Адыгэ Республикэм и Мафэхэр Урысые Федерацием и Федеральнэ ЗэIукIэ ФедерациемкIэ и Совет зэрэщыкIохэрэм къыдыхэлъытагъэу мэлылъфэгъум и 26-м ФедерациемкIэ Советым экономикэ политикэмкIэ и Комитет изегъэушъомбгъугъэ зэхэсыгъоу щыIагъэм Адыгэ Республикэм и Премьер-министрэрэ республикэм икъулыкъухэм ялIыкIохэмрэ хэлэжьагъэх. Адыгэ Республикэм исоциальнэ-экономикэ хэхъоныгъэ епхыгъэ Iофыгъохэм, республикэм къахилъхьэгъэ гупшысэхэм атегущыIагъэх. ФедерациемкIэ Советым и Комитет итхьаматэу Юрий Нееловым зэхэсыгъор зэрищагъ. Адыгэ Республикэм и Премьер-министрэ доклад шъхьаIэр къышIыгъ.
КъумпIыл Мурат республикэм, Адыгеим гъэхъэгъэ шъхьаIэу, хэхъоныгъэ ышIынымкIэ амалэу иIэхэм сенаторхэр ащигъэгъозагъэх.
— Адыгеир непэ Урысыем и Къыблэ ишъолъырэу псынкIэу хэхъоныгъэ зышIыхэрэм, экономикэмкIэ амалышхохэр зиIэхэм ащыщ. ЧIыопсымкIэ амалышIухэр зэрэтиIэхэм, тичIыгухэр гъэбэжъулъэу зэрэщытхэм, чIычIэгъ байныгъэ заулэхэмкIэ промышленнэ запасхэр зэрэтиIэхэм япхыгъэу республикэм иэкономикэ хэхъоныгъэ зэрэрагъэшIыщт лъэныкъохэр къыхахыгъэх. Ахэм зэу ащыщ туризмэр, — хигъэунэфыкIыгъ КъумпIыл Мурат.
Мы аужырэ илъэсхэм тадэжь къэкIорэ туристхэм япчъагъэ лъэшэу хэхъуагъ. Илъэси 7-м къыкIоцI ахэм япчъагъэ фэдитIукIэ нахьыбэ хъугъэ. 2015-рэ илъэсым икIэуххэм уарыгъуазэмэ, турист нэбгырэ мин 360-рэ тиреспубликэ къэкIогъагъ. Хабзэм икъулыкъухэм инвесторхэмрэ туристхэмрэ ящыкIэгъэ инфраструктурэр афызэхэщэгъэным иамалхэр зэрахьэх: автомобиль гъогухэр, электроэнергиер зэрыкIорэ линиехэр, газрыкIуапIэхэр, псырыкIуапIэхэр агъэпсыгъэх. А гухэлъхэм сомэ миллиарди 4 фэдиз апэIуагъэхьагъ.
Ау Адыгеим иинфраструктурэ тапэкIи зегъэушъомбгъугъэнымкIэ федеральнэ IэпыIэгъум фэныкъощт. Адыгэ Республикэм и Премьер-министрэ мы лъэныкъомкIэ гупшысэ заулэ къахилъхьагъ. Республикэм ихэбзэ Iэшъхьэтетхэм яшIошIкIэ, республикэм исоциальнэ-экономикэ хэхъоныгъэ, туристхэм япчъагъэ зыкъегъэIэтыгъэным, инвестициехэр нахьыбэу къыхалъхьанхэм ахэр фэIорышIэщтых. Ащ фэдэ гупшысэхэм ащыщых экономикэ шъолъыр хэушъхьафыкIыгъэм игъунапкъэхэу Мыекъопэ районым щагъэнэфагъэхэм ахэIэзыхьажьынхэмкIэ амалэу щыIэхэм ахэплъэнхэр, Мыекъопэ районым ипсэупIэхэмрэ къалэу Мыекъуапэрэ япсыубытыпIэ, ямагистральнэ псырыкIуапIэ яшIын ухыгъэныр, регион мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогоу «Адыгэкъал — Бжъэдыгъухьабл» зыфиIорэр федеральнэ гупчэм имылъку хэгъэхьажьыгъэныр.
Ащ нэмыкIэу Адыгэ Республикэм, къалэхэу Ростов-на-Дону, Шъачэ зэрэзэлъыIэсыхэрэ мэшIоку гъогухэм цIыфхэр нахьыбэу ащызэращэнхэмкIэ, анахьэу зыгъэпсэфыгъо мафэхэм туристхэм атегъэпсыхьэгъэ мэшIокухэр зекIонхэмкIэ ищыкIэгъэ амалхэр зехьэгъэнхэ зэрэфаем КъумпIыл Мурат игугъу къышIыгъ. Зэхэсыгъом хэлэжьагъэхэм а гупшысэр ашIогъэшIэгъоныгъ ыкIи ащ ахъщэ къыкIэкIонэу алъытагъ, ау ащ икъоу егупшысэгъэн фаеуи къаIуагъ. Урысыем имэшIокугъогухэм ялIыкIоу Владимир Лещишиным мэшIокухэр зэ-рэзекIощтхэ картэр зэхагъэуцонэу игъо къафилъэгъугъ.
— Инвестиционнэ площадкэхэр республикэм зэрэщызэхэщагъэхэм емылъытыгъэу турист кластерым тапэкIэ зиушъомбгъун зилъэкIыщтыр Iофыгъоу зигугъу къэтшIыгъэхэр зэшIохыгъэ зыхъухэкIэ ары ныIэп, — ариIуагъ сенаторхэм Адыгэ Республикэм и Премьер-министрэ.
Федеральнэ ведомствэхэм ялIыкIохэмрэ сенаторхэмрэ курортэу «Лэгъо-Накъэ» хэхъоныгъэ ышIынымкIэ амалышхохэр зэриIэхэр ыкIи афэлъэкIыщтымкIэ къадеIэнхэу зэрэхьазырхэр зэхэсыгъом къыщаIуагъ. Ащ дакIоу предложениеу къахьыгъэхэм язэшIохынкIэ Iофыгъо заулэмэ анаIэ атырарагъэдзагъ, чэзыу-чэзыоу Iофтхьабзэхэр зэрахьанхэ, пшъэрылъхэм ягъэцэкIэнкIэ амал зэфэшъхьафхэр къызфагъэфедэнхэ зэрэфаер хагъэунэфыкIыгъ, Урысые Федерацием и Правительствэ агъэхьыщт документхэм ягъэхьазырын агъэпсынкIэнэу игъо къафалъэгъугъ.
КъумпIыл Мурат зэхэсыгъом хэлэжьагъэхэм «тхьашъуегъэпсэу» ариIуагъ республикэм иIофыгъохэм анаIэ къазэратырадзагъэм, ахэм язэшIохынкIэ къазэрадеIагъэхэм афэшI. Джащ фэдэу амалэу иIэр къызыфигъэфедэзэ, Адыгеим ахэр къэкIонхэу, ичIыопс дахэ зэрагъэлъэгъу-нэу, туризмэм хэхъоныгъэ егъэ-шIыгъэнымкIэ стратегиеу къыхахыгъэр зэрэтэрэзым шыхьат фэхъунхэу къыригъэблэгъагъэх.
Адыгэ Республикэм и Мафэхэр ФедерациемкIэ Советым зэрэщыкIохэрэм къыдыхэлъытагъэу джыри зы зэхэсыгъо мы мафэм щыIагъ. ФедерациемкIэ Советым федеральнэ IофхэмкIэ, регион политикэмкIэ, чIыпIэ зыгъэIорышIэжьынымкIэ ыкIи Темырым иIофыгъохэмкIэ и Комитет хэтхэмрэ Адыгэ Республикэм ихабзэ икъулыкъухэм ялIыкIохэмрэ къэралыгъо, муниципальнэ фэIо-фашIэхэр цIыфхэм нахьышIоу афызэхэщэгъэным епхыгъэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх. МФЦ-м исетьхэм Адыгеим лъэшэу зызэрэщаушъомбгъугъэр мыщ щыхагъэунэфыкIыгъ. Мы аужырэ илъэсхэм къакIоцI фэди 5-кIэ нахьыбэу МФЦ-м фэIо-фашIэхэр афигъэцэкIагъэх. 2014 — 2015-рэ илъэсхэм МФЦ-м исетьхэр зэхэщэгъэнхэм ыкIи ахэм Iоф ашIэным сомэ миллиони 150-м ехъу пэIуагъэхьагъ. Ащ щыщэу сомэ миллион 15-р федеральнэ гупчэм къытIупщыгъ. Ау МФЦ-м псынкIэу хэхъоныгъэ зэришIырэм епхыгъэу ащ иIофшIэпIэ чIыпIэхэу къалэхэм чыжьэу апэIудзыгъэхэм Интернетыр икъоу зэралъымыIэсырэм ыкIи связымкIэ яканалхэр зэрэзэщыкъохэрэм япхыгъэ Iофыгъохэр къызэрэуцугъэхэр къэнэфагъэх. Компаниеу «Ростелекомым» игъоу зэрилъэгъугъэм тетэу сенаторхэр Адыгеим ипредложение — республикэм ипсэупIэхэм связым илиниякIэхэу джырэ шапхъэхэм адиштэхэрэр ащыгъэпсыгъэнхэмкIэ псэолъэшIын-монтаж IофшIэнхэм язэхэщэнкIэ амалэу щыIэхэр зэгъэшIэгъэнхэм япхыгъэ предложением хэплъагъэх.
ФедерациемкIэ Советым аграр-гъомылэпхъэ политикэмкIэ ыкIи чIыопсым игъэфедэнкIэ и Комитет зэхэсыгъоу иIагъэм лэжьэкIупIэхэмрэ Адыгэ Республикэм иагропромышленнэ комплекс ипсэуалъэхэмрэ ошъухэм ащыухъумэгъэнхэмкIэ шIэгъэн фаехэм щатегущыIагъэх. Мы IофыгъомкIэ Адыгэ Республикэм мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Юрий Петровыр къэгущыIагъ. Ащ лэжьэкIупIэхэр нахьыбэу ошъухэм ащыухъумэгъэнхэмкIэ ыкIи дзэ къулыкъухэу гидрометеорологиемкIэ ыкIи тыкъэзыуцухьэрэ дунаим имониторингкIэ Федеральнэ къулыкъум къыфэIорышIэхэрэр техникэкIэ нахь дэгъоу уIэшыгъэнхэмкIэ федеральнэ бюджетым щыщ ахъщэ тедзэ джыри гидрометеорологиемкIэ ыкIи тыкъэзыуцухьэрэ дунаим имониторингкIэ Федеральнэ къулыкъум къыфыхэгъэкIыгъэным ехьылIэгъэ Iофыгъом хэплъэнхэу игъоу афилъэгъугъ. Джащ фэдэу республикэм мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ гидрометеорологиемкIэ правовой лъапсэу щыIэхэм джыри ахэплъэжьыгъэн фаеу ылъытагъ.
АР—м и ЛIышъхьэ
ипресс—къулыкъу.
Сурэтхэр А. Гусевым тырихыгъэх.