Экологие зекIоным зырагъэушъомбгъущт

ЦIыфхэм япсауныгъэ Адыгеим ичIыопс икъэбзэгъэ-дэгъугъэ бэкIэ епхыгъ. Ар къагурыIозэ, экологие зекIоныр нахь зэтырагъэпсыхьаным дэлажьэх.


АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ Iоныгъом и 27-м Iэнэ хъурае «Зеленая гостиная» — об Адыгее туристской» ыIоу Дунэе туризмэм и Мафэ ипэгъокIэу щызэхащэгъагъ. Адыгеим къэралыгъо гъэпсыкIэр зигъотыгъэр илъэси 100 зыщыхъурэ мэфэкIышхомкIи ащ мэхьэнэ ин иI. Республикэм иэкономикэ илъэныкъо шъхьаIэхэм ащыщ зекIоным зэрифэшъуашэу Iоф дэшIэгъэн зэрэфаер къагурыIоу, къушъхьэ шъолъыр Iахьыр ЮНЕСКО-м Дунэе чIыопс кIэным хигъэхьагъ.

Iофтхьабзэр Адыгэ Респуб­ликэм экологие зекIоным шэпхъэшIу щышIыгъэн зэрэфаем телъытэгъагъ. Iэнэ хъураем кIэ­щакIо фэхъугъэр анахьэу Лъэпкъ тхылъеджапIэм экономикэ ыкIи техникэ литературэмкIэ иотдел, ащ экологие къэбарымкIэ и Гупчэ иIофшIэн къыдыхэлъытагъэу зэхащагъ. Мыщ хэлажьэхэрэр мы IофыгъомкIэ шIагъэу яIэм фагъэнэIосагъэх, краеведениемрэ зекIонымрэкIэ литературэ баеу яIэм щагъэгъозагъэх. Анахьэу зекIонымкIэ къэбзэныгъэ шапхъэр апэрэу зэрэщытым, тичIыопс дахэ икъызэтегъэнэн тэ тIэ зэрилъым, нэмыкI лъэныкъохэу зэшIохыгъэн фаехэм атегущыIагъэх.

Экологие зекIонымкIэ анахь мэхьанэ зиIэр фэсакъхэу, аухъумэу ыкIи хахъо фашIэу чIыопсым дэлэжьэнхэр ыкIи Адыгеим иижъырэ культурэ зыфагъэ­нэIосэныр ары. Уасэ фэмышIэу, къин дэмылъэгъоу, ежь-ежьырэу зы Iоф зэрэщымыIэр щыкIагъэтхъыгъ.

Зэрэхабзэу, Iэнэ хъураер шIуфэс псэлъэ фабэкIэ къызэIуахыгъ, зигъо Iофтхьабзэм имурад дэгъоу зэшIохыгъэ хъунэу тыраIуагъ.

Iэнэ хъураем ихьэкIагъэх, хэлэжьагъэх зекIонымкIэ, ащ епхыгъэ лъэныкъуа­бэмкIэ Iоф зышIэрэ специалистхэр: «ЧIыопс паркэу «ТхьакIышху» зыфи­Iорэм ипащэу И. Шэуджэныр; Лъэпкъ банкым АР-мкIэ отделением иIэшъхьэтетэу С. Са­мойленкэр, культурэмкIэ «Шварц и Ун» ипащэу Н. Суховаяр, Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым гъомылэпхъэ технологие­мкIэ ыкIи шхэныр зэрэзэхэпщэн фаемкIэ икафедрэ ипащэу, техникэ шIэныгъэ­хэмкIэ докторэу З. Хьаткъор, нэмыкI­хэри.

Iэнэ хъураер темэ шъхьаIэр зэрифэшъуашэу къызгурагъэIоным ыкIи Iофыбэу лъэныкIуабэкIэ къапыщылъым зэрадэлэжьщтхэ шIыкIэ-хабзэхэр къызщыраIотыкIыгъэх, зыщагъэунэфыгъэх. Туризмэм­кIэ ыкIи ресторан (хьакIэщ) сервисымкIэ республикэм мэхьанэшхо зэряIэр зэхашIэу, мы лъэныкъохэмкIэ законодательствэм зэхъокIыныгъэхэу фэхъугъэхэм, щэфакIохэм зекIо шапхъэхэмкIэ яфитыныгъэхэр къызэраухъумэщтхэм, «индекс туриста» зыфиIорэм къикIырэр, уасэхэм — зекIохэм ящыкIэгъэ пкъыгъохэм ауа­сэхэм язытет зэрахахъорэм, нэмыкI Iофыбэу Iэнэ хъураем хэлажьэхэрэр зыгъэгумэкIыхэрэм щатегущыIагъэх.

Iэнэ хъураем хэлажьэхэрэм шъхьадж зыфэгъэзагъэм елъытыгъэу къиIотыкIын гъэшIэгъонхэр къашIыгъэх. Анахьэу кIагъэтхъыгъэр къытэшIэкIыгъэ чIыопсым темыгуаоу тыфэсакъын, «зыщамыушIоирэм зэрэщыкъабзэр» хэти пытэу ыгу риубытэн ыкIи ыгъэцэкIэн зэрэфаер ары.

Зигъо Iофыгъор тхылъ къэгъэлъэгъо­нэу «СичIыгу идэхагъ» ыкIи электроннэ лъэтегъэуцоу «Экологие къэбар Гупчэм иIофшIэн опыткIэ «ХьакIэщ шхъуантI» («Зеленая гостиная») зыфиIохэрэм къа­гъэбаигъ.