Адыгеим итарихъ пытэу хэуцуагъэх
Джарымэ Аслъан Апэрэ Президентэу зэрэщытым имызакъоу, Адыгеир Краснодар краим къызэрэхэкIыжьыгъэм, республикэ статус, ежь и Конституцие, игимн, ибыракъ, игерб иIэ зэрэхъугъэхэм зиIахьышхо хэзылъхьэгъэ пащэу тишъолъыр итарихъ къыхэнэжьыщт. А зыр ары апшъэрэ партийнэ ыкIи къэралыгъо IэнэтIищми аIутыгъэр.
Адыгэ автоном хэкум пэщэныгъэр дызэрихьанэу зытырагъахьэм зыпкъитыныгъэр, рэхьатныгъэр зэщыкъонхэу ежьэгъагъ, цIыфхэр, щыIакIэр гъэIорышIэгъуае хъугъагъэ. Тихэку а хыорышхом хэмыкIуадэу къыхищын ащ ылъэкIыгъ, къэралыгъуагъэ иIэнэу лIэшIэгъу пчъагъэм кIэхъопсыщтыгъэ адыгэ лъэпкъым ар къыдэхъуным иIахьышхо хилъхьагъ. Нэужым нафэ къызэрэхъугъэмкIэ, а уахътэм ищыкIэгъэ цIыфэу ар къычIэкIыгъ, хэку цIыкIум ежьыри икоманди кIэгъэIэкъонышхо фэхъугъэх.
Джащ фэдэу Джарымэ Аслъан тилъэпкъэгъухэу IэкIыбым щыпсэухэрэм якъэщэжьын иIахьышхо хэлъ. 1996-рэ илъэсым Адыгеим и ЛIыкIо и Унэ Москва къызэрэщызэIуахыгъэми ащ ыцIэ
епхыгъ.
Шъэумэн Хьазрэт 2002-рэ илъэсыр ары Адыгеим и ЛIышъхьэу зыхадзыгъагъэр.
А лъэхъаным ащ ыцIэ, шIушIэгъабэу иIэр инэIуасэу республикэм исыгъэр бэп, ау хэдзынхэм ахэлэжьэнэу зыкъызегъэлъагъом цIыфхэм зэIукIэгъоу адишIыгъэхэм къызэращыгущыIагъэм, гугъапIэу къаритыгъэхэм цыхьэ фаригъэшIыгъагъ. Зэпстэур къыгъэшъыпкъэжьын ылъэкIыгъ.
Сомэ миллиард пчъагъэ чIыфэу зытелъыгъэ республикэр ылъакъо тыригъэуцожьышъугъ. А IэнатIэм зыIотым тишъолъыр социальнэ-экономическэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм фытегъэпсыхьэгъэ Iофэу ышIагъэм имызакъоу, адыгэ лъэпкъ культурэм, бзэм ыкIи хабзэм язегъэушъомбгъун лъэшэу ынаIэ тетыгъ.
Илъэситфым ащ социальнэ псэолъабэ аригъэшIыгъ, аригъэгъэцэкIэжьыгъ, нэбгырабэхэм мылъкукIэ ишIуагъэ аригъэкIыгъ, зипсауныгъэ зэщыкъуагъэу, ар зэтыригъэуцожьыным пае ахъщэшхо зищыкIэгъабэхэм адеIагъ.
Илъэс къэс ТекIоныгъэм и Мафэ ипэгъокIэу ветеранхэм ахъщэ шIухьафтынхэр афишIыгъэх, кIэлэегъаджэхэм сэнэхьат мэфэкI пае афэгушIуагъ, илъэсыкIэ къихьагъу ыкIи илъэсыкIэ еджэгъу пэпчъ кIэлэцIыкIухэм шIухьафтынхэр афишIыгъэх, еджапIэм чIэхьащтхэм ящыкIагъэр афищэфыгъ…
Непэ къызнэсыгъэми республикэм исхэр Шъэумэн Хьазрэт щыгъупшэхэрэп. Ветеранхэм къафишIэщтыгъэр зыпарэкIи зэпигъэугъэп, гузэжъогъу чIыпIэ ифагъэу еуалIэхэрэм къадеIэ. Зэпахырэ узэу дунаир зэлъызыкIугъэр Урысыем къызехьэми, ар къызэузыгъэхэм ащеIэзэнхэу поселкэу Инэм госпиталь щаригъэгъэпсыгъ.
Ар отраслэ псаур зы субъект имызакъоу, къэралыгъом зэрэщытэу къыщызыIэтыгъэ цIыф, ау ежьыркIэ анахь шъхьаIэу къыхигъэщырэр цIыфхэм шIу зэрафишIэрэр ары.
ТхьакIущынэ Аслъан пIэлъитIурэ Адыгеим ипэщэ IэнатIэ Iутыгъ. 2007-рэ илъэсыр ары зыхадзыгъагъэр.
Уахътэр къызэрыкIуагъэп. Арэу щытми, гъэсэныгъэм, медицинэм, культурэм, спортым, нэмыкI лъэныкъохэм япсэуалъэхэу зэп ыкIи тIоп ащ ишIушIагъэкIэ республикэм къыщызэIуахыгъэр, щагъэкIэжьыгъэр.
Адыгеир инвесторхэмкIэ нахь хъопсагъо хъунми ар лъэшэу ыуж итыгъ. Зэфэшъхьаф щэпIэ гупчэшхоу, хъызмэтшIапIэу республикэм къыщызэIуахыгъэхэм ар къызэрэдэхъугъэр нафэ къашIы.
ТхьакIущынэ Аслъан хэхъоныгъэхэм арыгушхоу ягугъу къышIыщтыгъ, ау ар шIуабэу, икъугъэу зыкIи къыIуагъэп, щыкIагъэ щымыIэу зыпарэкIи ылъытагъэп, ыкIуачIи, ипсауныгъи ашъхьасыгъэп. Ары республикэр ыпэкIэ лъигъэкIотэн, къиныгъохэм къапхырищын ыкIи социальнэ-экономическэ хэхъоныгъэхэр ригъэшIынхэ зыкIилъэкIыгъэр.
2017-рэ илъэсым КъумпIыл Мурат Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ IэнатIэ Iухьэгъагъ. Зы пIалъэри ыухи, ятIонэрэм хэхьагъ. Бэми, макIэми а илъэсхэм республикэм щишIагъэр хэткIи нэрылъэгъу.
КъумпIыл Мурат федеральнэ гупчэм чанэу Iоф зэрэдишIэрэм, шапхъэхэр игъом ыкIи икъоу гъэцэкIагъэ хъунхэм ынаIэ зэрэтетым, министерствэу афэгъэзагъэхэм зэрашIомыкIырэм яшIуагъэкIэ хэпшIыкIэу зэхъокIыныгъэхэр республикэм фэхъугъэх. Адыгеир лъэпкъ проектхэм япхырыщынкIэ пэрытныгъэр зыIыгъ субъектхэм ащыщ зэрэхъугъэми ар къеушыхьаты. А проектхэм, нэмыкI къэралыгъо программэу зыхэлажьэхэрэм яшIуагъэкIэ псэолъакIэхэр агъэуцух, жъыхэр агъэкIэжьых, инфраструктурэр агъэпсы, псэупIэхэр нахь зэтегъэпсыхьагъэ мэхъух.
Санкциеу Урысыем къыпагъохыгъэхэр, зэпахырэ узэу цIыфыбэ зэкIодылIагъэр, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер… Мыхэр ыкIи нэмыкI къиныгъоу къэралыгъом ыпэ къэкIыгъэхэм Адыгеир нэмыкI субъектхэм ауж къимынэу, ары пакIошъ, апэ итхэм ащыщэуи бэрэ хъугъэ, къызэрахэкIырэр республикэм ипащэрэ ащ икомандэрэ яшIушIагъ.
КъумпIыл Мурат цIыфхэм цыхьэ къыфашIыныр, ахэр къызэрэщыгугъыгъэхэр къыгъэшъыпкъэжьыныр ежьыркIэ анахь шъхьаIэу зэрэщытыр мызэу, мытIоу ипсалъэхэм къащыхигъэщыгъ. Ар къызэрэдэхъурэр уахътэм къыгъэлъэгъуагъ.
Зыгъэхьазырыгъэр ХЪУТ Нэфсэт.