Яна Косенковам иунапчъэ къытфыIуехышъ, ыдэжь тырегъэблагъэ. Илъэс 22-рэ зыныбжь бзылъфыгъэ ныбжьыкIэм ежь иунэ хьакIэхэм ащыпэгъокIын амал джы ыгъотыгъ

Шъугу къэдгъэкIыжьын, сабый ибэ ыкIи ны-тыхэр зышъхьащымытыжь ныбжьыкIэ 25-мэ хабзэм къаритыгъэ фэтэрхэм яIункIыбзэхэр АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат бэмышIэу аритыжьыгъэх. Ахэм яз хъугъэ Янэ. Илъэс 18-м къыщегъэжьагъэу ар чэзыум хэтыгъ. ИпIалъэ къызэрэсыщтыр ышIагъэми, фэтэрым иIункIыбзэу къыратыжьыгъэхэр зэмыжэгъэхэ шIухьафтын фэхъугъ. УнакIэм джыри къэкощыжьыгъэп, изэтегъэпсыхьанрэ унэгъо хъызмэтымкIэ ищыкIагъэмрэ язэгъэгъотын ыуж ит.
— ПIэкIорыр, щыгъынхэм апае ухъу­мапIэр, гъэучъыIалъэр зэрэшъулъэгъоу изгъэуцогъах. Ахэм якъэщэфынкIэ сиIахьылхэр, сипшъэшъэгъухэр IэпыIэгъу къысфэхъугъэх, ахъщэкIи къысэтагъэх. ДжырэкIэ шхапIэм пае псэуалъэхэм сяжэ. Къысфащэжьмэ ичIыпIэ згъэу­цущт, етIанэ пщэрыхьапIэр хьазырыщт. ­Шъхьа­н­­гъупчъэ Iухъохэр сянэ-сятэхэм къысфащэфыщт, – къытфеIуатэ Янэ.
«Сянэ-сятэхэр» зиIокIэ, Янэ зыфиIорэр къэзылъфыгъэхэр арэп, зыпIугъэ­хэу-зылэжьыгъэхэр ары нахь. Ар илъэсипшI ныбжьым къыщегъэжьагъэу адыгэ унагъом щапIугъ. Ежь къэзылъфыгъэхэр зэрешъохэрэм ыпкъ къикIэу ны-ты фитыныгъэр хабзэм аIихыгъ. Джарэущтэу Пщычэу щыщхэу кIэлэцIыкIухэр къахьынхи апIунхэу ­гухэлъ­ зышIыгъэ Щыгъущэ Къэплъанрэ Сули­мэтрэ яунагъо Янэ къифэнэу мэхъу. Ныдэлъф, шыпхъу нахьыкIищэу иIэхэм язырэри ежь игъу­сэнэу инасып къехьы.
— Сэ сапэкIэ тиунагъо къифэгъэ пшъэшъэжъыем «мам-пап» ыIотыгъэти, сэри аущтэу сяджэу езгъэжьагъ. ЕтIанэ, ежь ялъфыгъэу Бэлэ ишIогъэшхо къысэкIыгъ. Шыпхъу шъыпкъэм фэдэу дэгъоу къысфыщытыгъ, непэ ины тыхъугъэми, зи зэхъокIыгъэп. Ясабый шъыпкъэм фэдэу сыдигъуи къыздэзекIуагъэх. ТызэдапIугъэхэм зэкIэм, сянэ-сятэхэм ялъфыгъэхэри хэтэу, зэш-зэшыпхъу шъыпкъэу зытэлъытэжьы, IэпыIэгъу тызэфэхъужьы. «Шъузэпшъэшъэгъух» заIокIэ, тыгу къеоу «тызэпшъэшъэгъоп, тызэшыпхъу нахь» тэIо. Мары, унакIэу къысатыгъэмкIэ ахэм яшIогъэшхо къы­сэкIы, — къытфиIотагъ Янэ.

Адыгэ унагъом щапIуфэ Янэ лъэпкъ шэн-хабзэхэр зыхищагъэх, адыгабзэм рымыгущыIэми дэгъоу къыгурэIо.
Ыныбжь­ ­икъугъэу изакъоу мэпсэуми, зыпIугъэ-зылэжьыгъэ ны-тыхэр ытыщыхэу елъытэ, къыхалъхьэгъэ хабзэхэм атетэу мэпсэу, ищыIэныгъэ рехъухьэ. Непэ Янэ АКъУ-м истудентк, социальнэ IофышIэу еджэ, ащ ыуж юридическэ факультетым чIэхьажьынэу рехъухьэ, зыныбжь имыкъугъэхэм алъэныкъокIэ Iоф ышIэ шIоигъу ыкIи цIыкIу-цIыкIоу ащ фэкIо.
— Я 9-рэ классым ыуж кIэлэпIу сэнэхьатыр кIэлэегъэджэ колледжым щызэзгъэгъотыгъ. Ащ ыуж АКъУ-м сычIэхьажьыгъэу сыщеджэ. Апшъэрэ еджапIэм отрядэу «СОБР» щытиI, ащ сыхэт. Полицием тиригъусэу Iофтхьабзэхэм тахэлажьэ, рэхьатыныгъэр къэтэгъэгъунэ, шъуашэхэри тиIэх. Соци­альнэ сэнэхьатыр зэзгъэгъотынымкIэ джыри илъэситIу сиI. ЕтIани джащ фэдизрэ юридическэм сыщеджэнэу исэхъухьэ, — къытфиIотагъ Янэ.
Ау ахэр мурад чыжьэхэр ары, благъэр унэу иIэ хъугъэр ищыкIагъэмкIэ зэтыригъэпсыхьани къэкощыжьыныр ары. Янэ къылъфыгъэ шыпхъу нахьыкIэр унэм дисыщт. Ащи псэупIэ къыратынэу чэзыум хэт.
Анцокъо Ирин.