Чернобыль иатомнэ электростанцие аварие зыщыхъугъэр непэ илъэс 30 мэхъу. Ащ фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэ муниципальнэ образованиеу «Къалэу Мыекъуапэ культурэмкIэ и Унэу «Гигантым» мы мафэхэм щыкIуагъ.
Ащ хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет ипащэу Шъхьэлэхъо Аскэр, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм икомитет итхьаматэу Евгений Саловыр, Чернобыль къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом сэкъатныгъэ хэзыхыгъэхэм я Урысые общественнэ организацие и Адыгэ республикэ къутамэ ипащэу Любовь Нуриахмедовар, муниципальнэ образованиеу «Къалэу Мыекъуапэ» политическэ партиехэм ыкIи общественнэ организациехэм зэпхыныгъэ адыряIэнымкIэ иотдел ипащэу Владимир Алтуниныр, кIэлэеджакIохэр, нэмыкIхэри.
1986-рэ илъэсым мэлылъфэгъум и 26-м Чернобыль атом электростанцием къыщыхъугъэ авариешхом цIыф миллионхэм ящыIэныгъэ зэрихъокIыгъ, къэралыгъом итарихъ хэмыкIокIэжьын лъэужэу къыхэнагъ. Официальнэу къатырэ пчъагъэхэм къызэрагъэнафэрэмкIэ, ЧАЭС-м къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом нэбгырэ миллиони 9 фэдизмэ зэрар арихыгъ. Украинэм, Белоруссием, Польшэм, нэмыкI къэралыгъуабэм ащыпсэурэ цIыфхэм ащ иягъэ аригъэкIыгъ. Чернобыль къыщыхъугъэ аварием къызыдихьыгъэ тхьамыкIагъохэм ядэгъэзыжьын бэ хэлэжьагъэр. Адыгеим ицIыфхэри ахэм ащыщых.
— Адыгеим щыщэу нэбгырэ 800-м ехъу чэзыу-чэзыоу кIонхэу, Iоф къыщашIэнэу хъугъэ Чернобыль иатом электростанцие, — къыIуагъ Шъхьэлэхъо Аскэр. — А лъэхъаным радиацием пэуцужьыгъэхэм Мыекъуапэ щыпсэурэ нэбгырэ 300 фэдиз ахэтыгъ. Нэбгырэ пэпчъ лIыхъужъэу плъытэнэу щыт, сыда пIомэ ящыIэныгъэ шъхьамысхэу акIыб дэтхэр, цIыф лъэпкъыр зэрэпсаоу радиацием имашIо ахэм щаухъумагъ. Мыгъэ илъэс 30 мэхъу а тхьамыкIагъор зыхъугъагъэр. Ащ хэлэжьагъэхэу, къин щызылъэгъугъэхэм шIухьафтынхэр яттынхэу тызэIукIагъ.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу ТхьакIущынэ Аслъан ыцIэкIэ рэзэныгъэ тхылъхэр Чернобыль къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом идэгъэзыжьын хэлэжьэгъэ нэбгыри 7-мэ Шъхьэлэхъо Аскэр нэужым аритыжьыгъ. Аварием хэлэжьагъэхэм афэгъэхьыгъэ тхылъэу «Опаленные атомом» зыфиIорэр экземпляр 500 хъоу къыдагъэкIыгъ. Чернобыль къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом сэкъатныгъэ хэзыхыгъэхэм я Урысые общественнэ организацие и Адыгэ республикэ къутамэ ипащэу Любовь Нуриахмедовам тхылъыр Шъхьэлэхъо Аскэр ритыгъ. Ащ икъыдэгъэкIын иIахьышIу зэрэхилъхьагъэмкIэ зэрэфэразэр игущыIэ къыщыхигъэщыгъ.
Чернобыль къыщыхъугъэ аварием къызыдихьыгъэ тхьамыкIагъохэм ядэгъэзыжьын хэлэжьагъэхэм АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм икомитет итхьаматэу Евгений Саловым Парламентым итын лъапIэхэмрэ ищытхъу тхылъхэмрэ аритыжьыгъэх. Мыекъуапэ имэрэу Александр Наролиным ыцIэкIэ къэгущыIагъ муниципальнэ образованиеу «Къалэу Мыекъуапэ» политическэ партиехэм ыкIи общественнэ организациехэм зэпхыныгъэ адыряIэнымкIэ иотдел ипащэу Владимир Алтуниныр ыкIи Чернобыль къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом идэгъэзыжьын зиIахьышIу хэзышIыхьэгъэ Александр Харламовым псэупIэ сертификат ритыжьыгъ. УФ-м ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ имедальхэр къэзылэжьыгъэхэм Iофтхьабзэм щаратыжьыгъэх. Чернобыль къыщыхъугъэ авариешхом хэлэжьагъэхэм яшъузабэхэри зэхахьэм къыщыхагъэщыгъэх. «Чернобыль иатомнэ электростанцие къыщыхъугъэ авариер илъэс 30 хъугъэ» зыфиIорэ тамыгъэхэри зыфагъэшъошагъэхэм джащ фэдэу аратыжьыгъэх.
Гъонэжьыкъо Сэтэнай.
Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.