Адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ Советэу АР-м и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщагъэм зэхэсыгъо иIагъ. КъумпIыл Мурат иунашъокIэ ар зэрищагъ гъэсэныгъэмкIэ министрэу КIэрэщэ Анзаур.
Апэрэ Iофыгъоу зэхэсыгъом зыщыхэплъагъэхэр зыфэгъэхьыгъагъэр адыгабзэм икъэухъумэн, ихэгъэхъон, игъэфедэн епхыгъэхэу республикэм игурыт еджапIэхэм апае 2019-рэ илъэсым Iофтхьабзэу зэхащагъэхэр ары. Ащ къытегущыIагъ гъэсэныгъэмкIэ министрэр.
— Мыгъэ бзэм фэгъэхьыгъэу макIэп тшIагъэр, ау джыри тапэ илъыр бэ, — къыIуагъ ащ. — 2019-рэ илъэсым кIэлэеджэкIо 7258-мэ (а 1 — 11-рэ классхэр) адыгабзэр зэрагъашIэ, ар блэкIыгъэ илъэсым ебгъапшэмэ, фэди 187-кIэ нахьыб. Адыгабзэр къэралыгъуабзэу нэбгырэ 17261-мэ ыкIи адыгэ литературэр адыгабзэкIэ еджэкIо 26450-мэ зэрагъашIэ. Республикэм ит еджэпIи 150-мэ адыгабзэмрэ адыгэ литературэмрэкIэ кIэлэегъэджэ 273-мэ Iоф ащашIэ.
КIэрэщэ Анзаур зигугъу къышIыгъэхэм ащыщ бзэм икъэухъумэнкIэ, ихэгъэхъонкIэ Проектнэ офисэу ЛIыIужъу Адамэ зипащэр мыгъэ зэрэзэхащагъэр. АщкIэ къалэм иеджэпIи 4 къыхахыгъ — Адыгэ республикэ гимназиер, гурыт еджапIэхэу NN 2-р, 5-р, 7-р — бзэр нахь куоу ащарагъэшIэнэу. 2019-рэ илъэсым Iоныгъом и 1-м апэрэ классым чIэхьэгъи 161-мэ ныдэлъфыбзэр куоу арагъэшIэщт. АщкIэ ищыкIэгъэщтхэ кабинетхэм язэтегъэпсыхьан, компьютерхэм, интерактивнэ доскэхэм, тхылъхэм, нэмыкIхэми якъэщэфын пэIуагъэхьанэу къыхахыгъэ еджапIэ пэпчъ сомэ миллион зырыз ратыгъ.
АдыгабзэмкIэ олимпиадэм хэлажьэхэрэм япчъагъэ нахьыбэ зэрэхъугъэр гъэсэныгъэмкIэ министрэм хигъэунэфыкIыгъ. Республикэ едзыгъом я 9 — 11-рэ классхэм арыс еджэкIо 82-рэ хэлэжьагъ ыкIи 41-мэ щытхъу тхылъхэр аратыгъэх.
Къэралыгъо аттестационнэ ушэтыныр адыгабзэмкIэ нэбгыри 173-мэ атыгъ, гъэхъэгъэ мыдэйхэр къагъэлъэгъуагъэх.
— «Федеральный перечень учебников» зыфиIорэм тиреспубликэкIэ тыхэфэнэу тыфай, — къыIуагъ КIэрэщэ Анзаур. — Къэндзалхэм анэмыкI ащ хэтэп. Мыгъэ лъэбэкъушхо тшIыгъэ, ащ тыхэхьаным пае программэ 13 Москва ядгъэхьыгъ. Зыр хагъэхьэгъах, адрэ 12-р шIэхэу хагъэхьанхэм Iоф дэтэшIэ. Гурыт еджапIэхэр къызкIэлъэIугъэхэ тхылъхэр къыдэдгъэкIыжьыгъэх, сомэ миллиони 10 фэдиз тхылъхэу зэрэрагъэджэщтхэм апэIудгъэхьагъ. А гумэкIыгъор щыгъэзыягъэ хъугъэ.
ШIэгъэнхэ фаехэу къэкIощт илъэсым Советым зыфигъэуцужьырэмэ анахь шъхьаIэхэм министрэр къащыуцугъ. Ахэм ащыщ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм къащырагъэжьэнышъ, бзэр куоу арагъэшIэныр. Ащ пае къалэм дэт кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 9 къыхахыгъ. 2020-рэ илъэсым ахэм къачIэхьащтхэ сабыйхэм игъэкIотыгъэу адыгабзэмкIэ Iоф адашIэщт. Джащ фэдэу КВН джэгукIэр адыгабзэкIэ зэхащэн гухэлъ зэрэщыIэр къыхигъэщыгъ. Мультфильмэхэм язэдзэкIыни лъагъэкIотэщт.
Культурэм иамалхэмкIэ адыгабзэм икъэухъумэн фэгъэхьыгъэхэ Iофтхьабзэхэу культурэмкIэ министерствэм зэрихьэхэрэм къатегущыIагъ ведомствэм ипащэ игуадзэу ШъэуапцIэкъо Аминэт. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэн ыкIи икъэухъумэн фэIорышIэрэ Iофтхьэбзэ 600 фэдиз зэха-щагъ, ахэм нэбгырэ мин 60-м ехъу ахэлэжьагъ.
Нэужым кIэлэегъэджэ кадрэхэр зэрагъэхьазырхэрэм къатегущыIагъ Адыгэ къэралыгъо университетым адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет ипащэу Хьамырзэкъо Нурет. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, тызхэт илъэс еджэгъум факультетым къычIахьэмэ зышIоигъомэ лъэIу тхылъ 42-рэ къатыгъ. Бюджет чIыпIэу щыIагъэр 25-рэ. нэмыкI программэхэу факультетым щыпхыращыхэрэми пащэм ягугъу къышIыгъ.
КъэкIощт илъэсым Советым пшъэрылъэу зыфигъэуцужьыхэрэр агъэнэфагъэх, ащ епхыгъэхэу унашъохэри ашIыгъэх.
Iэшъынэ Сусан.