Гъэхъагъэхэр зэрашIыхэрэр

Iофым фэмычэфым ушъхьагъу пчъагъэ къегъоты, ау ар зикIасэм пэрыохъухэр зэпечхэшъ, пшъэрылъхэр зыфешIыжьых.

ЧыжьэкIэ ахэм яплъыхэрэм уасэ афашIы: «Сыдэу дэгъоу инасып къыхьыгъа, сыдэу лъагэу дэкIоягъа», — аIо. Ау ар къызхэкIырэ шъыпкъэр ежь цIыфым ышъхьэкIэ зыфигъэуцужьырэ мурадыр зыфакIорэр ары. Ащ фэдэу щымытмэ, хэт ышъхьэ къихьэныгъа къэбэртэе къоджэ цIыкIоу Нижний Куркужин (Ышъхьэрэ Къулъкъужын) щыщ кIалэу къоджэ еджапIэр къэзыухыгъэр врач дэгъу, хирург-уролог Москва щыхъуныр, охътакIэм къызыдихьыгъэхэ шIыкIэ-амалхэр къызфигъэфедэзэ, робот-хирургэу «Да Винчи» зыфаIорэм Iоф ришIэнэу. Ар къыбдэхъуныр псынкIагъоп, къиныбэ зэпыпчынэу щытыгъ. Зигугъу къэсшIымэ сшIоигъор медицинэ шIэныгъэхэмкIэ докторэу ПщыхьакIэ Ахьмэд Му­хьамэд ыкъор ары.

Ахьмэд 1979-рэ илъэсым сабыибэ зэрыс унагъоу Пщы­хьа­кIэ Мухьамэд Хьамедэ ­ыкъом иунагъо къихъухьагъ. Ятэ зоотехникэу Iоф ышIэщтыгъ, янэ кIэлэегъэджагъ. Ятэжъэу Хьамедэ ефэндыгъ, осэшхо цIыф­хэм фашIыщтыгъ. Мухьамэд, ефэндым ыкъо нахьыкIэу зэрэщытым къыхэкIэу, ятэ кIэрысынэу хъугъагъэ, унэгъо лъачIэм ищыIэныгъэ щылъи­гъэкIотагъ. Бын унэгъо дахэ иIэ хъугъэ, адыгэ хэбзэу лъэпкъым къыдекIокIыщтыгъэр зэрихьагъ.

Ялъфыгъэхэр адыгэ шэн-хабзэхэм атетхэу, шъхьэкIэфэныгъэ ахэлъэу, зэдэIужьхэу, гу­псэфхэу къэхъугъэх. Мы уна­гъом Ахьмэд щапIугъ, щалэ­жьыгъ. ИцIыф шIыкIэкIэ Iушэу, шъырытэу, зыпкъ итэу гъэцэ­кIакIощтыгъ, а шэнхэр арых цIыфым иIэпыIэгъу хъухэрэр лъэгапIэ горэхэм анэсыным пае. Ахьмэд къоджэ еджапIэр тфы закIэкIэ къыухи, КъБКъУ-м медицинэмкIэ ифакультет илъэ­сихрэ щеджагъ, ащ ыуж зы илъэсрэ интернатурэр Налщык иреспубликэ клиническэ сы­мэджэщ щихьыгъ. ИлъэситIурэ Урысые къэралыгъо Московскэ университетэу Н. И. Пироговым ыцIэ зыхьырэм орди­натурэр урологиемкIэ щикIугъ, 2007 — 2010-рэ илъэсхэм аспирантурэм урологиемкIэ ишIэ­ныгъэхэм ащыхигъэхъуагъ. Апэрэ Московскэ университе­тэу И. М. Сеченовым ыцIэ зы­хьырэм медицинэ шIэныгъэ­хэмкIэ диссертациер къыщи­ушыхьатыгъ, кандидат хъугъэ.

2013-рэ илъэсым научнэ гуп­чэу Н. Н. Блохиным ыцIэ зы­хьырэм профессиональнэ ухьазырынымкIэ ыкIи зыфэгъэ­зэгъэ онкологиемкIэ курсхэр щикIу­гъэх.
2013 — 2016-рэ илъэсхэм урологиемкIэ докторантурэр Апэрэ медуниверситетэу И. М. Сеченовым ыцIэ зыхьырэм щи­хьыгъ ыкIи 2019-рэ илъэсым, илъэс 39-рэ ыныбжьэу медицинэ шIэныгъэхэмкIэ доктор хъугъэ.

Джырэ мафэхэм ПщыхьакIэ Ахьмэд медицинэмкIэ научнэ сообществэм хэт, наукэр ыпэкIэ лъызыгъэкIуатэхэрэм ащыщ.

Ахьмэд операцие минитIум ехъу роботэу «Да Винчи» зыфиIорэр къызфигъэфедэзэ ышIы­гъах. А роботым тонныкъо ихьы­лъагъ, доллар миллионитIум ехъу ыуас. Ащ фэдэ роботэу Урысыем иIэр 33-рэ мэхъу. «IиплI» зыпыт робот-манипуляторыр операцием илъэ­хъан бгъэфедэрэ Iэмэ-псым. Врач-хирург Iуш щымыIэмэ, зи федэ къыхьыщтэп. Мы роботыр ыгъэIорышIэзэ мафэ къэс операцие зытIу-зыщ ащ ешIы. А роботыр зэрагъэIорышIэшъу­рэмкIэ зэхащэгъэ зэнэкъокъум ПщыхьакIэ Ахьмэд къащыхэ­щыгъ, хирургическэ техникэр дэгъоу зэришIэрэр къыгъэлъэгъуагъ. Ахьмэд иIофшIакIэ цIыф­хэм къыраIуалIэрэм зыфэзгъэ­нэIосагъ: Москва, Москва хэкум, Урысыем ыкIи IэкIыб къэралыгъохэм ащыщхэм щытхъушхо щыфаIо, «тхьаегъэпсэу­шхо» операциехэмкIэ къылэ­жьыгъ. Операциябэ ышIыгъ, ахэр анахьэу зэпхыгъэхэр уро­логиер ыкIи онко-урологи­ческэ узы гъэхъужьыгъуаехэр арых. ЦIыфхэм агуригъаIо шIоигъу узыр хамыгъэужъыны­хьаныр, япсауныгъэ лъыплъэнхэр хэти зэрищыкIагъэр.

Ахьмэд семыупчIын слъэ­кIыгъэп робот-хирургым «Да Винчи» зыкIыфаусыгъэр зэпхыгъэмкIэ. КъызэрэзгурыIуагъэмкIэ, итальянцэу Леонардо да Винчи я 15-рэ лIэшIэгъум зэлъашIэрэ сурэтышIышхоу щы­тыгъ, ау аппаратым ыцIэ ар зыкIи къыхахьэрэп. Америкэм щыщ тхакIоу Керти Пепер ибиографическэ романэу «Леонардо» зыфиIорэм зэрэщитхырэмкIэ, Леонардо да Винчи къэзылъфыгъэр черкес бзылъфыгъэ гъэрэу Катеринэ Блэнеж, ари гъэшIэгъонэу черкесхэм яхъишъэ хэптхэн плъэкIыщтэу аIо.

Щысэ фэхъугъэу, ыгъэлъэпIэ­рэ цIыф иIэмэ врачэу Ахьмэд сеупчIыгъ: «Зыгу хэзгъэкIы мы­хъун цIыфхэр сиIэх, уахътэм сыдиштэу, тилъэпкъ хэбзэ да­хэхэр зесхьэхэу сыпсэу­нэу сы­фай», — къысиIуагъ.

Ахьмэд цIыф къызэрыкIу, гушIуагъори гукъаори зэхэзы­шIагъэу щыт. Анахь тхъагъоу къекIугъэр сабыйхэр къызэрэ­фэхъугъэхэр ары. Анахь гухэкIэу ылъытагъэр янэ-ятэхэр зэ­риухыгъэхэр ары — машинэ зэутэкIым ахэр 2011-рэ илъэсым хэкIодагъэх. Ахьмэд щы­Iэныгъэм езэгъы, тыгъэу къе­псырэм щэгушIукIы, Тхьэм елъэIу, шIоу къыфишIэрэр зэ­хе­шIыкIы. Унэгъо дахэ иI: ишъхьэ­гъусэ къэбэртэе бзылъфыгъ, университетым щызэ­деджагъэх, косметолог-дерматологэу Iоф ешIэ, кIэлитIу яI, илъэси 10 ыкIи 12 аныбжь, апIух, алэжьых, дэгъу дэдэу еджэх. Ахэр адыгабзэкIэ мэгущыIэх, лъэпкъ хъишъэр, адыгэ хабзэхэр арагъашIэх, спортым пыщагъэх. Ежь Ахьмэд фут­болыр икIас, шъэожъыехэри футбол ешIэх, ЦСКА-м хэтых. Илъэс къэс зытIо-зыщэ Къэ­бэртаем макIох, ичылэгъухэм аIокIэ, Iахьылхэм ахэхьэ. Хэку цIыкIум зы шыпхъур щэпсэу, адрэ шыпхъумрэ зы шымрэ ежь дэжь кIожьыгъэхэу Москва щы­Iэх. Джырэ тимамыр щыIакIэ гъэ­­хъэгъэшхохэр щызышIхэрэ цIыф­хэм ащыщ Ахьмэд, еджэгъэ-­гъэсэгъэшху. Сарэгушхо джащ фэдэ Iуш дэдэхэу адыгэ лъэпкъым къыхэкIыгъэхэм. Къызщы­хъугъэ къуаджэм цIыфэу дэс-хэм сафэгушIо ащ фэдэ адыгэ кIалэ зэрапIугъэмкIэ.

Пщыкъэнэ Май.
Улап.