Шэуджэн район сымэджэщым врач Iазэу щылажьэщтыгъэ Хьажэкъо Аслъан Модэ ыкъор псаоу щыIагъэмэ, ыныбжь илъэс 92-рэ хъущтгъагъэ. Аслъан «СССР-м псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ иотличник», «Ударник коммунистического труда» зыфиIорэ щытхъуцIэхэр, рэзэныгъэ ыкIи щытхъу тхылъыбэ къыфагъэшъошагъэх.

1932-рэ илъэсым Шэуджэн районым ит къуаджэу Къэбэхьаблэ ар къыщы­хъугъ. Пшызэ медицинэ институтым хирург сэнэхьатыр щызэригъэгъотыгъ.
Специалист ныбжьыкIэу, ау исэнэхьат хэшIыкI фыриIэу Хьатыгъужъыкъуае сымэджэщэу дэтыгъэм операцие бэ дэдэ щишIыгъ. Гузэжъогъу хэфэгъэ цIыфыбэ операцие ышIыгъ. А лъэхъаным сымэджэщым врач шъхьаIэу ар щылажьэщтыгъ. ЩыIэныгъэм медицинэ гъогушхо зэрэщыпхырищыгъэм цIыфхэр ишыхьатыгъэх. Псауныгъэм икъэухъумэн пшъэрылъы­шхор лIэшIэгъуныкъом щытхъу хэлъэу зэшIуихыгъ. Зисэнэхьат хэшIыкIышхо фызиIэ Хьажэкъо Аслъан шIэныгъэу иIэр шIуагъэ къытэу ыгъэфедэжьын ылъэкIыщтыгъ.
Аслъан еджапIэм ияблэнэрэ класс ыуж кIэлэегъэджэ училищым зычIахьэм, шъхьэгъусэ фэхъущт Байкъулэ Фатимэ нэIуасэ щыфэхъугъ. Илъэсрэ училищым щеджагъэу къычIэкIыжьыгъ, Хьатыгъу­жъыкъое гурыт еджапIэр къыухыжьи, зыфэлIэрэ сэнэхьатыр Пшызэ медицинэ институтым щызэригъэгъотыгъ. Джыри студентхэзэ 1955-рэ илъэсым Аслъанрэ Фатимэрэ къэзэрэщагъэх. Фатимэ Мые­къопэ кIэлэегъэджэ институтыр къыухы­жьыгъ. Студент ныбжьыкIитIум унэгъошIэныр зэдаублагъ.

Хьажэкъо Фатимэ кIэлэегъаджэу илъэс 30-рэ Хьатыгъужъыкъое гурыт еджапIэм щылэжьагъ. Мы мафэхэм Фатимэ Мыекъуапэ дэс, ыпхъу нахьыкIэу Эммэ дэжь къэкIожьыгъэу щэпсэу. Янэрэ ыпхъурэ тэри заIудгъэкIагъ.
— Аслъан сымаджэхэм екIолIэкIэ гъэнэфагъэ сыдигъуи къафигъотыщтыгъ. Iэзэным дакIоу, гущыIэ дахэкIэ апэ­гъокIыщтыгъ. Егъа­шIи ымакъэ Iэтыгъэу гущыIагъэп. Сыд фэдэрэ IофшIэн фэбгъэзагъэми, «хьау» ыIуагъэп. ЦIыф хьа­лэлэу, бэрэчэтэу, ренэу ынэгу щхыпэр кIэлъэу, гущыIэгъу къызыпфэхъукIэ гур къыди­щаеу, къыпщыгушIукIэу, гущыIэ дахэм шъхьамысэу, гукIэгъушхо хэлъэу щытыгъ. Лъытэныгъэшхо цIыфхэм къыфашIыщтыгъ. Ас­лъан гъэшIэ кIыхьэ мыхъу­гъэми, цIыфхэм игугъу дахэкIэ ашIэу, иIэпэ­Iэ­сэныгъэ уасэ фашIэу щытыгъэшъ, ар зы­мыуа­сэ щыIэп. Ащ фэдэ цIыфым сигъашIэ дэзгощынэу синасып къы­хьыгъ, пшъэшъибл зэдэт­пIугъ. Ахэр едгъэджагъэх, гъогу занкIэ тедгъэхьагъэх. Тшъхьэ Iэты­гъэу, тыкъамыгъэукIытэу тызэрагъэпсэугъэмкIэ сафэраз, — къыIуагъ Фатимэ.
Фатимэ къызэриIотагъэмкIэ, IэзапIэм епхыгъэ Iофэу къэуцухэрэр тэрэзэу зэшIохыгъэнхэм мыпшъыжьэу дэлажьэщтыгъ. Медицинэ IэпыIэгъу псынкIэр зэхищэн ылъэкIыгъ. Сыдигъуи ишIэныгъэ зэрэхигъэхъощтым пылъыгъ, узым узэ­рэпэшIуекIощт амалыкIэхэм алъыхъущтыгъ, ишIэныгъэхэмкIэ ныбжьыкIэхэм адэгуащэщтыгъ. Симпозиумхэм, конгрессхэм ыкIи семинар зэфэшъхьафхэм ахэлажьэщтыгъ. КIэу, Iэзэгъу амалышIоу къежьэрэр зэкIэ къызфигъэфедэзэ сымаджэм ежь-ежьрэу ишIуагъэ зэри­гъэкIыжьын ылъэкIынэу ыгъасэщтыгъ.

ЩыIэныгъэм лъэужэу къыщыбгъанэрэр уауж къикIыхэрэм агъэбагъо зыхъукIэ, лIэужхэм язэпхыныгъэ мэпытэ, шIушIагъэм хэхъо. Хьажэкъомэ япшъэшъибл узэрыгушхон цIыфых.
Пшъэшъэ анахьыжъэу Аминэт ятэ илъэуж рыкIуагъ. Ащ Пшызэ медицинэ институтыр хирургэу къыухыгъ. ЯтIонэрэ сэнэхьатыр — лор-онкологыр зэригъэгъотыгъэу илъэсыбэм ащ рэлажьэ. Марзяти а институтым щеджагъ, кардиолог. Марети Мыекъопэ медучилищыр акушерэу, биологэу къыухыгъ. Хъуретрэ Шыгъотыжьрэ инженерых, Эммэрэ Риммэрэ ным илъэуж рыкIуагъэх. АКъУ-м IэкIыб къэралыгъуабзэхэмкIэ ифакультет щэлажьэх, педагогикэ шIэныгъэхэмкIэ кандидатых. Аслъанрэ Фатимэрэ япхъорэлъфхэми врач Iазэхэр къахэкIыгъэх.
— «Типшъашъэхэр — дышъэх! Сэнэхьатэу агъотыгъэхэм сырыраз, щыIэныгъэм игъогу тыкъамыгъэукIытэжьэу рыкIощтых» ыIощтыгъ сятэ, — ыгу къэкIыжьы Ас­лъан ыпхъу нахьыкIэу Эммэ. — Зэшыпхъухэм тянэ-тятэхэр къэтымыгъэукIытэжьхэу тэпсэу. Сятэ гухахъо зыхигъуа­тэщтыгъэ Iофым игъашIэ фигъэхьыгъ. Непэрэ мафэм къэсэу къоджэдэсхэм игугъу дахэкIэ зэрашIырэм гушхоныгъэ къыс- хелъхьэ.
ЦIыфым ишIэжь щэIэфэ ар псаоу аIо. Аслъан дунаим зехыжьыгъэр илъэс зыщы­хъурэм ащ игупсэхэм, шIу зылъэгъущтыгъэхэм къыха­гъэщы ар зэращымыгъуп­шэрэр, агухэм шIукIэ къызэрарынагъэр.
Лъэпшъыкъо
Фатим.
Сурэтхэр: унагъом ихъарзынэщ.