Народнэ депутатхэм я Краснодар край Совет, народнэ депутатхэм я Адыгэ хэку Совет япрезидиумхэмрэ ягъэцэкIэкIо комитетхэмрэ 1991-рэ илъэсым мэлылъфэгъум и 2-м къалэу Краснодар зэхэсыгъо щызэдыряIэгъагъ. Краснодар краимрэ Адыгэ автоном хэкумрэ экономикэмкIэ, культурэмкIэ, социальнэ лъэныкъомкIэ зэрэзэдэлэжьэщтхэм фэгъэхьыгъэ Iофыгъом джащыгъум щытегущыIэгъагъэх.
Адыгеир Краснодар краим къызэрэхэкIыжьырэм, Урысые Федерацием хэхьэрэ республикэ ар зэрэхъурэм япхыгъэу мы зэхэсыгъом крайми, хэкуми заявление щызэдаштэгъагъ. «Зэдытигупсэ чIыпIэм — Пшызэ шъолъыр тэ бэшIагъэу тыщызэдэпсэу, тапэкIи ащ тызэгъусэу тыщызэдэпсэущт, зэгъунэгъушIу зэфыщытыкIэхэр тапэкIи тазыфагу илъыщтых. ТикIэлэцIыкIухэмрэ ахэм къакIэхъощтхэмрэ тилъэпкъхэр зэзыпхырэ шэн-хабзэхэр лъарэгъэкIуатэх, мы заявлениер мамырныгъэм, зэкъошныгъэм, зэгурыIоныгъэм, краимрэ хэкумрэ ащыпсэурэ лъэпкъхэм хэхъоныгъэ ашIыным фэрэIорышI», — джащ фэдэ гущыIэхэр заявлением хэтыгъэх. Адыгэ Республикэм инахьыжъхэм я Совет хэтхэм азыныкъо нахьыбэр мы зэхэсыгъом хэлэжьэгъагъ.
Зигугъу къэтшIыгъэ тарихъ хъугъэ-шIагъэм ыуж илъэс 25-рэ тешIэжьыгъ. Непэ тицыхьэ телъэу къэтIон тлъэкIыщт а заявлением исатырэ пэпчъ зэрэтэрэзыгъэр уахътэм къызэригъэшъыпкъэжьыгъэр. Лъэпкъ Iофхэр зэIызыгъэхьанхэу, республикэм общественнэ-политикэ зыпкъитыныгъэр щызыукъонэу пылъыгъэхэм зыфэягъэхэр къадэхъугъэп, ахэр зэрэмыгугъагъэхэу непэ тикъини зэдэтэIэты, тигушIуагъуи зэдэтэгощы, тызэрэзэдэпсэугъэу тыкъэнэжьы. Ащ нэмыкIэуи хъун ылъэкIыщтгъагъэп: сыда пIомэ адыгэхэмрэ урыс лъэпкъымрэ азыфагу ныбджэгъуныгъэ зилъыр лIэшIэгъубэ хъугъэ. Ары пакIопышъ, тизэфыщытыкIэхэм нахь зятэгъэушъомбгъу, шэн-хэбзэшIухэр лъытэгъэкIуатэх. Зэныбджэгъуныгъэ-зэдэлэжьэныгъэ зэрэзэдытиIэщтым ехьылIэгъэ ЗэзэгъыныгъакIэм гъэрекIо тызэдыкIэтхагъ. Народнэ хъызмэтым иотраслэ пстэумкIи, экономикэмкIи, культурэмкIи, социальнэ лъэныкъомкIи ащ щырэгъуазэх. Адыгэ Республикэм ипредставительствэу Краснодар краим иадминистрацие и ЛIышъхьэ дэжь щыIэм, ащ иофициальнэ лIыкIоу Т. Э. Трахъом, Краснодар краим иадминистрацие иполномочнэ лIыкIоу Адыгэ Республикэм щыIэ Н. М. Пивоваровым мы зэзэгъыныгъэм ипхырыщынкIэ Iофышхо зэшIуахы. Псауныгъэм икъэухъумэнкIэ, культурэмкIэ, гъэсэныгъэмкIэ, мэкъу-мэщымкIэ, къушъхьэ курортэу «Лэгъо-Накъ» зыфиIорэр зэдэгъэпсыгъэнымкIэ шъолъыритIуми язэдэлэжьэныгъэ лъагъэкIуатэ. Бэдзэр зэфыщытыкIэхэм тазыщытехьэгъэ лъэхъаным производствэм хэхъоныгъэ егъэшIыгъэнымкIэ, уасэхэм ягъэнэфэн епхыгъэ политикэм икъыхэхынкIэ, финанс, хъызмэт IофшIэнымкIэ зэфэдэ екIолIакIэхэр къыхэтхыхэу зедгъэсагъ. Типарламентхэр зэзэгъыныгъакIэм зэдыкIэтхагъэх. Олимпийскэ джэгунхэр Шъачэ щыкIохэ зэхъуми, чIыопс тхьамыкIагъом къыздихьыгъэхэр краим ирайон заулэхэм щадагъэзыжьы зэхъуми зэкъош зэфыщытыкIэхэр тазыфагу зэрилъыр дэгъоу къэлъэгъуагъ. ШъолъыритIумэ япрофессиональнэ художественнэ коллективхэм зэгъусэхэу концертхэр къызэдатых.
Пшызэ шъолъыр икъэзэкъыдзэ и Мыекъопэ къутамэ Адыгеим щызэхащэжьыгъ, къэзэкъ культурэмкIэ еджапIэхэмрэ гупчэхэмрэ къыщызэIуахыгъэх, къэзэкъ орэдым ифестиваль илъэс къэс республикэм щэкIо. Краим ипсэупIэхэу адыгэхэр жъугъэу зыщыпсэухэрэм общественнэ организациехэм, культурэ гупчэхэм чанэу Iоф ащашIэ, адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ амалхэр ащызэрахьэх. Къалэу Краснодар иурамыбэмэ Адыгеим икъэралыгъо, иобщественнэ IофышIэ цIэрыIохэм ацIэхэр афаусыгъэх. Пшызэ шъолъыр иобщественность къыхэлажьэзэ, Ш. Хьахъуратэм, Хъ. Къадэм, Л. Трахъом афэгъэхьыгъэ мыжъобгъу пхъэмбгъухэр къалэу Краснодар къыщызэIуахыгъэх. Пшызэ шъолъыррэ Адыгеимрэ зэзыпхырэ лъэмыджхэмрэ гъогухэмрэ зэдагъэпсых. Нахьыжъхэм яшэн-хэбзэшIухэр ныбжьыкIэхэм лъагъэкIуатэх. Краим иобщественности, Адыгеим щыпсэухэрэми лъэшэу гухэкI ащыхъугъагъ краим иапэрэ губернаторэу, политик Iушэу, Адыгеим лъытэныгъэшхо щызыфашIыщтыгъэ Кондратенко Николай Игнат ыкъом идунай зэрихъожьыгъэр. 2014-рэ илъэсым, Апэрэ Дунэе заор къызежьагъэр илъэси 100 зыщыхъурэм ехъулIэу, краим иобщественность ягъусэу Мыекъопэ районымкIэ хъулъфыгъэхэм я Свято-Михайловскэ чылыс саугъэт щагъэуцугъ. Апэрэ Дунэе заом хэлэжьагъэхэм афэгъэхьыгъэ саугъэт Красногвардейскэ районымкIэ къуаджэу Улапи бэмышIэу къыщызэIуахыгъ. Къоджэ цIыкIум щыщ нэбгыри 102-рэ а заом хэлэжьагъ, лIыхъужъныгъэшхо къызэрэзхагъэфагъэм фэшI нэбгырабэмэ Георгиевскэ къащхэмрэ Георгиевскэ медальхэмрэ къаратыгъэх, къуаджэм щыщэу СултIэнджэрые Байзэт Георгиевскэ медали 4-ри къыратыгъ.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу ТхьакIущынэ Аслъан Кытэ ыкъом митингым къыщыгущыIэзэ къызэриIуагъэмкIэ, а саугъэтыр тилIыхъужъ тарихъ итамыгъэу щытыщт, Урысыем илъэс къинхэр къызекIум, тилъэпкъхэм азыфагу зэныбджэгъуныгъэшхо зэрилъыгъэр къыткIэхъухьэрэ ныбжьыкIэхэм аригъэшIэщт. Мы заом адыгэхэми, урысхэми лIыхъужъныгъэшхо щызэрахьагъ, псэемыблэжьныгъэ ин къыщызхагъэфагъ. Республикэм ипарламент зэригъэнэфагъэм тетэу Iоныгъом и 5-р Адыгеим икъушъхьэчIэсхэмрэ Пшызэ шъолъыр икъэзэкъхэмрэ язэныбджэгъуныгъэ и Мафэу илъэс къэс хагъэунэфыкIы.
Краснодар краим илIыкIо купэу Хэбзэихъухьэ ЗэIукIэм и Тхьаматэу Бекетов Владимир Андрей ыкъор зипэщагъэри Iофтхьабзэхэм ахэлэжьагъ. Ащ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, Хэгъэгур шъхьафит ашIыжьызэ, урысхэми, адыгэхэми зы Iоф зэдызэшIуахыгъ, тилъэпкъхэм язэкъошныгъэ зэрэпытэмкIэ щысэшIухэр зэрэдунаеу рагъэлъэгъугъэх. Джащ фэдэу ащ къызэриIуагъэмкIэ, краим и Хэбзэихъухьэ ЗэIукIэ зэрэщытегущыIагъэхэм тетэу Апэрэ Дунэе заом хэлэжьагъэхэм афэгъэхьыгъэ саугъэт къэкIощт илъэсым Краснодар къыщызэIуахыщт. Культурэм, хъызмэтым афэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъон зэфэшъхьафхэр, адыгэ культурэм имафэхэр Пшызэ шъолъыр щызэхащэнхэр, къэзэкъ культурэм имафэхэр Адыгеим щызэхащэнхэр шъолъыритIуми хэбзэ шIагъо зэрафэхъугъэр, кощын Iофым ылъэныкъокIэ шъолъыритIуми къызэдыхахыгъэ хэбзэгъэуцугъэм нэмыкIхэм къызэрэдырагъэштагъэр ащ хигъэунэфыкIыгъ.
Адыгэ Республикэм инахьыжъхэм я Совет хэтхэр пIэлъэ кIыхьэм телъытэгъэ зэзэгъыныгъэм ипхырыщынкIэ Iофэу зэшIуахыхэрэм агъэразэх, Урысыем ишъолъыритIу, ахэм япредставительствэхэм япащэхэм, Пшызэ шъолъыррэ Адыгеимрэ яобщественнэ IофышIэхэм къяджэх языпхыныгъэ джыри нахь зырагъэушъомбгъунэу. Краснодар краимрэ Адыгэ Республикэмрэ зы чIыгу — Пшызэ шъолъыр бэшIагъэу щызэдэпсэух, Урысыем ишъолъыр пстэухэмкIи тизэфыщытыкIэхэр щысэтехыпIэу хъунхэ фае. Республикэм къыпэгъунэгъу нэмыкI шъолъырхэми зэныбджэгъушIу зэфыщытыкIэу адытиIэр дгъэпытэн фае.
Адыгэ Республикэм инахьыжъхэм я Совет итхьаматэу
ГъукIэлI Нурбый.