Къэралыгъо гъэпсыкIэр лъэкIуатэ
IэкIыб къэралхэм ащыпсэухэрэ тилъэпкъэгъухэу ежьхэм яшIоигъоныгъэкIэ Адыгэ Республикэм къэзыгъэзэжьыгъэхэм IэпыIэгъу ятыгъэным фэгъэхьыгъэ зфэхьысыжь-зэIукIэгъум зэгъэпшэнхэр щашIыгъэх.
Адыгэ Республикэм и Правительствэ и Унэ щыкIогъэ зэхахьэр республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр зэрищагъ.
Межведомственнэ комиссием итхьаматэ игуадзэу, Урысыем ицIыфхэм Iоф адэшIэгъэнымкIэ Адыгэ Республикэм и МВД и ГъэIорышIапIэ иотдел ипащэу Тхьаркъохъо Фатимэ, Комитетым итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр зэхахьэм докладхэр къыщашIыгъэх.
Ежьхэм яшIоигъоныгъэкIэ IэкIыб къэралхэм къарыкIыжьырэ тилъэпкъэгъухэу Урысыем къэкIожьыхэрэм IэпыIэгъу афэхъугъэным фэгъэхьыгъэ Къэралыгъо программэр 2019-рэ илъэсым, гъэтхэпэ мазэм и 12-м Адыгэ Республикэм щаштагъ. Ащ къызэрэщыдилъытэу, сэнэхьат хэхыгъэхэм афэгъэсэгъэ тилъэпкъэгъухэу Адыгеим къэкIожьыхэрэр щыIэныгъэм хэгъэгъозэгъэнхэ фае. Республикэм социальнэ-экономическэ IофыгъохэмкIэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм фэшI тищыкIэгъэ кадрэхэм якъыхэхын, ягъэсэн мэхьэнэ ин иIэу зэрэщытым Тхьаркъохъо Фатимэрэ Шъхьэлэхъо Аскэррэ къытегущыIагъэх.
Къэралыгъо программэр гъэцэкIэгъэным хэлажьэх Адыгеим псауныгъэм икъэухъумэнкIэ и Министерствэ, республикэм гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ, Правительствэм инэмыкI къулыкъушIэхэр.
2021-рэ илъэсым IофшIагъэу яIэр зэхахьэм щызэфахьысыжьыгъ. ЗэIукIэгъу 26-рэ республикэм щызэхащагъ, 2019-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу Къэралыгъо программэр щыIэныгъэм зэрэщылъыкIуатэрэр хагъэунэфыкIыгъ.
ЯщыкIэгъэ кадрэхэр
Адыгеим нахь ищыкIэгъэ кадрэхэу къыхагъэщыгъэх медицинэм иIофышIэхэр, гъэсэныгъэм пылъхэр, лъэныкъо зэфэшъхьафхэм афэгъэсэгъэхэ инженерхэр, менеджерхэр.
Программэм хэлажьэхэ ашIоигъоу лъэIу тхылъи 127-рэ Комитетым къыфатхыгъ. Къэзыгъэзэжьы зышIоигъохэм тхылъ 75-мэ уплъэкIуным пылъ купыр ахэплъагъ. Унагъохэм нэбгыри 154-рэ ащэпсэу.
ЛъэIу тхылъ 52-рэ зэкIагъэкIожьыгъ Къэралыгъо программэм зэрэдимыштэхэрэм къыхэкIэу.
Къэзыгъэзэжьы зышIоигъо тилъэпкъэгъухэм гъэсэныгъэу яIэм уегъэразэ. Апшъэрэ гъэсэныгъэр нэбгырэ 54-мэ зэрагъэгъотыгъ.
Къыхахыгъэ къалэр, районыр
Тилъэпкъэгъухэу къэзыгъэзэжьы зышIоигъо нэбгырэ 31-мэ Мыекъуапэ щыпсэунхэу къыхахыгъ. Кощхьэблэ районыр – 1, Адыгэкъалэ – 1, Тэхъутэмыкъое районыр – 11.
Казахстан, Иорданием, Туркмением, Сирием, Узбекистан, Киргизием, Армением, Украинэм, Таджикистан къарыкIыжьынхэу тилъэпкъэгъухэм макъэ къагъэIугъ.
IэпыIэгъу афэхъух
Тилъэпкъэгъухэу къэзыгъэзэжьыгъэхэм яфэIо-фашIэхэр афагъэцакIэх. Адыгэ Республикэм къэкIожьы зышIоигъохэм ягушъхьэ кIуачIэ къэIэтыгъэнымкIэ хэбзэ къулыкъушIэхэм егъэжьэпIэшъухэр ашIыгъэх.
Общественнэ Совет республикэм щызэхащагъ. Къэралыгъо программэр гъэцэкIэгъэным Советыр пылъ. ЛъэIу яIэу нэбгырэ 64-рэ Советым 2021-рэ илъэсым къыфэтхагъэх, телефонкIэ къыфытеуагъэх. ЦIыфхэр Iофхэм язытет ащыгъэгъозэгъэнхэмкIэ, ящыкIэгъэ джэуапхэр агъотынхэмкIэ Советым ишIуагъэ аригъэкIыгъ.
Комитетым исайт инэкIубгъоу «Тихэгъэгогъухэр» зыфиIоу къыщызэIуихыгъэм, нэмыкIхэм Адыгеим къэзыгъэзэжьы зышIоигъохэм ящыкIэгъэ джэуапхэр ащагъотыгъ.
Къэралыгъо программэм 2026-рэ илъэсым нэс Iоф ышIэщт. УпчIэ зиIэхэм япчъагъэ зэрэхэхъуагъэр зэхэщакIохэм къыдалъытэзэ, яIофшIэн уахътэм диштэу лъагъэкIуатэ.
Адыгэ Республикэм IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч, Адыгеим финансхэмкIэ иминистрэу, IэкIыб хэгъэгухэм къарыкIыжьыгъэхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ комиссием хэтэу Виктор Орловым, Республикэм и Къэралыгъо казеннэ къулыкъушIапIэу «Къэзыгъэзэжьыгъэхэр хэкум егъэсэгъэнхэмкIэ и Гупчэ» ипащэу ГъукIэлI Асхьад, нэмыкIхэу зэхахьэм хэлэжьагъэхэм гущыIэгъу тафэхъугъ.
— Ежьхэм яшIогъоныгъэкIэ Адыгеим къэзыгъэзэжьырэ тилъэпкъэгъухэм Iоф ашIэ, яшIэныгъэ еджапIэхэм ащыхагъахъо, — къытиIуагъ ГъукIэлI Асхьад. — Мэфэхьаблэ унэгъо 60-м нахьыбэ щэпсэу. ИлъэсыкIэм ехъулIэу ны-тыхэм, кIэлэцIыкIухэм таIукIагъ, мэфэкI шIухьафтынхэр афэтшIыгъэх. Хэкужъым къэкIожьыгъэхэ тилъэпкъэгъухэр Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, Правительствэм, зэкIэ IэпыIэгъу къафэхъухэрэм афэразэх, «тхьашъуегъэпсэу» араIожьы.
Мэфэхьаблэ псауныгъэр зыщауплъэкIурэ ыкIи зыщагъэпытэрэ IэзапIэ, футбол зыщешIэхэрэ спорт псэуалъэ дэтых. Адыгэ Республикэм и Президентэу щытыгъэ Шъэумэн Хьазрэт ишIушIэ мылъкукIэ кIэлэцIыкIухэм апае джэгупIэ къуаджэм щашIыгъ, ар ны-тыхэм языгъэпсэфыпIэу, сабый зэIукIапIэу бэмэ алъытэ.
Адыгэ Республикэм социальнэ-экономическэ хэхъоныгъэ ышIыным яIахь халъхьанэу лъэпкъым итарихъ чIыгу къэзыгъэзэжьыхэрэм япчъагъэ зыкъеIэты. ШIушIагъэу яIэр тинэрылъэгъу, тегъэгушхо. ИлъэсыкIэу къихьагъэм гушIуагъо къафихьынэу, ямурадхэр къадэхъунхэу Тхьэм тафелъэIу.
ЕмтIылъ Нурбый.