Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызщыдахыгъэр илъэс 71-рэ хъугъэ. Тикъэралыгъо ис цIыфхэр рэхьатэу псэухэу, ашъхьэ фэлэжьэжьхэзэ, 1941-рэ илъэсым тхьамыкIагъор къафыкъокIыгъ.
Ашъхьэ емыгупшысэхэу, яхэгъэгу, янэхэр, яшъхьэгъусэхэр, ясабыйхэр къаухъумэнхэу зикъарыу къыхьыхэрэр зэкIэ заом кIогъагъэх.
Шэуджэн районымкIэ къуаджэу Пщычэу анахь къоджэ цIыкIухэм ащыщми, зэо лъэхъаным лIыблэнагъэ зезыхьагъэу, псэемыблэжьэу пыим пэуцужьыгъэу къыдэкIыгъэр бэдэд. Къэзымыгъэзэжьыгъэу ахэтыр макIэп, ахэм яшIэжь агъэлъапIэ, ацIэхэр ащыгъупшэхэрэп.
Нэшъулъэщэ Мурат Мыхьамэт ыкъор 1914-рэ илъэсым къуаджэу Пщычэу къыщыхъугъ. Хэгъэгу зэошхор къызежьэм илъэс 27-рэ ыныбжьыгъ. Муратэ я 741-рэ дзэ мото-инженернэ батальоным саперэу хэтыгъ. Ащ пшъэрылъэу къыфагъэуцугъэр псэемыблэжьэу зэригъэцэкIагъэм пае медальхэр къыфагъэшъошагъэх. Мэхьанэ ин зиIэщт лъэмыджыр охътэ кIэкIым къыкIоцI ашIынэу Мурат зыхэт купым пшъэрылъ къыфагъэуцугъагъ. Дунаир чъыIэ дэдэу щытыгъ нахь мышIэми, Нэшъулъэщэ Мурат емыгупшысэу псым хэпкIагъ. Ар ящысэтехыпIэу игъусэхэр къыгоуцуагъэх. Купым сыхьатым къыкIоцI ипшъэрылъ чанэу зэшIуихыгъ. Ащ пае Нэшъулъэщэ Мурат «За боевые заслуги» зыфиIорэ медалыр къыфагъэшъошагъ.
1943-рэ илъэсым Жъогъо плъыжьым иорден, 1944-рэ илъэсым Хэгъэгу зэошхом иорденэу ятIонэрэ шъуашэ зиIэр, 1945-рэ илъэсым Щытхъум иорденэу ящэнэрэ шъуашэ зиIэр Нэшъулъащэм къыфагъэшъошагъэх. Мыщ дэжьым къыщыхэдгъэщын советскэ дзэкIолIхэм ТекIоныгъэр къыдахыфэ ахэм ясатырэ хэтэу зэрэзэуагъэр.
Нэшъулъэщэ Муратрэ ишъхьэгъусэу Джэнсэраерэ сабыибл зэдапIугъ. Гъэсагъэхэу, яхэгъэгу шIу алъэгъоу къэтэджынхэмкIэ зэшъхьэгъусэхэм алъэкI къагъэнагъэп. Къоджэ еджапIэм «лIыхъужъныгъэм иурокэу» щызэхащэхэрэм Муратэ ахэлажьэщтыгъ. КъыткIэхъухьэрэ ныбжьыкIэхэм яхэгъэгу гуфэбэныгъэ фыряIэу къэтэджынхэм фипIущтыгъэх. Хэгъэгу зэошхом иилъэсхэр зыфэдагъэхэр, пый мэхъаджэр зэрэжъалымыгъэр кIэлэцIыкIухэм къафиIуатэщтыгъ.
1986-рэ илъэсым Нэшъулъэщэ Мурат идунай ыхъожьыгъ. Непэ къытхэмытыжь нахь мышIэми, хэгъэгум ишъхьафитныгъэ псэемыблэжьэу зэрэфэбэнагъэр ыкIи зэрэфэлэжьагъэр тщыгъупшэщтэп, ицIыфышIугъэкIэ зышIэщтыгъэхэм агу дахэкIэ къинэжьыщт.
Гъонэжьыкъо Сэтэнай.