Югославие хэгъэгоу щыIагъэм ишъолъырэу Косово къикIыжьыхи, Хэкужъым къэзыгъэзэжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр апэрэ илъэсым Мыекъуапэ дэсыгъэх. Хабзэм икъулыкъушIэхэр, лъэкI зиIэхэр IэпыIэгъу къафэхъухи, къоджэ шъхьаф хъугъэхэу зэрэщыIэхэм югослав адыгэхэр рэгушхох.
Къуаджэм Мэфэхьабл фаусыгъ, Мыекъопэ районым щэпсэух. ГукIэгъу зыхэлъ цIыфхэм яшIуагъэкIэ мэщытыр, IэзэпIэ поликлиникэр, нэмыкIхэр яIэ хъугъэх. Нэбгырабэмэ унагъохэр ашIагъэх, сабыйхэр къафэхъугъэх. Лъэпкъым ичIыгу лъапсэу щашIыгъэр мэпытэ, Мэфэхьаблэ зеушъомбгъу.
Тыркуем, Израиль, Сирием, фэшъхьафхэм къарыкIыжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр чылэм дэсых. Къоджэ псэупIэм ипащэу Хьэсани Мыхьамэт къызэрэтиIуагъэу, Мэфэхьаблэ игъэдэхэн зэкIэ дэсхэм яIофэу алъытэ, шIыхьафхэр зэхащэх.
Джырэблагъэ зэрэугъойхи, чъыги 150-м нахьыбэ Мэфэхьаблэ щагъэтIысыгъ. Къоджэ дэхьапIэм дэжь ахэр къыщагъэкIыщтых. ШIыхьафым щызэIукIагъэхэм, Цэйхэр, ГутIэхэр, Хьэсанихэр, Ацумыжъхэр, Абазэхэр, нэмыкIхэри ахэтлъэгъуагъэх.
2015-рэ илъэсым Адыгэ Республикэм и Премьер-министрэу КъумпIыл Мурат Мэфэхьаблэ щыщхэм заIокIэм, къуаджэм чъыгхэр щыгъэтIысыгъэнхэм, фэIо-фашIэхэм ягъэцэкIэн тегущыIэгъагъэх.
ШIыхьафыр къятэжьы
— Мэфэхьаблэ хэхъоныгъэхэр ешIых, — къыщиIуагъ джырэблагъэ шIыхьафэу чылэм щызэхащагъэм Адыгеим лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр. — КIэлэцIыкIу джэгупIэм нэбгырабэ щытлъэгъугъ. Гъогухэм язытет нахьышIу мэхъу, асфальткIэ апкIэх, псэупIэ унакIэхэр чылэм щагъэпсых. Адыгэхэр егъашIи чIыгум дэлажьэх, чъыгыхэр къагъэкIых, шIыхьафыр дэгъу хъугъэу сэлъытэ.
Шъхьэлэхъо Аскэри шIыхьафым чъыг щигъэтIысыгъ, мэфэхьаблэхэм ягухэлъышIухэр къадэхъунхэу афэлъэIуагъ.
1998-рэ илъэсым Адыгеим къэзыгъэзэжьыгъэхэр къэтэшIэжьых. ЯлIакъокIэ Цэйхэр къахэщыщтыгъэх — япчъагъэкIэ анахьыбагъэх.
— ТикIалэхэр республикэм щеджагъэх, алъэ теуцуагъэх, — зэдэгущыIэгъур лъегъэкIуатэ Цэй Адамэ. — Адыгеим имызакъоу, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым ныбджэгъухэр ащытиIэхэ хъугъэ, ар тэркIэ гушIуагъо.
Къэзыгъэзэжьырэр кIэгъожьырэп
Ацумыжъ Айбек Израиль къыщыхъугъ. НыбжьыкIэ дэдэу тиреспубликэ къызэкIом, Кфар-Камэ ыгъэзэжьынэу фэягъэп. Адыгеим щыпсэузэ Даурхэм япхъоу Нурыет шъхьэгъусэ къыфэхъугъ, сабыйхэр зэдапIух. Айбек ятэу Налщык Адыгеим дэгъоу щашIэ, илъэс къэс къэкIо.
Айбек ипшъэшъэжъые игъусэу шIыхьафым хэлэжьагъ, чъыгыхэр агъэтIысыгъэх. Къэбарэу къытфаIотагъэр тщыгъупшэжьыщтэп.
— Уятэжъхэм ячIыгу чъыгэу щыбгъэтIысырэм рэхьатэу уебгъукIон умылъэкIыщтэу къысщэхъу, — еIо Ацумыжъ Айбек. — Чъыгыхэр ины зыхъухэкIэ къуаджэм идэхьапIи къагъэдэхэщт.
Псэ къызыпагъэкIэрэ чъыгыхэм мыIэрысэхэр, къужъыхэр, чэрэзхэр къапыкIэщтхэу мэгугъэх. ГутIэ Рэмэдан къазгъырыр ыIыгъэу машэр ытIынэу зигъэхьазырзэ, къуаджэм ылъэныкъокIэ плъагъэ. Чырбыщ плъыжьхэм ахэшIыкIыгъэ псэупIэхэр лъагэх. Тиуахътэ ашIырэ унэхэм ятеплъэ нэмыкIэу агъэпсы — ащ зи мыхъун халъагъорэп, щыIэныгъэм дырагъаштэу алъытэ.
ГумэкIыгъохэр щагъэзыех
Къуаджэм гумэкI имыIахэу къатIорэп. Стадионым, нэмыкI псэуалъэхэм атегущыIэх. Мыекъопэ районым иадминистрацие ипащэхэм мэфэхьаблэхэр аIокIэх. ЯфэIо-фашIэхэм ягъэцэкIэн яхьылIэгъэ хэкIыпIэхэр къызэдагъотынхэм пылъых. Псэу зашъохэрэм, фэшъхьафхэм нахь кууIоу алъыIэсынхэ ямурад.
Хэт сыд къытиIощтми, тичIыгу тызэрэщыпсэурэр, Косово щыкIорэ зэо-банэхэм такъыхэкIыжьынымкIэ IэпыIэгъу къытфэхъугъэхэр тарихъым хэкIокIэщтхэп, — къаIуатэ гущыIэр зэIэпахызэ мэфэхьаблэхэм. — Адыгеим и Апэрэ Президентэу Джарымэ Аслъан, Чэмышъо Гъазый, нэмыкIхэр тичылэ дэсхэм дэгъоу ашIэх, яшIушIагъэ агъэлъапIэ.
Адыгэ Республикэм ия 25-рэ илъэс мэфэхьаблэхэр пэгъокIыхэзэ, къуаджэм игъэдэхэн, игъэкъэбзэн афэгъэхьыгъэ Iофыгъохэр зэрахьэх, мэфэкI зэхахьэхэм ягуапэу ахэлэжьэщтых.
Сурэтхэр Мэфэхьаблэ
щыкIогъэ шIыхьафым къыщытетхыгъэх.