Елмэсхъан мыжъобгъур къылэжьыгъ

Францием и Гъэ­шIогъэ легион иорден къызфагъэшъошэгъэ адыгэ бзы­лъфы­гъэу Хьа­гъундэкъо Елмэсхъан къыз­хэкIыгъэ лъэпкъым изакъоп зыгъашIорэр, ар зэрэдунаеу цIэ­рыIо щыхъугъ.

Къызщыхъугъэ чIыгум щы­псэунэу инасып къымыхьыгъэ­ми, лъэпкъ нэшанэхэр чIина­гъэхэп, шIушIэным опсэуфэ фэ­лэжьагъ, адыгэ гъэсакIэу рагъэ­гъотыгъэм тетэу ышIэрэ цIыф­хэм сыдигъуи апэгъокIыгъ.

Е. Хьагъундэкъом фэгъэхьы­гъэ пчыхьэзэхахьэ Дунэе зэ­фыщытыкIэхэмкIэ Московскэ къэралыгъо институтым бэ­мышIэу щызэхащэгъагъ. Ащ адыгэ лъэпкъым къыхэкIыгъэ ныбжьыкIэхэу институтым ще­джэхэрэр, Кавказым ит республикэхэм ащыщхэр ра­гъэ­блэгъагъэх.

Зэхахьэр гъэшIэгъонэу кIуа­гъэ. Елмэсхъан игъэшIэ ­гъогу зыфэдагъэм нэIуасэ фашIыгъэ студентхэм ар зыщыщыр зы­мышIэщтыгъэу бэ къахэкIыгъэр. Ахэм агъэшIагъо икъугъ ­адыгэ бзылъфыгъэм лIыгъэу зэрихьа­гъэр, зэхэщэкIошхоу ыкIи гу­шхоу зэрэщытыгъэр. Лъэп­къым ымакъэ дахэкIэ зыгъэ­Iугъэ Е. Хьагъундэкъом икъэ­бар зэрашIагъэр ягопагъ, ащ зэрэрыгушхохэрэр, лъытэныгъэ ин зэрэфашIырэр къаIуагъ.

Пчыхьэзэхахьэм ыкIэм, студентхэм зэдашти, Елмэсхъан къы­зэрыхъухьэгъэ унагъор зы­щыпсэугъэ Зальскэ районым (Къэбэртэе-Бэлъкъар Республикэм) ипащэ лъэIу тхылъ фа­тхыгъ. Ащ къыщеIо къалэу Нал­щык мемориальнэ мы­жъо­бгъу Е. Хьагъундэкъом къы­фы­щы­зэIуахынэу зэрэкIэлъэ­Iухэрэр. НыбжьыкIэхэм ягухэлъ къадэ­хъунэу мэгугъэх, мы­жъобгъум Елмэсхъан ишIэжь цIыфхэм ащи­гъэгъупшэщтэп, ыцIэ егъэ­шIэрэу, мыкIоды­жьы­нэу ышIыщт.

Лъэпкъым ыцIэ зыгъэIугъэ Елмэсхъан икъэбар игъэкIо­ты­гъэу амышIэми, игъашIэ щыщ пычыгъохэр лIэужыкIэхэм ащымыгъупшэхэмэ дэгъу. Хьагъун­дэкъо Елмэсхъан Францием зэрэщеджэщтыгъэхэр — графинеу Ирэн де Люар, Францием къитэджэгъэ зэпэуцужьым чанэу хэлэжьагъ, кощырэ госпиталым ипэщагъ. Темыр Африкэми ащ фэдэ госпиталь ежь-ежьырэу щызэхищэгъагъ. ИIофышIэ куп игъусэу Италием кIохи, нэбгырэ мин ­пчъагъэмэ япсауныгъэ къызэтырагъэнагъ. Нэужым Италиер шъхьафит шIы­жьыгъэным хэлэжьагъ. Ел­мэсхъан Францием ишIуагъэу ригъэкIыгъэм осэ ин фашIи, къэралыгъом и Президентэу, ге­нералэу де Голь ыIэкIэ Гъэ­шIогъэ легионым иорден къыритыгъагъ.

Хэгъэгу зэфэшъхьафхэм аща­шIэгъэ Хьагъундэкъо ­Елмэсхъан ыцIэкIэ шIэжь пхъэмбгъухэр Адыгэ республикэхэм ащагъэ­псыныр е урамхэм ащыщ ыцIэ фаусыныр къылэжьыгъ.

Шъаукъо Аслъангуащ.