Джарымэ Аслъан ыцIэ адыгэ лъэпкъэу къэралыгъуагъэ иIэным лIэшIэгъу пчъагъэм кIэхъопсыщтыгъэр Краснодар краим къызэрэхэкIыжьыгъэм епхыгъэ хъугъэ. ЦIыф пэрытхэр ащ зыщыфэбанэщтыгъэхэ уахътэм Адыгэ автоном хэкум пэщэныгъэр дызэрихьанэу техьэгъагъ. Нэужым нафэ зэрэхъугъэмкIэ, а уахътэм ищыкIэгъэ цIыфэу ар къычIэкIыгъ, хэку цIыкIум ежьыри икоманди кIэгъэкъонышхо фэхъугъэх.
Аслъан Алый ыкъом итетыгъом Iофышхоу зэшIохыгъэ хъугъэхэм ащыщ тилъэпкъэгъоу IэкIыбым щыпсэухэрэм ащыщхэр ячIыгужъ къызэращэжьыгъэхэр. Ар къэралыгъо Iоф ышIыгъагъ. А лъэхъаныр ары УФ-м и МИД хэушъхьафыкIыгъэ лIыкIохэм Iоф щашIэу зырагъэжьэгъагъэр. 1997-рэ илъэсым АР-м и Законэу репатриантхэм афэгъэхьыгъэр аштэгъагъ. Джащыгъум апэрэу купышхо хъурэ адыгэхэр зэо-зэпэуцужь къызщежьэгъэ Косово къыращыжьхи, Адыгеим къащэжьыгъагъэх.
Джарымэ Аслъан цIыфхэм цыхьэ фашIи зыуж иуцогъэхэ пащ. 1993-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 2002-м нэс ар АР-м и Президентыгъ. Ащ ыуж дипломатическэ IофшIэныр Болгарием щигъэцэкIагъ — къалэу Варнэ Генеральнэ консулэу Iоф щишIагъ.
Тыгъуасэ, шэкIогъум и 7-м, Джарымэ Аслъан Алый ыкъом ыныбжь илъэс 83-рэ хъугъэ. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ителеграм нэкIубгъо ар къыщыхигъэщыгъ.
— Аслъан Алый ыкъор Адыгеим республикэ статус иIэным, гъэIорышIэным иинститут щыгъэпсыгъэным, шъолъырым хэхъоныгъэхэр езгъэшIыщт лъэныкъохэр гъэпсыгъэнхэр якъежьапIэ Iутыгъ.
Илъэсэу ар тишъолъыр зыщипэщагъэхэм Кавказым мамырныгъэрэ зэгурыIоныгъэрэ илъыным, ткъош лъэпкъхэм зэпэблэгъэ зэфыщытыкIэу адытиIэм зиушъомбгъуным, IэкIыбым щыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм зэпхыныгъэ адэшIыгъэным афытегъэпсыхьагъэу ышIагъэр бэдэд. Тилъэпкъэгъухэр апэрэу купышхо хъоу зэо-зэпэуцужь къызщежьэгъэ Косово къыращыжьхи Адыгеим къызэращэжьыгъагъэхэм, Грузиемрэ Абхъаз Республикэмрэ азыфагу къитэджэгъэ бырсырыр зэрэIэсэжьыгъэм, нэмыкI хъугъэ-шIагъэу республикэм имызакъоу, хэгъэгум зэрэщытэу ищыIэныгъэ къыхэхьэгъагъэхэм Адыгеим иапэрэ Президент ыцIэ япхыгъ.
Аслъан Алый ыкъом тиреспубликэ гупсэ, ащ цIыфэу исхэм апае шIуагъэ къытэу илъэсыбэ Iофэу ышIагъэм пае «тхьауегъэпсэу» есIомэ сшIоигъу. Псауныгъэ пытэрэ щыIэкIэшIурэ иIэнхэу, джыри илъэсыбэ къыгъэшIэнэу сыфэлъаIо! — къытхыгъ КъумпIыл Мурат.
Аслъан Алый ыкъом имэфэкIкIэ тэри тыфэгушIо, игухэлъхэр зэкIэ ежьыри, игупсэхэми къадэхъунэу тыфэлъаIо!