Бэдзэогъум щегъэжьагъэу Iоныгъом нэс къэгъагъэ къызыпыкIэрэ гъошъу уцыр народнэ медицинэм хэшIыкI фызиIэхэм игъэкIотыгъэу агъэфедэ. Ащ итхьапэхэм эфирнэ дагъэ ахэт. А дагъэм ментол ыкIи ментон хэлъых.
Народнэ медицинэм щагъэфедэхэрэр мы уцым итхьапэхэу къэгъагъэ хъуным ыпэкIэ ыкIи мэкъэгъэгъэфэ къыпыкIэхэрэр ары. Мы къэкIырэ уцыр зыхэжъукIыгъэ псым уешъомэ, уегъэрэхьаты, узыр мыхьылъэ дэдэмэ, хегъэжъукIы, пскэнымкIи Iэзэгъу, дэгъоуи уегъашхэ. Ар агъэфедэ чый узым (коклюшым) ыкIи жьызэIухьэм (астмэм) яIэзэгъэнымкIэ.
ШъунаIэ тешъудз!
Бэу а уцыр бгъэфедэмэ, чъыенымкIэ иягъэ къэкIо.
IэзэкIэ амалэу иIэхэр
Зыпкъ итэу гум Iоф ымышIэрэмэ («аритмия сердца» зыфаIорэр)
Гъошъу уцым ытхьэпэ гъэгъугъэ ыкIи гъэушъэбыгъэ щайджэмышхым изым псыжъогъэ стэчан кIэпкIэнышъ, дэгъоу ууцухьанышъ, такъикъ 20-м щыбгъэтыщт, нэужым узыжьыщт. Ащ фэдэ псым мафэ къэс уешъощт илъэсым къыкIоцI.
Артритым ыгъэгумэкIыхэрэм
Мы къэкIырэ уцыр зыщыкъэгъэгъэрэ лъэхъаным ащ ытхьапэхэр уугъоинхэшъ, бгъэгъущтых. Ахэр щалъэм иптэкъонхэшъ (уцым изы Iахь псэу кIэпкIэщтыр ащ фэдищ, 1:3), такъикъ 15-м къэбгъэжъощт. Ар етIанэ сыхьатныкъорэ щыбгъэтынышъ, псы стыр зэрыт зыгъэпскIыпIэм ибгъэхъощт.
Нэгъуетэным (гастритым) пае
* Гъошъу уц грамми 10-м псыжъогъэ стэчанныкъо кIэпкIэнышъ, сыхьатныкъорэ щыбгъэтыщт. Зыузыжьырэм ыуж джэмышхышъхьэ зырызэу мафэм щэгъогогъо уешъозэ пшIыщт.
* Мы уцым ытхьапэхэу джэмышхышъхьэм изым псыжъогъэ стэчан акIэпкIэнышъ, такъикъи 10-м щыбгъэтыщт. ЗыучъыIыжьырэм ыуж псыпсым кIэбгъэкIынышъ, джэмышхышъхьэ зырызэу мафэм 3 — 4 уешъощт.
Угу кIодыгъэу, зыми уимыгъэгушIоу щытмэ
Гъошъу уцым ытхьапэу джэмышхышъхьэм изым псыжъогъэ стэчан кIэпкIэнышъ, мэшIо макIэм такъикъи 10-м тебгъэтыщт. Пчыхьэрэ ыкIи пчэдыжьырэ стэчанныкъо зырыз уешъощт.
Зэзмыжъо узыр
Гъошъу уц гъэгъугъэ щайджэмышхым изым псыжъогъэ стэчан кIэпкIэщт, ышъхьэ тепIуагъэу сыхьатныкъорэ щыбгъэтыщт. Узыжьынышъ, ушхэнкIэ такъикъ 15 иIэу мафэм щэгъогогъо стэчанныкъо зырызэу уешъозэ пшIыщт.
КIэтIыишхо етагъэр («колит» зыфаIорэр)
Псыжъогъэ стэчан кIэпкIэщт мыщ фэдэ уц джэмышхышъхьэм ыкIи такъикъ 20-м щыбгъэтыщт. Зыузыжьырэм ыуж стэчаным из е стэчанныкъо зырызэу мафэм 2 — 3 уешъощт ушхэным ыпэкIэ такъикъ 15 — 20 иIэу.
Чый етагъэр (ларингитыр)
* Мы узымкIэ зишIуагъэ къакIоу народнэ медицинэм къыIорэр гъошъу уц гъэгъугъэр хъэдэн дзыо цIыкIу горэм илъэу сымаджэм ипIэкIор ышъхьагъкIэ пылъэгъэныр е унэр къэзыгъэфэбэрэ пкъыгъоу ащ итым телъхьэгъэныр ары.
* Джащ фэдэу, мы уцыр зыхэжъукIыгъэр зыхэгъэхъогъэ псы стырым плъакъохэр хэбгъэтыхэмэ, ишIуагъэ къэкIощт.
Пэтхъу-Iутхъур
Гъошъу уц джэмышхышъхьэм псыжъогъэ литрэныкъо кIэпкIэнышъ, дэгъоу уцухьагъэу сыхьатрэ щыбгъэтыщт. Зыузыжьырэм ыуж гъэстырыгъэу стэчанныкъом из уешъощт, шъоу тIэкIу хаплъхьэми хъущт. КIэлэцIыкIухэмкIи мыр дэгъоу къыхегъэщы народнэ медицинэм. Зыныбжь икъугъэхэр мы псым ешъохэ зыхъукIэ, а дэдэмкIэ пэ кIоцIыри атхьакIымэ нахьышIу.
НервэхэмкIи дэгъу
Мы уцым ытхьэпэ гъэгъугъэ щайджэмышхышъхьэм псыжъогъэ стэчан кIэпкIэнышъ, ышъхьэ тепIуагъэу сыхьатныкъорэ щыбгъэтыщт. Зыжьыгъэу стэчанныкъо зырызэу мафэм щэгъогогъо уешъомэ, нервэхэр ыгъэрэхьатыщтхэу, уигъэгупсэфыщтэу къеIо народнэ медицинэм.
Лъакъохэр пшъыгъэхэмэ, мэпщыхэмэ
Гъошъу уц гъэгъугъэ грамми 100-м псыжъогъэ литри 3 — 4 кIэпкIэнышъ, сыхьатныкъорэ щыбгъэтыщт. Мы псым щыщ гъэучъыIалъэм дэплъхьащт мыл хъуным фэшI. Лэджэным уцыр зыхэжъукIыгъэ псы фабэр ибгъэхъонышъ, такъикъ 15 — 20-м плъакъохэр хэбгъэтыщтых. Нэужым мыл такъырыр ащыпфэщт.
ХьацIэ-пIацIэ къыоцэкъагъэмэ
* Ащ фэдэ чIыпIэхэр кIышъом нахь псынкIэу хэкIокIэжьынхэм ыкIи мыхъупцIынхэм апае гъошъу уц гъэгъугъэ, гъэушъэбыгъэ джэмышхышъхьитIум псыжъогъэ стэчанныкъо кIэпкIэнышъ, псэу къажъорэм ышъхьагъ тIэкIурэ щыпIыгъыщт («водяная баня»). Такъикъи 10-рэ етIани ар щыбгъэтынышъ, узыжьыщт. А псыр ащыпфэщт хьацIэ-пIацIэхэр къызэцэкъэгъэ чIыпIэхэм.
* Гъошъу уцым ытхьапэхэр псы стырымкIэ тIэкIу бгъэулэбынхэшъ, тIэкIу пфызынхэшъ, псыпсым кIоцIыплъхьащтых, кIышъор къымыстыным нэсэу бгъэучъыIынышъ, теплъхьащт хьацIэ-пIацIэхэр къызэцэкъэгъэ, хъупцIырэ чIыпIэм. Мыр кIэлэцIыкIухэм афэпшIыми хъущт.
Косметикэм зэрэщагъэ-федэрэр
ЖэкIоцIым мэ къыдэумэ
Мы уцым фэдэ тIэкIу зыхэгъэжъукIыгъэ псым уксус е лимоныпс гъоткIо зытIущ хэбгъаткIоу жэкIоцIым дэбгъэчъыхьэмэ (цэхэр зыплъэкIыхэрэм ыуж) мэр ыгъэкIодыщт. Народнэ медицинэм къызэриIорэмкIэ, ащ цэлыри егъэпытэ.
Нэгушъом тхъу къыхэкIымэ
Гъошъу уц гъэгъугъэ джэмышхышъхьитIум псы литрэныкъо кIэпкIэнышъ, мэшIо макIэм такъикъи 5 — 10-м къыщыбгъэжъощт. Ар узыжьынышъ, борнэ спиртэу щайджэмышхым изиплI, календулэ зыхэгъэжъукIыгъэ псы джэмышхышъхь ыкIи щайджэмышхым из лимоныпс хэбгъэхъощтых. АщкIэ нэгушъор плъэкIызэ пшIыщт.
НачIэхэр мэпщыхэмэ
* МыщкIэ IэпыIэгъушIу хъоу народнэ медицинэм къытыхэрэм ащыщ гъошъу уцым къыпычыгъэкIэ тхьапэхэр тIэкIу бгъэушъэбынхэшъ, нэхэм атеплъхьаныр.
* Гъошъу уц тхьапэхэу джэмышхышъхьитIу фэдизым псы стыр стэчанитIу кIэпкIэнышъ, мэшIо макIэм такъикъи 5 — 10-м къыщыбгъэжъощт. ТIэкIу ар зыучъыIырэм узыжьынышъ, бзыуцыф такъырхэр ащ хэбгъаохэзэ нэхэм атеплъхьащтых, такъикъитIум тебгъэлъыщтых.
Нэгушъор гъушъащэмэ
Псы стыр стэчанитIу кIэпкIэщт гъошъу уц джэмышхышъхьитIум, мэшIо макIэм такъикъи 5 — 10-м къыщыбгъэжъощт. Ар бгъэучъыIынышъ, псыпсым кIэбгъэкIыщт псыр къэбзэным фэшI. Арэущтэу мафэ къэс бгъэхьазырырэ псымкIэ нэгур птхьакIызэ пшIымэ, ащ изытет зэблехъу.
Фыкъуадэхэр
Гъошъу уц тхьапэхэм (джэмышхышъхьитIум) псыжъогъэ стэчанитIу акIэпкIэнышъ, такъикъ 20-м щыбгъэтыщт. Зыузыжьырэм ыуж хъэдэн шъэбэ пIуакIэр а псым хэбгъаомэ, нэгушъом такъикъ 15 — 20-м тебгъэлъызэ пшIыщт (нахьыбэ хъущтэп). Арэущтэу тхьамафэм 2 — 3 пшIыщт мэфэ 15-м къыкIоцI.