Хабзэ зэрэхъугъэу, бжыхьэсэ лэжьыгъэ шъхьаIэхэм яхэлъхьан республикэм щырамыгъажьэзэ, ащ епхыгъэ Iофхэм зыщатегущыIэгъэхэ зэхэсыгъо мэкъу-мэ-
щымкIэ Министерствэм зэхищэгъагъ. Ар Шэуджэн районым ит поселкэу Заревэм щыкIуагъ.
Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх АР-м и Премьер-министрэ иIэнатIэ зыгъэцакIэрэ КIэрэщэ Анзаур, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, мэкъу-мэщымкIэ министрэу Къуанэ Анзаур, муниципальнэ образованиехэм, чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэхэм ялIыкIохэр, фермерхэр, нэмыкIхэр. Джащ фэдэу, ари хабзэ хъугъэу, зэхэсыгъом къырагъэблэгъагъэх П.П.Лукьяненкэм ыцIэ зыхьырэ научнэ-ушэтыпIэ институтэу чылэпхъэ лъэпкъыкIэхэм якъыхэхын дэлажьэрэм ишIэныгъэлэжьхэри. Илъэсыбэ хъугъэшъ Адыгеим ичIыгулэжьхэм ащ зэпхыныгъэ дыряI.
КIэрэщэ Анзаур Iофтхьабзэр зэрищагъ.
— Илъэсэу тызхэтыр, зэпстэумэ афэдэу, мэкъумэщ хъызмэтымкIи къызэрыкIуагъэп, ау ащ пае къэмынэу гъэтхасэхэм яхэлъхьанкIи, бжыхьасэхэм яIухыжьынкIи пшъэрылъэу тичIыгулэжьхэм зыфагъэуцужьыгъагъэхэр икъоу гъэцэкIагъэ хъугъэх, къэгъэлъэгъонэу тиIэхэр зэрэмыдэйхэр нафэ. Арэу щытми, джыри гумэкIыгъо щымыIэу пIон плъэкIыщтэп. ШъузгъэгумэкIыхэрэм татегущыIэныр, шъуиупчIэхэм джэуапхэр къяттыжьыныр, IэпыIэгъу тыкъышъуфэхъуныр тимурад шъхьаIэу мы зэIукIэгъур зэхэтщагъ, — къыIуагъ ащ зэхэсыгъор къызэIуихызэ.
Республикэ Парламентым и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм мэкъумэщ техникэр нахьыбэрэмкIэ IэкIыбым къызэрэращыщтыгъэм къыхэкIэу мыгъэ къиныгъохэр зэрэщыIагъэхэр къыхигъэщызэ, джы тихэгъэгу ыкIи тиныбджэгъу Республикэу Беларусь къащашIыхэрэр агъэфедэнхэм къыфэкIонхэм пае фермерхэм IэпыIэгъу ятыгъэным республикэр лъэшэу ыуж зэритым къыкIигъэтхъыгъ. Ащ фэшI Республикэу Беларусь къикIыгъэу Адыгеим лIыкIо куп зэрэщыIагъэр агу къыгъэкIыжьыгъ.
АР-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Къуанэ Анзаур къызэриIуагъэмкIэ, бжыхьэсэ лэжьыгъэхэм гектар 109567-рэ мыгъэ арагъэубытынэу агъэнэфагъ. Ащ щыщэу 9982-м бжыхьэсэ хьэр халъхьащт, коцэу гектар 88556-рэ апхъыщт. Джащ фэдэу тритикалем гектар 281-рэ, кIымэфэ чъыIэм «ымыгъэщтэрэ» рапсым 10678-рэ арагъэубытыщт. Рапсым инахьыбэр халъхьэгъах. Адрэ культурэхэм япхъын чъэпыогъум и 5-м шIомыкIэу рагъэжьэным, и 20-м нэс аухыным щэгугъых. НахьыбэрэмкIэ ар зэлъытыгъэр ом изытет.
ПстэумкIи чылэпхъакIэу тонн мин 23,5-рэ республикэм ащ пае ищыкIагъ. Ащ ипроцент 91,1-р, ар тонн мин 23,4-рэ, хьазыр. Рапсыр, соер, тыгъэгъазэр ыкIи натрыфыр ары зичылэпхъакIэ нахьыбэу IэкIы-
бым къыщащэфы хабзэр. Ащ мыгъэ къиныгъохэр къытыгъэх. ТапэкIэ IэкIыбым емыпхыжьыгъэнхэм, тихэгъэгу къыщыхахыгъэ лъэпкъыкIэхэр агъэфедэнхэм къыфэкIонхэм фэшI Лукьяненкэм ыцIэ зыхьырэ ушэтыпIэ институтым ишIэныгъэлэжьхэр къызэрэрагъэблэгъагъэхэр министрэм къыхигъэщыгъ.
Къэралыгъо IэпыIэгъум фэгъэхьыгъэ программэхэм къатегущыIэзэ, техникэм икъэщэфынкIэ фермерхэм зэрадеIэщтхэр, ащ пэIуагъэхьэрэ ахъщэм ипроцент 50-м нэсэу къазэрафырагъэгъэзэжьыщтыр къыIуагъ.
Мэкъумэщ хьасэхэм машIом зыкъызэращиштэрэм ипчъагъэ зэрэхахъорэм гумэкIыгъо къызэритырэми, лэжьыгъэм ыуасэ изытети министрэм ягугъу къышIыгъ.
Нэужым лэжьыгъэ чылэпхъакIэхэм адэлэжьэрэ ушэтыпIэ институтым ишIэныгъэлэжьхэр къэгущыIагъэх. Коц чылэпхъэ лъэпкъхэм апылъ селлекционерэу Ирина Орловар ежь зыфэгъэзэгъэ культурэм ылъэныкъокIэ къэгущыIагъ. Адыгеим ичIыгулэжьэу илъэсыбэ хъугъэу Iоф зыдашIэхэрэм нахьыпэкIэ аушэтыгъэу агъэфедэрэ лъэпкъыкIэхэм ягугъу къышIыгъ, кIэу Iоф зыдашIэхэрэми къащыуцугъ. Ахэм ащыщэу тичIыгухэм нахь къякIущтым, лэжьыгъэшIу къырахынымкIэ анахьэу зиягъэ къакIохэрэм, ахэр пэрыохъу мыхъунхэм фэшI анаIэ зытырагъэтын фаехэм къатегущыIагъ. Мы институтым къыщыхахыгъэ чылэпхъэ лъэпкъхэр зыгъэфедэу, анахьыбэу къизыхыжьхэрэм ащыщхэу ацIэ къыриIуагъ ООО-у «Георгиевская» зыфиIорэм, Дондуковскэ элеваторым, Шэуджэн районым и КФХ-у «Зарям».
Нэужым тритикале, натрыф, сое чылэпхъэ лъэпкъхэм апылъ шIэныгъэлэжьхэр къэгущыIагъэх.
Зэхэсыгъом ыуж ащ хэлэжьагъэхэр мэкъумэщ техникэм икъэгъэлъэгъонэу «Зарям» ихьасэхэм ащыщ къыщызэIуахыгъэм кIуагъэх. Урысыем ыкIи Республикэу Беларусь къащашIыхэрэр ары ащ къыращэлIэгъагъэхэр. ЧIыгулэжьхэр техникэр къыдэзыгъэкIырэ хъызмэтшIапIэхэм ялIыкIохэм гущыIэгъу афэхъугъэх, уасэхэм, ахэм къакIырагъэчыщтхэм, фэгъэкIотэнхэм зэдатегущыIагъэх.
АР-м ифермерхэм я Союз ипащэу Дзэхъохъу Аслъан къызэриIуагъэмкIэ, ахэм ащыщхэм нахьыпэкIэ зэзэгъыныгъэхэр адашIыгъэхэу техникэр къаIэкIэгъахьэ, тапэкIи ащ тетэу язэдэлэжьэныгъэ лъагъэкIотэщт. IэкIыбым къырамыщыми техникэкIи чылэпхъакIэхэмкIи гумэкIыгъо щыIэщтэп.
ХЪУТ Нэфсэт.
Сурэтхэр Артур Лаутеншлегер тырихыгъ.