Мыекъопэ районым ит поселкэу Каменномостскэм дэт зыгъэпсэфыпIэу «Горнэм» мы мафэхэм тыщыIагъ, кIэлэцIыкIухэм яуахътэ зэрагъакIорэм зыщыдгъэгъозагъ. Апэрэ кIэлэеджэкIо купитIумэ языгъэпсэфыгъо чэзыу аухыгъэу ящэнэрэр ыкIэм факIощтыгъэ.
Илъэс зэкIэлъыкIохэм кIэлэцIыкIухэм языгъэпсэфыгъо уахътэ мы лагерым зэрэщагъакIорэм нафэ къытфешIы «Горнэр» сабыйхэм лъэшэу агу зэрэрихьырэр. Ар гум къыпэблагъэ зыкIэхъурэм уегупшысэнэу щытэп. Щагум узыдахьэкIэ, нэмыкI дунае ухэфагъэм фэд. Мультфильмэхэм, пшысэхэм ахэт персонажхэмкIэ гъэкIэрэкIагъэ. Къабзэ, дахэ, къэгъэгъэ зэфэшъхьафхэр щагъэтIысхьагъэх. КIэлэцIыкIухэр зыщыпсэухэрэ унэхэр зэтегъэпсыхьагъэх, шхапIэр къабзэу зэIухыгъ, зэтефыгъэу ыкIи апкъышъолкIэ федэ къыхьэу кIэлэцIыкIухэр зэрагъэшхэщтхэм пылъых. Шапхъэхэм адиштэу мафэм 5 щагъашхэх. КIэлэцIыкIухэм ящынэгъончъагъэ мы лагерым мэхьанэшхо зэрэщыратырэр къыхэзгъэщы сшIоигъу. Чэщ-зымафэм къагъэгъунэ, видеокамерэхэр пылъагъэх.
ДжэгупIэу иIэр бэ. Ахэр жьау чIыпIэхэм ащыгъэуцугъэх. КIэлэцIыкIухэр ащыджэгухэ зыхъукIэ, тыгъэр къямыгооным фытегъэпсыхьагъэх, куп-купэу гощыгъэхэу кIэлэцIыкIухэр ачIэсых. Пчыхьэм щыIэщт Iофтхьабзэхэм зафагъэхьазыры. Орэдхэр, усэхэр, къашъохэр зэрагъашIэх, чэф макъэ лагерым дэIукIы.
МэфэкIхэр зэкIэ лагерым щыхагъэунэфыкIы. Ахэр гъэшIэгъонэу, сабыйхэм агу къинэжьынхэу зэрашIыщтхэм мыщ Iоф щызышIэхэрэр пылъых.
«Горнэм» къэкIогъэхэ кIэлэцIыкIухэм зэкIэ ашIогъэшIэгъон, языгъэпсэфыгъо уахътэ агу етыгъэу агъакIо, зэнэкъокъухэм, Iофтхьабзэхэм чанэу ахэлажьэх. Мэфэ заулэкIэ зы унагъо фэдэ мэхъух, зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу загъэпсэфы.
— Пчэдыжьым зарядкэ ашIынэу къызщызэрэугъоигъэхэм ыуж охътабэ темышIэу джыри зэкIэ къызэхэхьажьых — яIофшIэн зэрэзэхащэрэр къытфеIуатэ зыгъэпсэфыпIэм ипащэу Татьяна Нихотинам. — Экскурсие зыдэкIощтхэ лъэныкъохэр зэхафых. Шъхьадж къыраIогъэ гъогум тетэу ежьэх. Экскурсие тымыщэхэу зы мафэ къыхэкIырэп. Непэ зэ узымыкIокIэ, мафэр пкIэнчъэу кIуагъэу тилагерькIэ тэлъытэ. Поселкэм чIыпIэ дахэу иIэхэр ятэгъэлъэгъух, тарихъэу апылъыр къафэтэIуатэ. Адыгеим щыщ сабыйхэми къахэкIых тиреспубликэ ичIыпIэхэр амылъэгъугъэхэу. Джащ фэдэу республикэм щымыщхэм тичIыопс ашIогъэшIэгъон. Мэфэ 21-у «Горнэм» зыщыIэхэм къыкIоцI республикэм итарихъ щыгъуазэхэу, адыгэхэм агъэлъэпIэрэ чIыпIэхэр къакIухьагъэхэу кIэлэцIыкIухэр мэкIожьых.
Республикэм ирайонхэм ыкIи икъалэхэм якIэлэеджакIохэу лагерым къакIохэрэм анэмыкIэу, Сургут нэбгырэ 11 къикIыгъ. Ахэм мыщ уахътэу щагъэкIуагъэр ащымыгъупшэжьыным зыгъэпсэфыпIэм ипащи, вожатэхэри яшъыпкъэу пылъых. Адыгеим итарихъ ныбжьыкIэхэм арагъэшIэным, шэн-хабзэхэм нэIуасэ афашIынхэм, мы зыгъэпсэфыпIэм къызэрэкIуагъэхэмкIэ кIэмыгъожьынхэм афэшI зэкIэ алъэкIыщтыр ашIэ.
Ящэнэрэ чэзыум пстэумкIи нэбгырэ 400 къекIолIагъ, отряд 11-у гощыгъэх. «Горнэм» ипащэ къызэриIотагъэмкIэ, мыщ къэкIуагъэхэм ныбжьыкIэхэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ Iоф адашIэ. Анахьэу зекIоным, якъэралыгъо шIу ягъэлъэгъугъэным афэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэхэр, зэнэкъокъухэр афызэхащэх. Зипсауныгъэ зэщыкъогъэ сабыйхэм мафэ къэс ящыкIэгъэ фэIо-фашIэхэр медицинэм иIофышIэхэм ащагъэцакIэх.
Зыгъэпсэфыгъо уахътэм лагерым Лъэпкъ театрэм, Лъэпкъ музеим яIофышIэхэр къакIох, ахэм къэгъэлъэгъонэу къагъэхьазырыгъэхэм ашIогъэшIэгъонэу кIэлэцIыкIухэр яплъых. Ащ нэмыкIэу УФ-м ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ и ГъэIорышIапIэу Адыгеим щыIэр, АР-м медицинэ профилактикэмкIэ и Гупчэ, нэмыкI къулыкъухэм яIофышIэхэр зыгъэпсэфыгъо чэзыу пэпчъ «Горнэм» къэкIох. КIэлэцIыкIухэм ящыIэныгъэкIэ къашъхьапэжьыщт шIэныгъэхэр арагъэгъотых. ГъогурыкIоным ишапхъэхэр, ахэр зыукъорэм нэужым къехъулIэн ылъэкIыщтыр, ошIэ-дэмышIэ Iоф къэхъугъэмэ узэрэзекIон фаер джэгукIэ шIыкIэм тетэу къафаIуатэ, къарагъэлъэгъу. КIэлэцIыкIухэри ягуапэу мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм ахэлажьэх.
Лагерым зыщызыгъэпсэфыхэрэми пчыхьэ къэс Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэхащэх.
— ТиIофшIэн зэрэзэхатщэрэр агу рихьэу илъэс пчъагъэ хъугъэу зисабыйхэр къэзыщэхэрэр ны-тыхэм ахэтых, — къеIуатэ тигущыIэгъу. — Ежьхэр кIэлэцIыкIухэзэ мыщ зыщагъэпсэфыгъагъэу, ясабыйхэр джы къытфэзыщэхэрэри къахэкIых. ЦIыфхэм тилагерь агу рихьэу, анахь лъапIэу яIэхэр цыхьэ къызэрэтфашIыхэрэм лъэшэу тегъэгушхо.
ЗыгъэпсэфыпIэм ипащэ вожатэхэм яIофшIэн зэрэзэхащэрэм къытегущыIагъ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, ныбжьыкIэу мы лагерым зыщызыгъэпсэфыгъэу, нэужым вожатэу къэкIожьыгъэхэри къахэкIых. КIэлэпIухэм кIэлэцIыкIухэм ясэнаущыгъэ къызщагъэлъэгъон алъэкIыщт Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр афызэхащэх, ахэм нахьыбэ зэрахагъэлэжьэщтым пылъых. КIэлэпIухэм пшъэрылъ шъхьаIэу зыфагъэуцужьырэр лагерым зыщызыгъэпсэфырэ кIэлэцIыкIухэм яуахътэ гъэшIэгъонэу, шIуагъэ хэлъэу зэхащэныр ары. Уахътэу мыщ щагъакIорэр ащымыгъупшэным, спортыр шIу алъэгъуным ахэм яIофшIэн фытегъэпсыхьагъ.
ЗекIо къикIыжьыгъэ кIэлэцIыкIухэу гущыIэгъу тызыфэхъугъэхэм къытаIуагъ языгъэпсэфыгъо уахътэ гъэшIэгъонэу зэрэкIорэр. Илъэс зэкIэлъыкIохэм лагерым зэлъыпытэу къэкIуагъэуи бэ ахэм ахэтыр.
— Зыгъэпсэфыгъо уахътэр чэфэу тэгъакIо, — еIо Пэнэжьыкъуае къикIыгъэ ЦIыкIу Аскэр. — Къытшъхьапэжьыщт шIэныгъэхэр зэтэгъэгъотых, тилэгъухэм нэIуасэ тафэхъу. Анахьэу экскурсиехэр сыгу рехьых, тызэхэтэу орэдхэр къатIозэ тызыдэщыIэм къыпыщылъ чIыпIэ дахэхэр къэтэкIухьэх, сурэтхэр бэу зытетэхых. Мыгъэ ятIонэрэу лагерым сыщыIагъ, джыри сыкъэкIонэу сыфай.
Нэшъукъуае щыщ Борсэ Мурат мыгъэ апэрэу «Горнэм» къэкIуагъ, ылъэгъурэр зэкIэ шIогъэшIэгъон, Iофтхьабзэхэм ахэлэжьэныр икIас. Район зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэ кIалэхэр нэIуасэ ышIыгъэх. Ылъэгъугъэр джыри бэрэ ыгу зэрилъыщтыр кIалэм къытиIуагъ.
ШышъхьэIум и 5-м яплIэнэрэ чэзыур аублэщт. Ащ Адыгеим щыщ нэбгырэ 250-рэ ыкIи Донбасс щыщ кIэлэцIыкIуи 100 къекIолIэщт.
ДЕЛЭКЪО Анет.