Ленинград иблокадэ Хэгъэгу зэошхом илъэхъан зэрэщыIагъэр егъашIи тарихъым хэкIокIэщтэп. Фашистхэм къадзыхьэгъэ къалэр мэфэ 900 фэдизрэ тидзэкIолIхэм, мамыр цIыфхэм къаухъумагъ, пыир Ленинград дагъэхьагъэп. Советскэ народымрэ ащ и УIэшыгъэ КIуачIэхэмрэ Ленинград икъэухъумэнкIэ лIыгъэу зэрахьагъэр гъунэнчъ.
Щылэ мазэм и 27-м фашист техакIохэм къадзыхьэгъэгъэ къалэу Ленинград шъхьафит ашIыжьыгъагъ. ЗэолIхэм щытхъушхоу зэрахьагъэм и Мафэу тикъэралыгъо ар щыхагъэунэфыкIы.
«Блокаднэ хьалыгъу»
Мэфэ 900-рэ Ленинград къэдзыхьагъэу нэмыцмэ аIыгъыгъ. Хэгъэгу зэошхом инэкIубгъо гумэкIыгъохэм ар анахь хъугъэ-шIэгъэ гукъаохэм ащыщэу къыхэнагъ. Къалэр къэзыухъумагъэхэм къинэу ателъыгъэр мыухыжь. Гъаблэмрэ чъыIэмрэ арылIыкIыгъэхэр нэбгырэ минишъэ пчъагъ. Хьалыгъу бзыгъэ такъырэу грамми 125-рэ нахь мыхъущтыгъэм а охътэ анахь къиным цIыфхэр фалIэхэу зэрежэщтыгъэхэр, ащ апсэ къызэригъэнагъэр пщыгъупшэнэу зэрэщымытыр, непи хьалыгъур бгъэлъэпIэн, уфэсакъэу зепхьан зэрэфаер хэткIи нафэ.
Мы хъугъэ-шIэгъэ тхьамыкIагъохэм яшIэжь фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэу «Блокаднэ хьалыгъу» зыфиIорэр илъэс къэс тикъэралыгъо щызэхащэ. Мыгъэ ар щылэ мазэм и 18-м щегъэжьагъэу и 30-м нэс кIощт. Хабзэ зэрэхъугъэу Адыгеири ащ чанэу хэлажьэ.
Хэгъэгу зэошхом илъэхъан 1941 — 1945-рэ илъэсхэм Родинэм икъэухъумэнкIэ лIыхъужъныгъэу ыкIи псэемыблэжьыныгъэу зэрахьагъэм, Ленинград шъхьафит шIыжьыгъэнымкIэ зэрэзышъхьамысыжьыгъэхэм апае, СССР-м и Апшъэрэ Совет и Президиум и Унашъоу ышIыгъагъэм диштэу, 1965-рэ илъэсым, жъоныгъуакIэм и 8-м, анахь щытхъуцIэ шъхьаIэу «Къэлэ-лIыхъужъ» зыфиIорэр Ленинград фаусыгъ, мы илъэс дэдэм медалэу «Дышъэ жъуагъу» зыфиIорэри къыратыгъ.
Зэо лъэхъаным тичIыпIэгъу нэбгырэ 600 фэдиз Ленинград икъэухъумэн хэлажьэхэзэ фэхыгъэх. 2010-рэ илъэсым Пискаревскэ мемориальнэ къэхалъэм дэжь щыIэ Аллеем мыжъосынэу щагъэуцугъэм урысыбзэкIи адыгабзэкIи тыратхагъ: «Защитникам блокадного Ленинграда — уроженцам Адыгеи. Адыгеим къыщыхъугъэхэу Ленинград къэзыухъумагъэхэм апай».
Анахь дахэхэм ахалъытэрэ къалэу Ленинград зэпичыгъэ охътэ хьылъэр тарихъым пытэу къыхэнагъ. Ленинград шъхьафит зэрашIыжьыгъэм къыздихьыгъэ гушIуагъор сыд фэдэ къини зылъэгъугъэ цIыфхэм насыпыгъэкIэ алъытэгъагъ.
Къадзыхьэгъэ къалэм къыдэнагъэхэм ащыщэу нэбгырэ 22-рэ тиреспубликэ щэпсэу, ахэм зэкIэми бгъэхалъхьэу «Жителю блокадного Ленинграда» зыфиIорэр къафагъэшъошагъ.
Хэгъэгу зэошхом текIоныгъэр къыщыдэзыхыгъэхэу лIыхъужъныгъэрэ блэнагъэрэ зезыхьагъэхэм ящысэхэмкIэ непэ къыткIэхъухьэхэрэр тпIунхэ фае. Шъыпкъэ, патриотизмэм имэхьанэ ныбжьым елъытыгъэу нахь куоу къыдгурыIоу мэхъу. Ау ащ фэдэхэр нахьыбэ хъухэмэ, лIыхъужъныгъэу а лъэхъаным тицIыфхэм зэрахьагъэр нахь дэгъоу тикIэлэцIыкIухэм къагурыIощт. Арышъ, ащ фэдэ гукъэкIыжьхэр лъэшэу тэгъэлъапIэх. Тиветеранхэр, Ленинград къэзыухъумагъэхэри ахэм зэрахэтхэу, тщымыгъупшэнхэм мэхьанэшхо иI.
КIАРЭ Фатим.