Теуцожь районым имеханизаторхэм лэжьыгъэшхо къахьыжьи яхыпкъхэр агъэкъэбзэжьыгъэхэми, ягубгъохэм IофшIэныр ащызэпыурэп. 
Тэлъэгъух пчэдыжь нэфшъагъом трактор кIочIэшхохэм пхъэIэшэшхохэр лъагэу Iэтыгъэхэу е чIыгур зэрагъэушъэбырэ культиваторхэр, нэмыкIхэр апышIагъэхэу. Чэщым Iоф зышIагъэхэ механизаторхэм охътэ лые тырамыгъашIэу ачIыпIэ ехьэх мафэм губгъо IофшIэнхэр зыгъэцэкIэщтхэр.
— КIэкIэу къэпIон хъумэ, — еIо районым мэкъу-мэщымкIэ игъэIорышIапIэ ипащэу ХьэдэгъэлIэ Мэджыдэ, — тигубгъохэм чэщи мафи ащыжъот. Зым чIыгур ежъо, адрэм бжыхьасэхэр зыхалъхьащтыр егъэушъэбы, ящэнэрэм сеялкэр пышIагъэу чылапхъэр хелъхьэ. Тызпылъыр тимеханизаторхэри, тиагрономхэри, тифермерхэри, хъызмэтшIапIэхэм япащэхэри къихьащт илъэсым игъэбэжъу непэ лъэпсэшIу фэтшIыныр, гъунэпкъакIэхэр штэгъэнхэр ары.
Ащ пыдзагъэу Iоныгъо мазэм и 10-м ехъулIэу бжыхьэ лэжьыгъэхэм яхэлъхьанкIэ IофшIагъэу яIэхэм ХьэдэгъэлIэ Мэджыдэрэ агроном шъхьаIэу НатIэкъо Махьмудэрэ тащагъэгъозагъ. Бжыхьэ лэжьыгъэ гектар 10474-рэ районым ичIыгулэжьхэм халъхьанэу щыт. Ащ щыщэу хьэр гектар 443-рэ, коцыр — 8769-рэ, тритикалер — 364-рэ, кIымэфэ рапсыр гектар 89-рэ.
Адэ сыд фэдэха непэрэ уахътэм ехъулIэу IофшIагъэу яIэхэр? Нафэ къызэрэтфэхъугъэмкIэ, чIыгу гектар 10474-м ызыныкъом нахьыбэр неп пIоми сеялкэхэр хэбгъэхьаным фэхьазыр. КIымэфэ рапсэу халъхьанэу щытыгъэр гектар 898мэ, апхъыгъахэр гектар 1025-рэ. Ар зыщыхалъхьагъэр хъызмэтшIапIэхэу «Адыгейское» зыфиIорэмрэ (итхьаматэр Сергей Шевченкэр, иагроном шъхьаIэр Пщыдатэкъо Альберт), «Синдика-Агромрэ» (ипащэр Кушъу Рэмэзан, иагроном шъхьаIэр Тыгъужъ Нурбый).
ХъызмэтшIапIэхэри, фермерхэри ящыкIагъэхэ чылэпхъэ лъэпкъышIухэу лэжьыгъэшхо къэзытыщтхэм, ахэм адыхалъхьащт чIыгъэшIум якъызIэкIэгъэхьан ыуж итых.
АлъэкI къагъанэрэп
Районым ичIыгулэжьхэм мыбжыхьэ натрыф гектар 6836-рэ, тыгъэгъазэу — 6434-рэ, сое гектар 737-рэ, пындж гектар 400 Iуахыжьынэу щыт. Непэ ехъулIэу натрыфэу Iуахыжьыгъахэр гектар 503-рэ. Ащ щыщэу гектар 353-р зыщыIуахыжьыгъэр пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Агромир» зыфиIорэр ары. ГурытымкIэ гектар пэпчъ къырагъэтыгъэр центнер 30. МакIэ. Зэрэогъушхуагъэм ыпкъ къикIэу кIалэхэм алъэкI къамыгъанэу натрыфым дэлэжьагъэхэми, зэрэгугъагъэхэу хъугъэп.
Фермерхэри натрыфым икъэIожьын фежьагъэх. Ахэм натрыф гектар 4187-у яIэм щыщэу Iуахыжьыгъэр 150-рэ. Гектарым къикIыгъэр центнер 30. ТIэкIу къэгъушъымэ, фермерэу гущыIэгъу тызфэхъугъэхэм IофшIэнхэр агъэпсынкIэным зэрэфэхьазырхэр къытаIуагъ.
Тыгъэгъэзэ гектар 6434-у яIэм щыщэу къаIожьыгъахэр гектар миным шIокIы. ГурытымкIэ гектар телъытэу къахьыжьыгъэр центнер 14. ДжырэкIэ мы къэтIуагъэр зиIофшIагъэхэр фермерхэр арых.
Iахь зэхэлъ хъызмэтшIапIэхэу гектар 2076-рэ Iузыхыжьынэу щытхэм ащыщ джыри лэжьыгъэм икъэIожьын фежьагъэгоп. Комбайнэ ямыIэкIэ арэп, ялэжьыгъэ хьасэхэм ягъо хъугъэгоп.
ФермерхэмкIэ анахьыбэу зыщыIуахыжьыгъэхэр Джэджэхьэблэ къогъоу ощхым къызщиухьэщтыгъэр ары. Хьашхъуанэкъо Ильич итыгъэгъазэ апэу Iуихыжьыгъ ыкIи ыщэгъах. Шъынэхъо Юри, Нэхэе Адами, ЛIыбзыу Аслъани, нэмыкIхэми ялэжьыгъэ икъэIожьын гъунэм нагъэсыгъ.
ДжырэкIэ тыгъэгъазэр анахь зыгъэбэгъуагъэр Мыгу Гъэ-зэуат — гектар пэпчъ центнер 30 къыригъэтыгъ. Джарымэкъо Аслъани центнер 261-рэ къыхьыжьыгъ. Зигугъу къэтшIыхэрэм яхьасэхэр зэпэчыжьэхэп. ЯчIыгухэри, ощхэу къафещхыгъэри зэфэдэ. Лэжьыгъэу къэпхьыжьыщтым ибагъэ бэмэ ялъытыгъ. Ахэм ащыщых чIыгур зэрэбгъэушъэбырэр, чылапхъэр зыфэдэр, ар зыщыхаплъхьэрэ уахътэр, чIыгъэшIоу бгъэфедэрэр, узэрэдэлажьэрэр, нэмыкIхэри.
Гъэнэфагъэр лэжьыгъэшхо къахьыжьыным тикъоджэдэсхэр алъэкI къамыгъанэу зэрэфэлажьэхэрэр ары. Мы лъэхъаным фермерхэм тыгъэгъазэм икъэIожьын агъэпсынкIэ. ЗэтезыIажэхэрэр ощхэу мэзиплIым ямыIагъэу къафещхыгъэм щэгушIукIыхэми, къыкIэлъыкIогъэ мафэхэми тIэкIу-тIэкIоу къызэрипхъырэр ары. Ауми, Iоф пшIэнэу къызщыхэкIырэ сыхьатыр къызфагъэфедэзэ тыгъэгъазэр Iуахыжьы, гъэтIылъыпIэ зимыIэхэм, щэфакIохэр хъойхэшъ, аращэ.
— Натрыфымрэ тыгъэгъазэмрэ язакъоп бжыхьэ лэжьыгъэу Iутхыжьынэу тиIэр, — еIо районым иагроном шъхьаIэу НатIэкъо Махьмудэ. — Мы лъэхъаным тыфежьагъ тимыIэщтыгъэ соем иIухыжьын. Мыгъэ а лэжьыгъэр гектар 737-мэ тихъызмэтшIэпIитфымэ ащашIагъ. Ащ щыщэу непэ ехъулIэу Iутхыжьыгъахэр гектар 678-рэ, тыухыгъэ пIоми хъущт. Гектар пэпчъ гурытымкIэ къитхыгъэр центнери 7,5-рэ. Лэжьыгъэ тонн 508-рэ хьамбархэм ачIэтлъхьажьыгъах.
Анахьыбэу соер зыщашIэгъагъэр ыкIи икъэIожьын зыщаухыгъэр ООО-у «Айрин» зыфаIорэр ары. Ащ сое гектар 296-у щапхъыгъэм гектар телъытэу къырагъэтыгъэр центнери 3,8-рэ. Районым гурытымкIэ къыщахьыжьыгъэм ызыныкъу ныIэп.
Соер анахь зыщагъэбэгъуагъэр хъызмэтшIапIэу «Адыгейский» зыфиIоу Пэнэжьыкъуае дэтыр ары. Ащ имеханизаторхэм ашIэгъэгъэ гектари 169-м щыщэу 149-р Iуахыжьыгъах, гектар пэпчъ центнер 13,17-рэ къырахыжьыгъ. А пчъагъэр гурытымкIэ районым къыщахьыжьыгъэм фэдитIу хьазыр мэхъу. Джащ фэд, Кушъу Рэмэзанэ зипэщэ «Синдика-Агром» сое гектари 142-у яIагъэр Iуахыжьыгъах, гектар пэпчъ центнери 10,8-рэ къырахыжьыгъ.
— Ахэм анэмыкIэу пындж гектар 400 тиI, — еIо ХьэдэгъэлIэ Мэджыдэ. — ЯзытеткIэ гъэрекIорэм нахь дэгъух. ЯкъэIожьын мэфэ 15 — 20 горэмкIэ фежьэщтых. Арышъ, гъэрекIорэм елъытыгъэмэ, мыгъэ лэжьыгъэм пае агъэфедэрэр нахьыбэу къэтхьыжьынэу ыкIи тибжьыхьэ IофшIэнхэр зэкIэ, бжыхьасэхэм яхэлъхьани анахь охътэшIухэм зэшIотхынхэу тэгугъэ. Джары непэ амалэу тиIэр зыфэдгъэIорышIэрэр, тимеханизаторхэм чэщи мафи ямыIэу Iоф зыдашIэрэр.
Нэхэе Рэмэзан.