БзэджэшIагъэхэм ахэхъуагъ

Экстремизмэ нэшанэ зиIэ бзэджэшIагъэхэм апэ­шIуе­кIогъэным фэгъэхьыгъэу Адыгэ Республикэм и Прокуратурэ джырэблагъэ брифинг зэхищагъ.

Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх АР-м ипрокурор игуадзэу Антон Герасимовыр, УФ-м и Следственнэ комитет ­иследственнэ ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм иотдел ипащэу Василий Лариныр, ­федеральнэ щынэгъончъэным епхыгъэ хэ­бзэгъэуцугъэр зэрагъэцакIэрэм, лъэпкъ зэфыщытыкIэхэм, экс­тремизмэм ыкIи терроризмэм зэрапэшIуекIохэрэм алъыплъэ­гъэн­хэмкIэ прокурорым истаршэ IэпыIэгъоу Бэрэтэрэ Аслъан.

Iофтхьабзэм пэублэ гущыIэ къыщишIызэ А. Герасимовым къызэриIуагъэмкIэ, непэрэ ма­фэм ехъулIэу Адыгеим лъэпкъ зэфэшъхьафи 108-рэ щэпсэу. Лъэпкъ ыкIи дин зэфыщыты­кIэхэм алъэныкъокIэ, терроризмэм ыкIи экстремизмэм апэ­шIуекIогъэнымкIэ республикэм ихэ­бзэухъумэкIо къулыкъухэм Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр зэрахьэх. Зыщыбырсырхэ ыкIи лъэпкъ зэгурымыIоныгъэ зэрылъ шъолъырхэм Адыгеир зыкIи ахахьэрэп, ащ непэ урыгушхонэу щыт. Терроризмэм ыкIи экстре­мизмэм апэшIуекIогъэнымкIэ республикэм икъэралыгъо хэбзэ къулыкъухэм къэралыгъо ыкIи ведомственнэ программэхэр аштагъэхэу чанэу Iоф ашIэ. Ана­хьэу анаIэ зытырагъэтыхэрэм ащыщ экстремизмэ нэшанэ зиIэ бзэджэшIагъэхэр ыкIи лъэпкъ зэгурымыIоныгъэхэр игъом къыхэгъэщыгъэнхэр.

2015-рэ илъэсым экстремизмэ нэшанэ зиIэ бзэджэшIэгъи 8 Адыгеим щызэрахьагъэу агъэ­унэфыгъ. 2014-рэ илъэсым егъэ­пшагъэмэ, мы лъэныкъомкIэ бзэ­­джэшIагъэу зэрахьагъэм ипчъа­гъэ 5-кIэ нахьыбэ хъугъэ. Бзэ­джэшIэгъи 8-у къыхагъэщы­гъэм щыщэу 7-р зезыхьэгъэ бзэ­джа­шIэхэм экстремизмэ нэшанэ зи­Iэ тхыгъэхэр Интернетым къырагъэхьагъэх. 2016-рэ илъэсым имэзи 5-у пыкIыгъэм мы лъэ­ныкъомкIэ бзэджэшIэгъи 2 зэрахьагъэу агъэунэфыгъ.

Прокурорхэм къызэрэхагъэ­щырэмкIэ, мы аужырэ илъэсхэм республикэм щызэрахьэрэ бзэджэшIагъэхэм анахьэу лъапсэ афэхъухэрэр гузэгъабгъэр, джэгъогъур, джащ фэдэу цIыфым шъхьакIо зэрэрахырэр арых. Мыщ фэдэ нэшанэ зиIэ бзэджэшIагъэхэм илъэси 4 хьапс апылъ. Илъэс 16-м къыщегъэжьагъэу уголовнэ пшъэдэ­кIыжьыр арагъэхьын алъэкIыщт.

Интернетым исайт инэкIу­бгъо­хэр къызфэзыгъэфедэрэ ныбжьыкIэхэм экстремизмэ нэ­шанэ зиIэ тхыгъэхэр ыкIи видеохэр къырамыгъэхьанхэу про­курорым иIэпыIэгъу къяджагъ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, Урысыем юстициемкIэ и Министерст­вэ экстремизмэ нэшанэ зиIэ материалхэм алъэныкъокIэ федеральнэ спискэ зэхигъэуцуа­гъэу, мафэ къэс мыщ фэдэ материал мини 3-м ехъу къыхегъэщы. Экстремизмэ ­нэшанэ зиIэ тхыгъэр ыкIи видеор цIы­фым ыгу рихьыгъэу ежь инэ­кIубгъо къызыригъахьэкIэ, ащ уголовнэ е административнэ пшъэ­дэкIыжь рагъэхьын алъэ­кIыщт. Джащ фэдэу АР-м ихэ­бзэухъумэкIо къулыкъухэм ма­фэ къэс Интернетым инэкIубгъо­хэр ауплъэкIух ыкIи экс­тремиз­мэ нэшанэ зиIэ тхыгъэу къырагъахьэхэрэр къыхагъэщых. ГущыIэм пае, АР-м хэ­гъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ икъу­лыкъушIэхэм къызэрэхагъэщы­гъэмкIэ, 2015-рэ илъэсым, ты­гъэ­гъазэм, зыныбжь имыкъугъэу Мыекъуапэ щыпсэурэм мобильнэ теле­фоныр къызфигъэ­федэзэ, экс­тремизмэ нэшанэ зи­Iэхэу федеральнэ спискэм хэт ви­деокъэгъэлъэгъо­нитIу къыригъэ­хьагъ. ­Мыекъо­пэ къэлэ хьыку­мыр уголовнэ Iо­фым зы­хэплъэм, УФ-м иуголовнэ Кодекс истатьяу 90-м къы­пкъы­рыкIызэ, зыныбжь имы­къугъэм уголовнэ Iофыр тыра­хы­жьыгъ.

Экстремизмэ нэшанэ зиIэ ыкIи Адыгэ Республикэм иполитикэ зэщызыгъэкъон зылъэ­кIыщт тхыгъэхэу Интернетым къырагъахьэхэрэм алъэныкъокIэ хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм яIофшIэн зэрагъэлъэшын фаер къэгущыIагъэхэм къыхагъэщыгъ.

КIарэ Фатим.