Адыгэ Республикэм IофшIэнымкIэ и къэралыгъо инспекцие 2016-рэ илъэсэу икIыгъэм Iофэу ышIагъэм изэфэхьысыжьхэм защытегущыIэгъэхэ пресс-конференцие джырэблагъэ щыIагъ.
Инспекцием ипащэу Сихъу Русетэ къызэриIуагъэмкIэ, федеральнэ хэбзэгъэуцугъэм пшъэрылъэу къафишIыгъэм къыпкъырыкIыхэзэ, организациехэм япащэхэу, предпринимательхэу цIыфхэм Iоф языгъашIэхэрэм IофшIэнымкIэ хэбзэгъэуцугъэр зэрагъэцакIэрэм лъэплъэх. Инспекцием фитыныгъэу иIэр къызфигъэфедэзэ, планым хэтэу ыкIи хэмытэу уплъэкIунхэр зэхещэх. Инспекторхэм анахьэу анаIэ зытырагъэтырэр Iоф зышIэрэ цIыфыр хэбзэгъэуцугъэм диштэу IофшIапIэм щатхыгъэмэ е хэбзэнчъэу ащ Iоф рагъашIэмэ, ар IофшIапIэм аштэ зэхъум тэрэзэу итхылъхэр фагъэпсыгъэхэмэ, лэжьапкIэр зэрэфагъэнэфэгъэ шIыкIэр ыкIи ар игъом аратымэ арых. Ащ нэмыкIэу IофшIэныр щынэгъончъэу щытыным иамалхэр икъоу IофшIапIэ языгъэгъотыхэрэм къызфагъэфедэхэмэ ауплъэкIу, сыда пIомэ пащэ пэпчъ ар ипшъэрылъ шъхьаIэу IофшIэн хэбзэгъэуцугъэм къыщеIо.
— Инспекцием ипшъэрылъхэм ащыщ цIыфхэм IофшIэнымкIэ яфитыныгъэхэр, джащ фэдэу япсауныгъэ къэухъумэгъэнхэр, — еIо Русетэ. — Ар къыдэтлъытэзэ, цIыфхэм Iоф зыщашIэрэ чIыпIэхэр тэрэзэу зэтегъэпсыхьагъэхэмэ тэуплъэкIух. Хэукъоныгъэу къыхэдгъэщыхэрэм ащыщых: IофшIапIэм узэрэщызекIон фаер къизыIотыкIырэ егъэджэнхэр игъом арагъэкIухэрэп, шъобж къыптезыщэн зылъэкIыщт оборудова-
нием Iоф рырашIэ, Iоф зэрашIэщт хэушъхьафыкIыгъэ щыгъынхэр аратыхэрэп. Ащ нэмыкIэу, Iоф зыщашIэрэ чIыпIэхэр чъыIащэхэмэ е фэбащэхэмэ, гъогум тетэу Iоф зышIэрэ цIыфым ищыкIэгъэ щыгъыныр щыгъмэ, иIофшIэгъу уахътэ шIокIэу цIыфым Iоф рагъашIэмэ, нэмыкI лъэныкъохэри тэуплъэкIух. АхэмкIэ хэукъоныгъэхэр къыхэтэгъэщых. ГущыIэм пае, блэкIыгъэ илъэсым ащ фэдэ хэукъоныгъэ 500-м ехъу инспекцием ыгъэунэфыгъ. Ахэр зышIыгъэхэ пэщэ пстэуми административнэ пшъэдэкIыжьэу тазыр атетлъхьагъ. Анахь шъхьаIэу тлъытэрэр цIыфым ылъэныкъокIэ хэукъоныгъэу ашIыхэрэр дэгъэзыжьыгъэнхэр ары. 2016-рэ илъэсым IофшIапIэм щыIэхэу нэбгыри 9-мэ шъобжхэр атещагъэхэ хъугъэ. Ахэм ахъщэ IэпыIэгъу къаратыжьыным фэшI ятхылъхэр афэдгъэпсхи, АР-м социальнэ страхованиемкIэ ифонд дгъэхьыгъэх. Предприятиехэм япащэхэу зипшъэрылъхэр
икъоу зымыгъэцэкIагъэхэм пшъэдэкIыжьхэр атетлъхьагъэх.
Хэбзэгъэуцугъэм къызэрэдилъытэрэмкIэ, япсауныгъэ зэщызыгъэкъон зылъэкIыщт чIыпIэхэм Iоф ащызышIэхэрэм компенсацие аратынэу щыт. Ащ нэмыкIэу, мафэм Iоф зэрашIэрэ сыхьат пчъагъэр нахь макIэ ашIын, ялэжьапкIэ къафыхагъэхъон фае. Мы лъэныкъохэмкIэ шапхъэхэр икъоу пащэхэм агъэцакIэхэмэ инспекцием еуплъэкIу. IофшIакIом дэо тхылъ къызитыкIэ, планым хэмытэу инспекцием уплъэкIунхэр зэхещэх. Хэукъоныгъэхэр къызыхагъэщхэкIэ, IофшIапIэ языгъэгъотыхэрэм ахэр дагъэзыжьынхэмкIэ унашъохэр афашIых ыкIи пIалъэ афагъэуцу. Предприятиехэм япащэхэу, предпринимательхэу хэукъоныгъэ зышIыгъэхэм административнэ пшъэдэкIыжьэу тазыр атыралъхьэ. 2016-рэ илъэсым IофшIапIэхэм япащэхэм УФ-м ихэбзэгъэуцугъэ гъогогъу 1236-рэ аукъуагъэу инспекцием къыхигъэщыгъ ыкIи процент 98-м кIахьэу ахэр дагъэзыжьынхэ алъэкIыгъ.
Русетэ къызэриIуагъэмкIэ, лъэныкъоу Iоф зыдашIэхэрэм ащыщ лэжьапкIэр игъом цIыфхэм аратыныр, IофшIапIэм ыпкъ къикIэу шъобжхэр атещагъэхэ мыхъунхэр. 2016-рэ илъэсым IофшIэным ыкIи ар къэухъумэгъэным пылъ хэбзэгъэуцугъэхэр зэраукъуагъэхэм къыхэкIэу къэралыгъо инспекторхэм административнэ пшъэдэкIыжь 585-рэ пащэхэм, предпринимательхэм атыралъхьагъ.
IофшIэнымкIэ зэзэгъыныгъэхэр
2016-рэ илъэсым къэралыгъо инспекцием иIофышIэхэм IофшIэн зэзэгъыныгъэм ылъэныкъокIэ хэбзэгъэуцугъэр зэрагъэцакIэрэм иIофыгъохэмкIэ уплъэкIунхэр зешIыхэм, хэукъоныгъэ 204-рэ къыхигъэщыгъ. Хабзэм димыштэу IофшIапIэм зэрэIуагъэкIыгъэхэм ехьылIэгъэ унэшъуи 3 къызэкIагъэкIожьыгъ. УФ-м IофшIэнымкIэ и Кодекс къыдилъытэрэ шапхъэхэр аукъуагъэхэу къащыхагъэщыгъэх Мыекъуапэ дэт гимназиеу N 1-м, Iахьзэхэлъ обществэу «Адыгейская телефонная компания» зыфиIорэм, унэе предпринимательхэу С. Шыкъултырыр, А. Закинян, М. Дзэукъожьым яIофшIапIэхэм, пшъэдэкIыжьэу ахьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэхэу «София», «Юрма-Ла» зыфиIохэрэм, нэмыкIхэми.
Зэзэгъыныгъэхэм ятхын
2016-рэ илъэсым АР-м IофшIэнымкIэ и къэралыгъо инспекцие зэрэкIэдэугъэм къыкIэлъыкIоу зэзэгъыныгъэ 81-рэ зэдашIыгъ. Инспекцием пащэхэм унашъоу афишIыгъэхэр пIалъэм шIомыкIэу агъэцэкIагъэх. ГущыIэм пае, IофшIэным пылъ хэбзэгъэуцугъэр зэрагъэцакIэрэм епхыгъэ уплъэкIунхэр инспекцием зешIыхэм, унэе предпринимателэу А. Закинян IофшIэкIо нэбгыри 5-мэ зэзэгъыныгъэхэр адимышIыгъэхэу къычIагъэщыгъ. Ащ нэмыкIэу, IофшIакIохэр къызэриштагъэхэмкIэ приказ ытхыгъэп, IофшIэн тхылъхэр къызэIуихыгъэхэп, Iоф зэрашIэн фэе сыхьат пчъагъэр гъэнэфагъэу щытыгъэп. IофшIэным пылъ шапхъэу укъуагъэ хъугъэр пащэм дигъэзыжьынэу унашъо фашIыгъ. А. Закинян административнэ пшъэдэкIыжьэу сомэ мини 5 хъурэ тазырыр тыралъхьагъ.
ЛэжьапкIэм итын
2016-рэ илъэсым лэжьапкIэм итынкIэ уплъэкIуни 168-рэ инспекцием зэхищагъ ыкIи IофшIэнымкIэ хэбзэгъэуцугъэр гъогогъу 339-рэ аукъуагъэу къыхигъэщыгъ. УплъэкIунхэм къакIэлъыкIоу сомэ миллион 18,7-рэ хъурэ лэжьапкIэр субъект 14-мэ ащагъэгужъуагъэу къыхагъэщыгъ. Къэралыгъо инспекцием иунашъокIэ сомэ миллиони 9,6-рэ хъурэ лэжьапкIэр нэбгырэ 624-мэ аратыжьыгъ. Хэукъоныгъэ зышIыгъэ пащэхэм административнэ пшъэдэкIыжьэу сомэ миллион 1,8-м ехъурэ тазырыр атыралъхьагъ. ГущыIэм пае, лэжьапкIэр зыгъэгужъуагъэхэм ащыщых пшъэдэкIыжьэу ахьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэхэу «Адыгейскнефтехим», «ОРГРЕМГАЗ», «Дробильносортировочный» зыфиIохэрэр. 2016-рэ илъэсым лэжьапкIэр зыгъэгужъогъэ пащэхэм алъэныкъокIэ республикэм иследственнэ комитет уголовнэ Iоф 12 IэкIагъэхьагъ.
БлэкIыгъэ илъэсым цIыфхэр зыхэкIодэгъэхэ хъугъэ-шIэгъи 3 агъэунэфыгъ. Нэбгыри 4-мэ шъобж хьылъэхэр атещагъэхэ хъугъэ. УплъэкIунхэм къызэрагъэлъэгъуагъэмкIэ, шъобжхэр нахьыбэу защытещагъэхэу хъугъэхэр унэе предприятиехэм Iоф ащызышIэхэрэр арых. Мыщ лъапсэ фэхъурэр IофшIэныр зэрэзэхэщагъэм уигъэрэзэнэу зэрэщымытыр ары. Ащ фэдэ тхьамыкIагъохэр къызыщыхъугъэхэр Адыгэкъалэ дэт сымэджэщэу К. М. Батмэным ыцIэ зыхьырэр ыкIи унэе предпринимателитIумэ яIофшIапIэхэр арых.
IэкIыб къэралыгъохэм къарыкIыгъэ гражданхэм алъэныкъокIэ IофшIэнымкIэ хэбзэгъэуцугъэр гъогогъу 16-рэ аукъуагъэу инспекцием къыхигъэщыгъ. Сомэ мини 103-рэ хъурэ административнэ тазырыр хэукъоныгъэ зышIыгъэ пащэхэм атыралъхьагъ.
КIАРЭ Фатим.