Процент 70-м къыщымыкIэу

Зэпахырэ узэу, коронавирусыкIэу дунаир зэлъызыкIугъэм пэшIуе­кIо­рэ вакцинэу «Гам Ковид Вак» зыфиIорэм, «Спутник-V» нахь зэ­рэт­шIэрэр, икъыдэгъэкIын Урысыем зыщеушъомбгъу.

Процент 91,4-у ащ ишIуагъэ къакIоу ары зэрагъэунэфыгъэр, ау шIэныгъэлэжьхэм ар къы­хагъэщызэ, цIыфхэм вакцинэр хэкIыпIэ закъоу зэрэщытыр къагурыIонышъ, зыхалъхьаныр анахь шъхьаIэу зэрэщытым къыкIагъэтхъы. Ахэм къызэраIорэмкIэ, процент 95-мэ вак­цинэр ахэлъхьагъэ хъумэ дэгъу дэд, ау ащ нэмысыми, процент 70-м къыщымыкIэу прививкэр ашIын фае. НэмыкIэу узыр къызэтезгъэуцон шIыкIэ дунаим джыри тетыгоп.

— Вакцинэр къызIэкIэгъэ­хьэгъошIу хъугъэу, прививкэхэр зэрашIыхэрэ календарым ар хэгъэуцуагъэмэ ары мы зэпа­хырэ узым тызытекIощтыр, — къыIуагъ УФ-м и Роспотреб­надзор эпидемиологиемкIэ и Гупчэ иушэтыпIэ институт ипа­щэ игуа­дзэу Александр Гореловым. — Урысыем щыпсэурэм ипроцентрэ ныкъорэр ары ныIэп COVID-19-р къызэолIа­гъэр. Арышъ, ащ зызэриушъомбгъурэр нахь шIэхэу къэгъэу­цугъэнымкIэ хэкIыпIэ закъор прививкэр ары.

Специалистхэм къызэраIо­рэм­кIэ, цIыфым ыпкъышъол вакцинэр зыхахьэкIэ узыр къео­лIагъэмэ ащ «зэрэпэгъокIыщтыгъагъэм» фэдэу иммунитетым зешIышъ, вирусыр зыукIырэ антителэхэр къетIупщых. Нэ­ужым, узыр къэзытырэ «организмэ» цIыкIухэр цIыфым къызыхахьэхэкIэ, антителэхэм вирусыр аукIы, узым зырагъэу­шъомбгъурэп.

Научнэ ушэтыпIэ Гупчэу Н. Ф. Гамалея ыцIэ зыхьырэм ипащэу Александр Гинцбург къызэриIорэмкIэ, вакцинэм къытырэ антителэхэри, коро­навирусыр къызэолIагъэу, зи­псауныгъэ зэтеуцожьыгъэм ыпкъышъол хахъорэ антите­лэ­хэри зэфэдэх. ЗэрэзэтекIы­хэ­рэр, вакцинэр узэп, коронавирусыкIэр къеолIэнышъ сы­мэ­джэщым чIэфэным ищынагъо шъхьащымытэу антителэхэр къыIэкIахьэх.

Вакцинэр цIыфым зыхалъхьэкIэ, итемпературэ дэкIуае е, гущыIэм пае, ышъхьэ узэу, ыпкъынэ-лынэхэр къыцIыцIыхэу мэхъу. Александр Гинцбург къызэриIорэмкIэ, ар ыгъэсымэ­джагъэкIэ арэп, вакцинэм пкъы­шъолыр ащ тетэу «пэгъокIы».

Ау ащ фэдэ къыхэфагъэми, зыпари къызэхимышIагъэми антителэхэр иIэщтхэмэ иягъэ екIыщтэп. Джащ фэдэу коронавирусыкIэм «иштаммэу» зызэзыхъокIыхэрэми, Великобританием бырсыр «къыщызыIэты­гъэри» ахэтэу, «Спутник-V»-м цIыфыр ащиухъумэщтэу ары Гупчэм ипащэ къызэриIорэр.

Урысыем изаслуженнэ вра­чэу, медицинэ гъэсэныгъэ те­дзэ врачхэм зыщарагъэгъотырэ интернет нэкIубгъоу Vrachu.ru зыфиIорэм инаучнэ редакторэу Михаил Каган зэпахырэ нэ­мыкI узхэм апэшIуекIорэ вакцинэу нахьыпэкIэ къаугупшысыгъа­гъэхэм шIуагъэу къатыгъэр щы­сэу къыхьызэ, COVID-19-м икъызэтегъэуцонкIи а зыр хэкIыпIэу зэрэщытыр къегъэлъагъо.

— 1959-рэ илъэсым сэ сыкъызэхъум, полиомиелитым пэ­шIуекIорэ вакцинэр къызаугупшысыгъэр илъэсиплI хъугъа­гъэ. Ащ ишIуагъэкIэ, сэ силэгъухэр а уз щынагъом щыухъу­магъэ хъугъэх, ау синыбджэгъу нахьыжъхэу, вакцинэм ыпэкIэ къэхъугъэхэм джыри цIыкIухэзэ полиомиелитыр къяуалIи сэкъат­ныгъэ зиIэ хъугъэхэр ахэтых, — ыIуагъ ащ. — Полиомие­литым, дифтерием, шъорэкIым, нэмыкI зэпахырэ уз Iаехэм уащы­зыухъумэрэ прививкэхэр зыхэлъхьэгъэнхэр шIокI зимыIэ Iофэу, цIыфым лъэшэу ищыкIагъэхэу зыщалъытэрэ уахътэм сэ сыкъыхиубытагъ. Ау блэкIыгъэ лIэшIэгъум иапэрэ илъэс 50-м къэхъугъэхэу, вакцинэхэр къызнэмысыгъэхэм, зэпахырэ узхэм апкъ къикIыкIэ къинэу къызэпачыгъэр къэзыIотэжьын шъурихьылIагъэмэ, вакцинэм шIуагъэу хэлъыр къыжъугурыIощтыгъагъ. Прививкэр щыIэныгъэм имыщыкIагъэу зылъы­тэхэрэр тарихъым хэрэплъэ­жьых. Нэбгырэ миллион пчъагъэхэм ящыIэныгъэ къэзгъэ­нэжьыгъэр вакцинэхэр ары.

Псауныгъэм икъэухъумэнкIэ Дунэе организацием къызэритырэмкIэ, шъогъазэм пэшIуе­кIорэ вакцинэр 1960-рэ илъэсыр ары затхыгъэр, ау ащ мэкIэ дэдэу дунаим зыщиушъомбгъугъ. Илъэс къэс мы зэпахырэ узым ыпкъ къикIэу кIэлэцIыкIу нэбгырэ мин 800 фэдиз дунаим ехыжьыщтыгъ. Илъэс 30 зытешIэ ужыр, 2000-р ары шъогъазэм пэшIуекIорэ вакцинэр жъугъэу ахалъхьанэу зырагъэжьагъэр ыкIи процент 80-кIэ ащ ыгъа­лIэрэр нахь макIэ хъугъэ. Зы мафэм кIэлэцIыкIу 1500-мэ апсэ къегъэнэжьэу къалъытагъ.

Михаил Каган коронавиру­сыкIэм пэшIуекIорэ вакцинэр зыхэплъхьаныр шIокI зимыIэ Iофэу зэрэщытыр къэзыушы­хьатэу джыри зы щысэ къы­хьыгъ. Зэпахырэ уз хьылъэхэу полиомиелит, шъорэкI зыфэ­пIощтхэр ыгъэхъужьынхэу Iэзэгъу уцхэр джы къызнэсыгъэм къаугупшысыгъэхэп, вирусым пэшIуекIохэрэр шIыгъуаехэу ары шIэныгъэлэжьым къы­зэ­риIорэр. Арэу щытми, вакцинэм ишIуагъэкIэ а узхэм цIы-фыр атекIуагъ, язегъэушъомбгъун къызэтыригъэуцуагъ.

— Мы уахътэм дунаир зэлъы­зыкIугъэ зэпахырэ узымкIи ар дэдэм тыкъыфэкIощт, — къы­Iуагъ ащ. — COVID-19-м пэшIуе­кIорэ Iэзэгъу уц джыри щыIэп, къыдагъэкIынэуи гугъапIэ зыми къытырэп. Ау вакцинэм икъыдэгъэкIын зеушъомбгъу, зэрэщынэгъончъэри, шIуагъэ къызэритырэри ушэтынхэм къагъэ­лъэгъуагъ, уахътэм къеушыхьатыжьы. Арышъ, къэралыгъо пстэухэмкIи анахь шъхьаIэр, нахьыбэу ар цIыфхэм ахалъ­хьаныр ары. Дунаим ехыжьырэм ипчъагъэ къэуцунымкIэ, иммунитетыр «коллективнэу» хъунымкIэ а зыр ары шIуагъэ къэзытыщтыр.

«Спутник-V»-р нэбгырабэхэм ахалъхьанэу Урысыем зыщырагъэжьагъэр икIыгъэ 2020-рэ илъэсым итыгъэгъэзэ мазэр ары. Медицинэм, гъэсэныгъэм, социальнэ лъэныкъом яIофы­шIэу, коронавирусыр къеолIэным ищынагъо нахьыбэу зышъхьащытхэр апэ ашIыгъэх. Джы мары УФ-м и Президентэу Владимир Путиным иунашъокIэ, жъугъэу ахалъхьанэу ты­гъуасэ, щылэ мазэм и 18-м, рагъэжьагъ. ВирусологиемкIэ ыкIи биотехнологиехэмкIэ къэралыгъо научнэ Гупчэу «Вектор» зыфиIорэм къышIыгъэ вакцинэу «ЭпиВакКорона» зы­фиIорэри шъолъырхэм афатIупщынэу рагъэжьагъ, ящэнэрэ вакцинэу М.П.Чумаковым ыцIэ зыхьырэ научнэ Гупчэм къышIыгъэри къихьащт мэзэе мазэм УФ-м псауныгъэр къэухъумэ­гъэнымкIэ и Министерствэ щатхынэу ыуж итых.

Шъыпкъэ, къэнэжьыгъэр вакцинэр хэкIыпIэ закъоу зэрэщытыр зэкIэми къыдгуры­Iоныр ары.