу Салмэти медицинэм епхыгъэ гъэсэныгъэ зэригъэгъотыгъ.
Щамилэ, гухэкIми, дунаим ехыжьыгъ… Амбулаторием чIэсэу цIыфхэм зэряплъырэм, зэряIазэрэм имызакъоу, автомобиль рулым кIэрысэу бэрэ ар плъэгъущтыгъ. Илъэс 40-м зыщылэжьэгъэ участкэм бэ епхыгъэр. Мафэ къэс километрипшI пчъагъэ ыкIун фаеу хъущтыгъ. Врачым иIэпыIэгъу игъом сымаджэм ыгъотын фае, Щамилэ сыдигъуи игъо ифэщтыгъ. Ары анахьэу цIыфхэм уасэ зыфашIыщтыгъэр.
НЫБЭ Анзор.