ИIофшIэн осэшхо къыфашIыгъ

Олимпиадэм имашIо зэрэ Урысыеу къызэпикIухьэзэ, 2014-рэ илъэсым мэзаем и 3-м Адыгеим къызэрахьы­гъагъэр тарихъым хэхьагъ. Ащ ­епхыгъэ Iофтхьабзэр гъэшIэгъонэу зэрэзэхагъэуцуагъэр, республикэм ис цIыфхэм якультурэ, яшэн-хабзэхэр къыгъэлъагъохэзэ зэрагъэуцугъэр пстэуми агу къинэжьыгъ. Режиссер-постановщикэу, продюсерэу ащ иIагъэр Адыгеимрэ Пшызэрэ искусствэмкIэ язаслуженнэ IофышIэшхоу, РСФСР-м культу­рэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, народнэ просвещением иотличникэу, Зэкъошныгъэм иорден, медалэу «Адыгеим и Щытхъузехь» зыфиIорэр, нэмыкI щытхъуцIэхэр къызыфагъэшъошэгъэ Къулэ Амэрбый ары. Урысые Федерацием итеатральнэ IофышIэхэм я Союз бэмышIэу зэхищэгъэ зэнэкъокъоу «Грани театра масс» зыфиIорэм Къулэ Амэрбый хэлэжьэнэу ыгу къихьагъ. Олимпиадэм имашIо фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэр республикэм зэрэщыкIуагъэр къэзыгъэлъэгъорэ видеопычыгъохэр, сценариер, сурэтхэр, орэдэу къаIуагъэхэм янотэхэр Москва аригъэхьыгъэх. Зэфэхьысыжьэу ашIыгъэмкIэ, «Лучшее массовое спортивно-зрелищное мероприятие» зыфиIорэ лъэныкъомкIэ апэрэ степень зиIэ дипломыр ащ къыфагъэшъошагъ. Джащ фэдэу «Лучшее музыкальное оформление» зыфиIорэ лъэныкъомкIи диплом къылэжьыгъ. ЗиIофшIэн осэшIу къыфашIыгъэ Къулэ Амэрбый бэмышIэу гущыIэгъу тыфэхъугъ ыкIи тарихъым хэхьэгъэ программэр зэхигъэуцонымкIэ IэубытыпIэ ышIыгъэр къытфиIотагъ.

— Олимпиадэм имашIо тиреспубликэ къызэрахьыщтыр зы­зэхэсэхым, лъэшэу сыгу­шIуагъ ыкIи ар цIыфхэм агу къинэжьынэу зэхэгъэуцогъэным Iоф дэсшIэнэу сыфэягъ. Спор­тымкIэ гъэхъагъэхэр зэрэсиIэ­хэр ашIэти, мэшIозехьэхэм са­ха­гъэхьагъ ыкIи АР-м и ЛIы­шъ­хьэу ТхьакIущынэ Аслъан Iоф­тхьабзэр зэрэкIощтыр зэхэзгъэуцонэу пшъэрылъ къыс­фи­шIыгъ. Ар гуапэ сщыхъугъэу IофшIэным сыфежьагъ, — еIо Амэрбый.

ИлъэситIукIэ узэкIэIэбэжьы­мэ IофшIэнэу ышIагъэр зэкIэ тигущыIэгъу ынэ къыкIэуцожьы. Къинэу зыхэтыгъэр ыгу къэкIы­жьы. Сыд фэдэ гузэжъогъу чIыпIэ ифагъэми, зэгурымыIо­ны­гъэхэм яуалIэу къыхэкIыгъэ­ми, зэкIэкIуагъэп, иIоф ыгу етыгъэу ыгъэцакIэщтыгъ. Чэщи мафи имыIэу, иунагъо иIэпыIэ­гъоу Iофтхьабзэр зэрэкIощтыр зэхигъэуцуагъ, Iофышхо ышIагъ. Тиреспубликэ дахэу къы­гъэ­лъэгъоныр, зэкъошныгъэу, мамырныгъэу илъыр цIыфхэм алъи­гъэIэсыныр ары пшъэрылъ шъхьаIэу ащ зыфигъэуцужьы­гъагъэр. ИIофшIэн хэшIыкIышхо фыриIэу, гухахъо хигъуа­тэу щыт­­ти, цыхьэ къызэрэ­фа­шIыгъэ Iофыр зэрифэшъуашэу зэшIуи­хын ылъэкIыгъ.

— Сигухэлъхэр щыIэныгъэм пхырысщынхэмкIэ IэпыIэгъу къыс­фэхъугъэ пстэуми «тхьа­шъуегъэпсэу» ясэIо. Ти ЛIы­шъ­хьэу ТхьакIущынэ Аслъан, министрэхэм я Кабинет хэтхэр тиIэпыIэгъухэу Iоф­тхьабзэр зэ­хэт­щагъ. Ахэм ахъщэ къыха­мылъхьэгъагъэмэ, ащ фэдизэу дахэу, дэгъоу Iофыр зэшIохыгъэ хъу­щтыгъэп. Къыбдезыгъэштэрэ, къыпкъот хореографхэм, музы­кантхэм яIоф­шIэни ­мэхьанэ­шхо иI. Анахьэу къыхэзгъэщы­хэ сшIои­гъу апшъэрэ еджапIэхэм ащеджэхэрэр ыкIи гурыт сэнэ­хьат зэзыгъэгъотырэ ныбжьы­кIэ­хэу Iофтхьабзэм къыхэлэжьагъэхэр. Нэбгырэ мини 3-м ехъу ахэр хъущтыгъэх. Джащ фэдэу искус­ствэмкIэ колле­джым ихоровой купи Iофтхьабзэм чанэу къыхэлэжьагъ, лъэпкъ щы­гъынхэр ащыгъхэу орэдхэр къа­Iуагъэх, усэхэм къяджагъэх. Чъы­Iэр градус 20-м нэсэу къы­хэкIы­гъэми, яIофшIэн зэпагъэу­гъэп, тхьаусыхагъэхэп. МэзитIум къы­кIоцI мэхьанэ ин зиIэ Iоф­тхьаб­зэм зыфэдгъэхьазырыгъ, — къеIуатэ тигущыIэгъу.

Адыгеим истадион шъхьаIэ Олимпиадэм имашIо щыпэгъо­кIынхэу къекIолIагъэхэм къэгъэ­лъэгъон дахэ, гъэшIэгъон апа­гъохыгъ. Къулэ Амэрбый мэхьанэ ин зиIэ хъугъэ-шIагъэм епхыгъэ орэдих зэхилъхьагъэу къыщаIуагъ, лъэпкъ къэшъо зэфэшъхьафхэр къыщашIыгъэх. Сыхьат заулэрэ цIыфхэр агъэ­чэфыгъэх.

— СиIофшIэн осэшIу къы­зэрэфашIыгъэр лъэшэу сигуа­пэ хъугъэ. Си сэнэхьат зэрэ Урысыеу апэ изыгъэуцогъэ жю­рим итхьаматэхэу А. А. Каля­гинымрэ Е. В. ­Герасимовымрэ инэу сафэраз. Непэ сызытет дунаим а чIыпIэ лъагэу сызы­тырагъэуцуагъэм ситвор­чест­вэ­кIи, сищы­Iэныгъэ икъэухъу­мэнкIи Тхьэ Iоф хэ­лъэу сэ­лъытэ, — къытиIуагъ кIэ­ухым Къулэ Амэр­бый.

Урысые Федерацием итеат­раль­­нэ IофышIэхэм я Совет итхьаматэу, мы премием икъы­дэхын хэлажьэхэрэм яIофшIа­гъэ уасэ фэзышIырэ жюрим итхьаматэу, Урысыем инароднэ артистэу Евгений Герасимовым Урысые шIухьафтынэу «Грани Театра масс» зыфиIорэм зиIофшIэн къезыхьылIагъэхэм, текIоныгъэ къыдэзыхыгъэхэм закъыфигъазагъ.

— Къэгъэлъэгъон жъугъэхэм, мэфэкI Iофтхьабзэхэм язэхэ­гъэуцонкIэ, ягъэхьазырынкIэ сэнаущыгъэ ин зыхэлъ специалистхэу тикъэралыгъо исхэр арых мы Урысые премием текIоныгъэр къыщыдэзыхы­гъэ­хэр. Ахэр хэгъэгум «илIы­хъужъ­хэу» зэрэщытхэр джыри зэ къэнэфагъ, — къыIуагъ Евгений Герасимовым.

ГухэкI нахь мышIэми, Iэ­пэIэсэныгъэ ин зыхэлъ зэлъа­шIэрэ артистхэм, режиссерхэм, художникхэм игъом лъытэныгъэ зэрафамышIырэм пае ящыIэны­гъэ гъогу нахь кIако хъоу бэрэ къыхэкIэу къыхигъэщыгъ Урысые Федерацием итеатральнэ IофышIэхэм я Совет исекретарэу, фестивалэу «Золотая маска» зыфиIорэм ипрезидентэу, Урысыем инароднэ артистэу Георгий Тараторкиным.

ПатIыкъо Анет.